GHB
Home ❯ GHB ❯ 9.2 Gebruik: volwassenen

9.2 Gebruik: volwassenen

Wijzigingsdatum: 02 | 12 | 2025

In deze paragraaf:

9.2.1 GHB-gebruik onder volwassenen

Hoeveel volwassenen gebruiken GHB?

In het kort: In 2024 gebruikte 0,3% van de volwassenen in het laatste jaar GHB en 1,9% gebruikte ooit in het leven GHB. Het gebruik van GHB ooit in het leven is het hoogst onder mannen, 30-49-jarigen en volwassenen die wonen in (zeer) sterk stedelijke gebieden.

Minder dan 1% van de volwassenen gebruikte in het laatste jaar GHB

In 2024 gebruikte 0,3% van de volwassenen in het laatste jaar GHB. Dat zijn ongeveer 40 duizend volwassenen. Daarnaast gebruikte 1,9% van de volwassenen ooit in het leven GHB en 0,2% gebruikte in de laatste maand.

Het aantal gebruikers van GHB in het laatste jaar in de steekproef is te klein om uitsplitsingen te maken naar geslacht, leeftijd, opleiding, herkomst en stedelijkheid. Om toch inzicht te geven in verschillen tussen deze groepen wordt de uitsplitsing gedaan voor gebruik van GHB ooit in het leven.

Meer mannen dan vrouwen gebruiken GHB

In 2024 was het GHB-gebruik ooit in het leven hoger onder mannen (2,5%) dan onder vrouwen (1,3%).

Gebruik van GHB komt het meest voor onder 30-49-jarigen

In 2024 was het gebruik van GHB ooit in het leven het hoogst onder 30-49-jarigen (3,8%) en het laagst onder 50-plussers (0,8%). Het gebruik onder 18-29-jarigen (1,6%) zat daar tussenin.

Volwassenen die in het laatste jaar GHB hebben gebruikt zijn gemiddeld 34,9 jaar oud

De gemiddelde leeftijd van de volwassenen die in het laatste jaar GHB hebben gebruikt was 34,9 (SD = 12,9) jaar in 2024.

In de LSM-A Middelen 2024 is aan de laatste-jaar-gebruikers van GHB gevraagd hoe oud zij waren toen zij voor het eerst GHB gebruikten. De gemiddelde startleeftijd was 30,2 jaar (SD = 11,2). Deze leeftijd lag hoger dan voor de meeste andere middelen, zoals ecstasy (23,1 jaar) of amfetamine (22,4 jaar).

Geen verschil in het gebruik van GHB tussen opleidingsniveaus

In 2024 was er geen significant verschil in het gebruik van GHB ooit in het leven tussen opleidingsniveaus.

Geen verschil in het gebruik van GHB tussen herkomstgroepen

In 2024 was er geen significant verschil in het gebruik van GHB ooit in het leven tussen herkomstgroepen.

Gebruik van GHB komt het meest voor onder mensen die wonen in (zeer) sterk stedelijke gebieden

In 2024 was het gebruik van GHB ooit in het leven het hoger onder volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden (2,4%) dan onder volwassenen in matig stedelijke gebieden (1,3%) en weinig/niet stedelijke gebieden (1,1%).

GHB-gebruik verschilt per regio

Uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen die werd gehouden onder 16-25-jarigen blijkt dat er regionale verschillen zijn in het gebruik van GHB ​[1]​. In 2024 werd het hoogste percentage GHB-gebruik in de laatste 12 maanden gevonden in GGD-regio Amsterdam (1,1%). In de andere GGD-regio’s was dit percentage lager (0,6-0,2%) of niet bekend.

Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina

Landelijke cijfers over middelengebruik onder volwassenen

Landelijke prevalentiecijfers over middelengebruik onder volwassenen worden verzameld in de Leefstijlmonitor. De Leefstijlmonitor bestaat uit meerdere bronnen. Voor drugs gaat het om de Gezondheidsenquête (GE) en de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen) Beide onderzoeken zijn representatief voor de volwassen Nederlandse bevolking. Zie voor meer informatie: Bijlage A.

De hoofdbron voor middelengebruik onder volwassenen van 18 jaar en ouder is de Gezondheidsenquête (GE). De GE wordt elk jaar uitgevoerd door het CBS. De gegevens over onder andere middelengebruik worden verzameld met een online vragenlijst of persoonlijk interview. Bij het persoonlijke interview vullen deelnemers gevoelige vragen over bijvoorbeeld drugsgebruik zelf in via een computer. Het gebruik van GHB wordt sinds 2015 op vergelijkbare wijze uitgevraagd in de vragenlijst van de GE. In 2024 vulden 7.740 volwassenen van 18 jaar en ouder de vragenlijst van de GE in.

Verdiepende gegevens over middelengebruik komen uit de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen). De LSM-A Middelen is een aparte verdiepende vragenlijst die sinds 2016 om de twee jaar wordt uitgezet. De vragenlijsten worden meestal digitaal afgenomen, maar ook via een (telefonisch) interview. Bij het persoonlijke interview vullen deelnemers gevoelige vragen over bijvoorbeeld drugsgebruik zelf in via een computer. De LSM-A Middelen bevat naast de vragen over de middelen die in de GE worden meegenomen ook vragen over middelen zoals truffels, nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) en psychoactieve medicatie. Daarnaast worden sommige drugs, zoals cocaïne en crack, apart uitgevraagd, terwijl deze in de GE onder één categorie vallen. Ook worden aanvullende vragen gesteld over gebruiksfrequentie, aankooplocaties, gezondheidsproblemen en hulpzoekgedrag. In 2024 vulden 10.085 volwassenen van 18 jaar en ouder de vragenlijst van de LSM-A Middelen in.

Regionale cijfers

Naast de landelijke cijfers uit de Leefstijlmonitor zijn er ook regionale cijfers beschikbaar over drugsgebruik uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen. De meest recente gegevens komen uit 2024 ​[1]​, toen meer dan 135.000 jongvolwassenen tussen de 16 en 25 jaar de vragenlijst invulden. In tegenstelling tot 2022 werd er in 2024 geen steekproef getrokken; de vragenlijst was via een open link beschikbaar en respondenten werden vooral geworven via sociale media. De resultaten zijn gestandaardiseerd naar GGD-regio, leeftijd en gender om representativiteit te verbeteren, maar de wervingsmethode kan mogelijk leiden tot een oververtegenwoordiging van jongvolwassenen met een slechtere (mentale) gezondheid. Deze cijfers zijn door verschillen in de vraagstelling en leeftijdsgroep niet direct vergelijkbaar met de cijfers uit de GE of de LSM-A Middelen, maar bieden wel inzicht in regionale verschillen in middelengebruik onder 16-25-jarigen.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    GGD’en, RIVM. Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2024. https://www.monitorgezondheid.nl/gezondheidsmonitor-jongvolwassenen/2024. 2025.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.

In deze paragraaf:

Start met typen en klik op zoeken

Accessibility by WAH