6.5 Gebruik: internationale vergelijking

6.5.1 Algemene bevolking internationaal

In het kort: Binnen Europa staan Nederlandse jongvolwassenen (15-34 jaar) en volwassenen (15-64 jaar) bovenaan als het gaat om het gebruik van ecstasy (MDMA). Dit blijkt uit vragenlijstonderzoek en wordt ondersteund door bevindingen uit rioolwateronderzoek waar drie Nederlandse steden in de Europese top 5 staan.

Snel naar:

Vragenlijstonderzoek

Europa

Het EMCDDA rapporteert gegevens over het gebruik van ecstasy voor in totaal 29 Europese landen ​[1]​.

• Na cannabis en cocaïne is ecstasy de meest gebruikte drug in Europa. In 2022 had in Nederland 12,7% van de bevolking van 15-64 jaar ooit in het leven ecstasy gebruikt. Nederland staat daarmee op de eerste plaats, gevolgd door Ierland. De laagste percentages werden gevonden in Griekenland (0,6%) en Turkije (0,4%).
• Het percentage laatste-jaar-gebruik van ecstasy onder de 15-64-jarigen varieert in de 29 landen van 0,1% in Portugal en Turkije tot 4,9% in Nederland. Nederland staat hiermee ook wat betreft laatste-jaar-gebruik op de eerste plaats, gevolgd door Ierland met 2,7%.
• Ook het gebruik van ecstasy onder de jongvolwassenen van 15-34 jaar is in Nederland met 9,8% het hoogst van de onderzochte landen. Het EU-gemiddelde voor het laatste-jaar-gebruik in deze leeftijdsgroep lag op 2,2%.

Verenigde staten, Australië en Canada

De cijfers uit de overige landen ​[2–4]​ suggereren dat vooral het ooitgebruik in Australië relatief hoog is. Australië rapporteert daarbij ook een toename in het gebruik van ecstasy tussen 2016 en 2023 ​[4]​.

Rioolwateranalyses in Europese steden

Voor 2023 rapporteerde het EMCDDA gegevens over ecstasy (MDMA) uit rioolwateranalyses in 90 steden ​​[5]​​. Omdat voor deze analyses de stof MDMA zelf gemeten is, kan niet met zekerheid vastgesteld worden of deze afkomstig is van gebruik door mensen. De gemeten waarden in het rioolwater kunnen bijvoorbeeld ook het gevolg zijn van dumpingen (zie Gegevensbronnen). Het is niet bekend in welke mate de metingen door dumpingen beïnvloed worden. 

• Vier van de vijf Nederlandse deelnemende steden staan in de top 10 van steden met de hoogste dagelijkse load MDMA. Vanwege een drugslozing in het riool werd Eindhoven in deze meting niet meegenomen. Ook in steden in België, Duitsland en Frankrijk werden hoge loads MDMA gevonden. Antwerpen-Zuid staat op de 1^e plaats. Rotterdam en Amsterdam staan respectievelijk op plaats 2 en 3. Een kanttekening bij de cijfers is dat in een aantal van deze steden veel (drugs)toeristen komen. Een deel van de MDMA-resten in het rioolwater zal van deze groep afkomstig zijn, waardoor het beeld voor sommige steden vertekend kan zijn.
• In de meeste deelnemende steden zijn de gemiddelde dagelijkse loads MDMA in het weekend een stuk hoger dan de gemiddelde loads op doordeweekse dagen. Dit geldt ook voor de Nederlandse steden. Dit lijkt aan te sluiten bij het feit dat MDMA en ecstasy met name recreatief worden gebruikt in het uitgaansleven.

• In de periode tussen 2011 en 2023 schommelen de gemeten loads in elk van de steden (Amsterdam, Utrecht en Eindhoven). Er zijn niet voor alle steden in alle jaren gegevens beschikbaar. Een eenduidige trend is niet goed vast te stellen. Ten opzichte van vorig jaar lijken de gemiddelde dagelijkse loads MDMA voor Amsterdam en Utrecht ongeveer gelijk gebleven. Voor Rotterdam en Leeuwarden is in 2023 voor het eerst gemeten en zijn dus geen trendgegevens beschikbaar.

Aanvullende informatie