14.1.2 Effect van de coronamaatregelen op het gebruik van ketamine

Er zijn geen gegevens over de invloed van de coronacrisis op het gebruik van ketamine in een representatieve steekproef van de algemene bevolking (zie § 14.2.1). In deze paragraaf vatten wij gegevens samen uit specifieke studies naar de impact van de coronacrisis op het ketaminegebruik ​[1–3]​. In hoofdlijnen suggereren de bevindingen dat er aanwijzingen zijn dat het gebruik van ketamine tijdens de coronacrisis onder bepaalde (risico)groepen stabiel is gebleven. Wel lijken onder uitgaanders gebruikspatronen veranderd te zijn: sommigen zijn minder gaan gebruiken, maar anderen zijn juist meer gaan gebruiken.

Het effect van de coronacrisis op het gebruik van ketamine is echter alleen onderzocht onder uitgaande jongeren en jongvolwassenen en de steekproef is niet volledig representatief voor de doelgroep van het onderzoek. Bij de resultaten van de Antenne-Monitor 2021 gaat het om kwalitatieve gegevens, maar prevalentiecijfers ontbreken. Om deze reden dienen de resultaten voorzichtig te worden geïnterpreteerd. Van belang is ook dat de resultaten uit deze onderzoeken een momentopname zijn geweest. De coronamaatregelen zijn sinds de verschillende perioden van dataverzameling weer aangepast. De impact daarvan is nog niet bekend.

Uitgaande jongeren en jongvolwassenen

In het kader van het Grote Uitgaansonderzoek 2020 (HGU 2020) zijn de effecten van de coronacrisis op het middelengebruik onder jongeren en jongvolwassenen (16 t/m 35 jaar) twee keer in kaart gebracht. Het eerste onderzoek werd uitgevoerd in april en mei 2020, tijdens de eerste lockdown ​[1]​. De resultaten zijn samengevat in de tabel hieronder. In september en oktober is een tweede onderzoek uitgevoerd ​[2]​. In dit vervolgonderzoek is teruggekeken op zowel de periode van de eerste lockdown (15 maart – 1 juni 2020) als de periode van de versoepelingen van de coronamaatregelen (1 juni – 1 september 2020).

• Het percentage uitgaanders dat minimaal één keer ketamine gebruikte tijdens de eerste lockdown lag ongeveer op hetzelfde niveau als in dezelfde periode in 2019 (resp. 17,9% en 18,8%). Hetzelfde beeld werd gevonden voor de versoepelingen (resp. 19,4% en 19,3%).
• Ketamine werd tijdens de lockdown niet overwegend minder of meer frequent gebruikt. Onder diegenen die zowel in het voorjaar van 2019 en de eerste lockdown ketamine hadden gebruikt, deed 38,5% dat op minder dagen tijdens de lockdown, 30,0% gebruikte op evenveel dagen en 31,5% nam op meer dagen.
• Tijdens de periode van de versoepelingen werd er wel overwegend minder frequent gebruikt: het percentage dat op minder dagen gebruikte dan in de zomer van 2019 groeide naar 48,2%.
• Ketamine werd vóór de coronacrisis voornamelijk thuis gebruikt, maar ook op festivals. De locaties waar ketamine tijdens de coronacrisis (zowel tijdens de eerste lockdown als de versoepelingen) het meest gebruikt werd waren thuis, op een huisfeest, of bij een afspraak met vrienden binnen.
• De meest genoemde reden om helemaal geen ketamine te gebruiken tijdens de coronacrisis was het niet of minder vaak kunnen zien van vrienden (21,1%). Deze reden werd ook het vaakst gegeven voor psychedelische middelen zoals LSD en 2C-B.

Kwetsbare jongeren in de regio

In de Antenne-monitor Nederland 2021 is het middelengebruik onder groepen kwetsbare jongeren (11 t/m 27 jaar) in diverse regio’s van Nederland op kwalitatieve wijze in kaart gebracht (zie ook § 14.3.4) ​[3]​.

• Volgens preventiewerkers werd er in 2021 in het merendeel van de groepen kwetsbare jongeren geen ketamine gebruikt. In de groepen waar ketamine werd gebruikt, lijkt het gebruik stabiel gebleven ten opzichte van 2019-2020. Hierdoor is er sprake van een afgezwakte groei in het gebruik van ketamine.
• Volgens een veldwerker is de gebruikssetting veranderd door de coronacrisis. Ook wordt opgemerkt dat het risico op verslaving bij jongeren toeneemt vanwege hun sociaal isolement.

Aanvullende informatie