GHB
Home ❯ GHB ❯ 9.2 Gebruik: volwassenen

9.2 Gebruik: volwassenen

Wijzigingsdatum: 21 | 03 | 2025

In deze paragraaf:

9.2.1 GHB-gebruik onder volwassenen

Let op: er zijn nieuwe kerncijfers over GHB-gebruik in 2024, deze zijn te vinden in de Kerncijfertabel Leefstijlmonitor. De gegevens worden later dit jaar verwerkt in de NDM, wanneer ook de aanvullende analyses en significantie toetsen zijn uitgevoerd.

Hoeveel volwassenen gebruiken GHB?

In het kort: In 2023 gebruikte 1,6% van de volwassenen ooit GHB, 0,3% gebruikte GHB in het laatste jaar en 0,1% in de laatste maand. Het gebruik van GHB ooit in het leven is het hoogst onder mannen, 30-49-jarigen en volwassenen die wonen in (zeer) sterk stedelijke gebieden.

Minder dan 1% van de volwassenen gebruikte in het laatste jaar GHB

In 2023 had 1,6% van de volwassenen ooit GHB gebruikt. Dat komt neer op 230 duizend volwassenen. Door 0,3% van de volwassenen werd GHB in het laatste jaar gebruikt en 0,1% gebruikte in de laatste maand.

Meer mannen dan vrouwen hebben ervaring met GHB

In 2023 was GHB-gebruik ooit in het leven hoger onder mannen (2,0%) dan onder vrouwen (1,2%).

Gebruik van GHB komt het meest voor onder 30-49-jarigen

In 2023 was het gebruik van GHB ooit in het leven het hoogst onder 30-49-jarigen (3,6%) en het laagst onder 50-plussers (0,3%). Het gebruik onder 18-29-jarigen (1,9%) zat daar tussenin.

In de LSM-A 2022 is aan de laatste-jaar-gebruikers van GHB gevraagd hoe oud zij waren toen zij voor het eerst GHB gebruikten. De gemiddelde startleeftijd was 31,6 jaar (SD = 12,0). Deze leeftijd lag hoger dan voor de meeste andere middelen, zoals ecstasy (22,4 jaar) of amfetamine (22,0 jaar).

Gebruik van GHB komt meer voor onder hoogopgeleiden dan laagopgeleiden

In 2023 was het GHB-gebruik ooit in het leven hoger onder hoogopgeleiden (1,9%) dan onder laagopgeleiden (1,0%). Het gebruik onder middelbaar opgeleiden (1,6%) zat daartussen in maar verschilde niet statistisch significant van de andere opleidingsniveaus.

Geen verschil in het gebruik van GHB tussen herkomstgroepen

In 2023 was er geen verschil tussen de herkomstgroepen in het percentage volwassenen dat ervaring heeft met GHB.

Gebruik van GHB komt het meest voor onder volwassenen die wonen in (zeer) sterk stedelijke gebieden

In 2023 was het GHB-gebruik ooit in het leven hoger onder volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden (2,1%) dan onder volwassenen in matig stedelijke gebieden (0,7%) en weinig/niet stedelijke gebieden (1,0%).

GHB-gebruik verschilt per regio

Uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen die werd gehouden onder 16-25-jarigen blijkt dat er regionale verschillen zijn in het gebruik van GHB ​[1]​. In 2024 werd het hoogste percentage GHB-gebruik in de laatste 12 maanden gevonden in GGD-regio Amsterdam (1,1%). In de andere GGD-regio’s was dit percentage lager (0,6-0,2%) of niet bekend.

Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina

Landelijke cijfers

Landelijke cijfers over het gebruik van drugs worden verzameld in de Leefstijlmonitor. De Leefstijlmonitor bestaat uit meerdere bronnen.

De hoofdbron voor drugsgebruik onder volwassenen (18+) is de Gezondheidsenquête (GE). Dit is een vragenlijst waarmee we gegevens verzamelen over hoeveel mensen drugs gebruiken. De vragenlijst wordt ieder jaar herhaald. Het gebruik van GHB wordt sinds 2015 uitgevraagd in de vragenlijst van de GE. In eerdere edities van de Nationale Drug Monitor werd apart gerapporteerd over het gebruik van GHB en het gebruik van GBL. In aanvullende analyses werd echter gezien dat vrijwel alle GBL-gebruikers ook GHB-gebruikers zijn. Sinds 2020 is de vraagstelling in de enquête daarom veranderd, en hebben de cijfers betrekking op het gebruik van GHB al dan niet in combinatie met GBL. 

Verdiepende gegevens over drugsgebruik komen uit de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen). De LSM-A Middelen is een aparte dieptestudie die sinds 2016 om de twee jaar wordt uitgevoerd. In deze vragenlijst worden ook de frequentie van gebruik en probleemgebruik, aankooplocaties, aan middelen gerelateerde gezondheidsproblemen en hulpzoekgedrag uitgevraagd.

De GE en LSM-A zijn twee losstaande onderzoeken. Beide onderzoeken zijn zoveel mogelijk vergelijkbaar opgezet. Maar er zijn wel verschillen tussen de twee onderzoeken, zoals de manier waarop de vragenlijst wordt afgenomen, steekproeftrekking en beloningen. Hierdoor kunnen sommige cijfers uit de GE verschillen van de cijfers uit de LSM-A. Lees daarover meer op deze pagina.

Het gebruik van GHB ooit in het leven kan worden uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, herkomst en stedelijkheid. Het aantal GHB-gebruikers in het laatste jaar en de laatste maand in de steekproef is te klein om nader uit te splitsen naar deze demografische kenmerken.

Regionale cijfers

Naast de landelijke cijfers uit de Leefstijlmonitor zijn er ook regionale cijfers beschikbaar over drugsgebruik uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen. De meest recente gegevens komen uit 2024 ​[1]​, toen meer dan 135.000 jongvolwassenen tussen de 16 en 25 jaar de vragenlijst invulden. In tegenstelling tot 2022 werd er in 2024 geen steekproef getrokken; de vragenlijst was via een open link beschikbaar en respondenten werden vooral geworven via sociale media. De resultaten zijn gestandaardiseerd naar GGD-regio, leeftijd en gender om representativiteit te verbeteren, maar de wervingsmethode kan mogelijk leiden tot een oververtegenwoordiging van jongvolwassenen met een slechtere (mentale) gezondheid. Deze cijfers zijn door verschillen in de vraagstelling en leeftijdsgroep niet direct vergelijkbaar met de cijfers uit de GE of de LSM-A Middelen, maar bieden wel inzicht in regionale verschillen in middelengebruik onder 16-25-jarigen.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    GGD’en, RIVM. Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2024. https://www.monitorgezondheid.nl/gezondheidsmonitor-jongvolwassenen/2024. 2025.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.

In deze paragraaf:

Start met typen en klik op zoeken

Accessibility by WAH