Waarom de Nationale Drug Monitor?
In Nederland worden er veel onderzoeken uitgevoerd naar het gebruik van drugs, alcohol en tabak, en verschijnen er regelmatig wetenschappelijke publicaties over dit onderwerp. Voor beleidsmakers, professionals in de praktijk en andere betrokkenen biedt de Nationale Drug Monitor (NDM) een actueel overzicht van deze grote hoeveelheid informatie. Dit helpt hen om hun beleid en werkwijze te baseren op feiten.
De NDM werd opgericht in 1999 op initiatief van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Drugsbeleid gaat echter niet alleen over volksgezondheid, maar ook over criminaliteit en overlast. Daarom is sinds 2002 ook het Ministerie van Justitie en Veiligheid betrokken bij de NDM.
Naast het bieden van een actueel overzicht, heeft de NDM als doel de monitoring van drugsgebruik in Nederland te verbeteren en te harmoniseren. Dit gebeurt met inachtneming van internationale richtlijnen voor het verzamelen van gegevens. De NDM rapporteert ook aan internationale organisaties, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de Verenigde Naties (VN) en het Drugsagentschap van de Europese Unie (EUDA; voorheen het EMCDDA).
Welke gegevens verzamelt de NDM?
De NDM richt zich op het verzamelen en integreren van data, met behulp van een beperkt aantal kernindicatoren. Deze indicatoren zijn afgesproken door de lidstaten van de Europese Unie in samenwerking met het EMCDDA. Het gaat om gegevens over:
- Het gebruik van drugs in de algemene bevolking
- Problematisch gebruik en verslaving
- De vraag naar hulp (bijvoorbeeld verslavingszorg en ziekenhuiszorg)
- Ziekte en sterfte in relatie tot middelengebruik
Deze indicatoren geven aan hoe ernstig de drugsproblematiek in een land is. Hoe meer drugs er gebruikt worden, hoe meer mensen verslaafd zijn, hoe vaker er hulp wordt ingeroepen, en hoe meer ziekte en sterfte er is door drugsgebruik, des te ernstiger de situatie is. Daarnaast verzamelt de NDM gegevens over het aanbod van drugs, zoals de prijs, de samenstelling en de beschikbaarheid ervan, bijvoorbeeld in coffeeshops en via verkoopkanalen.
De NDM rapporteert ook over geregistreerde drugscriminaliteit en de strafrechtelijke reacties daarop. Deze gegevens worden verzameld in samenwerking met het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Het WODC (Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum) verzamelt hiervoor informatie uit verschillende bronnen, zoals de politie, het Openbaar Ministerie en justitiële documenten. Dit betreft bijvoorbeeld:
- Inbeslagname van drugs
- Ontmantelde productielocaties en illegale dumpingen
- Misdrijven volgens de Opiumwet
- Recidive van misdadigers die zich schuldig maken aan Opiumwetdelicten
- Alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit en overlast
De NDM is een samenwerkingsverband
De Nationale Drug Monitor is het resultaat van de samenwerking tussen veel deskundigen. Verschillende lokale en nationale monitoringprojecten, registrerende instanties en andere organisaties dragen bij aan het verzamelen van gegevens.
De kwaliteit van de publicaties wordt gewaarborgd door de Wetenschappelijke Raad van de NDM. Deze Raad beoordeelt de conceptteksten en geeft advies over de kwaliteit van de verzamelde gegevens.
Aanvullende informatie
Hoe te verwijzen
Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.