GHB
HomeGHB9.8 Aanbod en markt

9.8 Aanbod en markt

9.8.1 Samenstelling

Wat is de samenstelling van de GHB die wordt verkocht op de Nederlandse drugsmarkt?

In het kort: Van alle drugsmonsters die in 2023 waren ingeleverd bij de testlocaties, was één op de honderd verkocht als GHB. Dit aantal is sinds 2017 redelijk stabiel. Vrijwel alle als GHB verkochte drugsmonsters bevatten ook echt GHB (98,3%). Het gemiddelde GHB-gehalte was in 2023 (469,1 mg/ml) iets hoger dan in 2022 (429,9 mg/ml).

Eén op de honderd ingeleverde drugsmonsters is verkocht als GHB

In 2023 werden 172 drugsmonsters ingeleverd die zijn verkocht als GHB. Dit is 0,9% van het totaal aantal drugsmonsters (19.109) dat werd ingeleverd bij de testlocaties. Daarmee ligt het aandeel GHB-monsters ongeveer op hetzelfde niveau als in 2022 (1,0%). Sinds 2016 schommelt het aandeel ingeleverde GHB-monsters tussen de 0,8% en 1,2% ​[1]​.

Vrijwel alle GHB-monsters bevatten echt GHB

In 2023 zat er in 98,3% van alle ingeleverde GHB-monsters echt GHB. Dit percentage is hoger dan in 2022 (86,9%). De afgelopen tien jaar schommelde dit percentage tussen de 83% en 93%.

GHB-monsters bevatten gemiddeld 469 mg/ml GHB

In 2023 hadden GHB-monsters in Nederland een gemiddeld GHB-gehalte van 469,1 mg/ml. GHB wordt regelmatig verkocht in buisjes van 5 milliliter, wat bij een gemiddeld GHB-gehalte van 469,1 mg/ml overeenkomt met bijna 2,5 gram GHB per buisje. Voor de meeste mensen is dit een forse dosering.

GHB-gehalte stabiel over de jaren

Het gemiddelde GHB-gehalte was in 2023 iets hoger dan in 2022 (429,9 mg/ml). De afgelopen vijf jaar was dit gemiddelde GHB-gehalte vrij stabiel. In 2023 had de helft van alle GHB-monsters een GHB-gehalte tussen de 443 mg/ml en 512 mg/ml. Omdat de marge van een veilige dosis GHB erg smal is, kan een grote variatie in GHB-gehaltes extra risico’s met zich meebrengen ​[2]​.

Geen goed beeld van vervuilingen in GHB

Vanuit de gegevens verzameld door het DIMS is het dit jaar helaas niet goed mogelijk om een beeld te krijgen van de mogelijke vervuilingen in GHB. Dit komt doordat in 2023 GHB-samples alleen een uitslag via de FT-IR ontvingen (zie: Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina). Door de aanwezigheid van water in GHB zijn met deze methode vervuilingen moeilijk te bepalen.

GHB soms ook gevonden in als mix verkochte middelen

GHB wordt ook af en toe in vloeistoffen aangetroffen die onder een andere naam verkocht zijn en een mix van stoffen bevatten. In 2023 werd GHB vooral aangetroffen in de mix “Blue 69”. Blue 69 is een vloeistof die bekend staat als mix van GHB, amfetamine, MDMA en de alcoholische drank Blue Curaçao. In 2023 werden er 66 monsters ingeleverd die waren gekocht als Blue 69. In 17 van deze monsters werd GHB aangetroffen. Voorbeelden van andere monsters waarin GHB werd gevonden zijn Red (4 keer) en Green Hulk (2 keer).

Monitoren van de illegale drugsmarkt

Het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS) is een landelijk netwerk van drugstestlocaties. Het DIMS-netwerk bestaat uit 12 instellingen voor verslavingszorg en Stichting Mainline en wordt gecoördineerd vanuit het Trimbos-instituut. Het doel van het DIMS is het inzicht krijgen in de markt van illegale drugs. Consumenten kunnen anoniem hun drugs laten testen bij 32 testlocaties verspreid over heel Nederland. Het DIMS onderzoekt welke stoffen aanwezig zijn in deze ingeleverde drugsmonsters ​[1]​. Hiervoor worden verschillende analysemethoden gebruikt. Welke analysemethoden worden gebruikt hangt onder andere af van de vorm van het drugsmonster en de samenstelling. De meeste analyses worden gedaan in een extern laboratorium met GC-MS (gaschromatografie-massaspectrometrie) en LC-DAD (vloeistofchromatografie). Bepaalde poedermonsters en GHB kunnen soms ook direct op een aantal testlocaties of bij het DIMS-hoofdkantoor geanalyseerd worden met behulp van een FT-IR (Fourier-Transform-Infraroodspectroscopie). Een deel van de monsters in pil-vorm wordt op basis van bepaalde kenmerken, zoals logo, gewicht en diameter, herkend.

In 2023 hebben GHB-monsters alleen een uitslag via de FT-IR ontvangen. Het DIMS is in 2023 namelijk overgestapt naar een nieuw laboratorium. Het nieuwe laboratorium heeft nog geen valide analysemethode voor GHB.

Voorlichting en waarschuwingsfunctie

De testlocaties hebben een belangrijke voorlichtingsfunctie. Consumenten die drugs laten testen krijgen informatie over de effecten en risico’s van de ingeleverde drugs. Als er drugs in omloop zijn die een extra risico met zich meebrengen waarschuwt het DIMS landelijk, regionaal of lokaal, of via sociale media.

Meer informatie over het testen van drugs is te vinden op de website van het DIMS.

Europese drugsmarkt

Het EUDA (voorheen het EMCDDA) monitort de Europese drugsmarkt in samenwerking met Europol ​​[3]​​. Voor GHB is er echter geen informatie beschikbaar over de drugsmarkt op Europees niveau.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    Hutten N, Smit-Rigter L. Jaarbericht 2023 Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS). Trimbos-instituut; 2024.
  2. 2.
    Coördinatiepunt Assessment en Monitoring nieuwe drugs. Risicoschatting gamma-hydroxyboterzuur 2011. Bilthoven: CAM; 2011.
  3. 3.
    EMCDDA. European Drug Report 2024: Trends and Developments [Internet]. Luxemborug: Publications Office of the European Union; 2024. Available from: https://www.emcdda.europa.eu/publications/european-drug-report/2024_en

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.