11.6.3 Alcoholgerelateerde incidenten bij de spoedeisende hulpafdelingen

In het kort: In 2022 zijn naar schatting 5.100 mensen vanwege een alcoholvergiftiging behandeld op de spoedeisende hulp (SEH). Dat is meer dan in het coronajaar 2020 maar minder dan in 2019. In 2022 werden naar schatting 23.900 personen op een SEH-afdeling behandeld voor een letsel waarbij, voor zover bekend, alcohol betrokken was. 

Snel naar:

Alcoholvergiftigingen

Het aantal SEH-behandelingen vanwege een alcoholvergiftiging is tussen 2010 en 2019 geleidelijk toegenomen, maar daalde in het coronajaar 2020. Tussen 2020 en 2022 lijkt het weer te stijgen, maar het aantal behandelingen is in 2022 (5.100) nog wel lager dan in 2019 (6.500) ​[4]​.

Aantal SEH-behandelingen

• In 2022 zijn naar schatting 5.100 mensen op een SEH-afdeling behandeld wegens een alcoholvergiftiging.
• Bijna twee derde (63%) van deze patiënten was man.
• Eén op de vijf patiënten (21%) was jonger dan 18 jaar, bij vrouwen (31%) was dit aandeel minderjarigen groter dan bij mannen (15%).
• In totaal was de helft (50%) van de SEH-bezoekers met een alcoholvergiftiging jonger dan 25 jaar; bij vrouwen was dit aandeel groter (63%) dan bij mannen (41%).
• Een kwart van de SEH-bezoekers met een alcoholvergiftiging werd in 2022 na behandeling opgenomen in het ziekenhuis. Dit is vrijwel gelijk aan 2021 (24%).

Vergelijking met eerdere jaren

In de 10-jaars periode voor corona (2010-2019) was een significante stijging in SEH-bezoeken als gevolg van alcoholvergiftigingen te zien (van 4.000 naar 6.500; +31%). In het coronajaar 2020 daalde het aantal SEH-bezoeken naar 4.200. Tussen 2020 en 2022 lijkt het aantal SEH-bezoeken vanwege alcoholvergiftigingen weer iets te zijn gestegen. In 2022 was het aantal SEH-bezoeken wel nog altijd lager dan in 2019 (5.100 versus 6.500).

Ongevallen met alcohol

In de periode 2013 tot 2022 steeg het aantal SEH-bezoeken wegens ernstig letsel door een alcohol gerelateerd ongeval significant (met 83%) ​[4]​.

Aantal SEH-behandelingen

• In 2022 werden naar schatting 23.900 personen op een SEH-afdeling behandeld voor een letsel waarbij voor zover bekend alcohol betrokken was¹.
• Aanvullend onderzoek van VeiligheidNL maakt aannemelijk dat het werkelijk aantal patiënten met een letsel onder invloed van alcohol op de SEH enkele malen hoger ligt. De genoemde cijfers moeten gezien worden als een ondergrens.
• Drie kwart (73%) van de patiënten met een aan alcohol gerelateerd letsel was man en een kwart (23%) was jonger dan 25 jaar.
• De leeftijdsgroep 18-24-jaar had de grootste kans om wegens een ongeval met alcohol op de SEH terecht te komen (305 ongevallen per 100.000 18-24-jarigen).
• In de helft van alle alcohol gerelateerde ongevallen was sprake van een privé-ongeval (51%), vooral een val van de trap. Bij 40% van de ongevallen met alcohol betrof het een verkeersongeval, waarvan de helft een val van de fiets. In 8% van de gevallen was sprake van geweldpleging.
• Bijna twee derde deel van de letsels (62%) die ontstonden door ongevallen waarbij alcohol een rol speelde werd in 2022 als ernstig geclassificeerd.
• Eén vijfde deel (22%) van de patiënten die door een ongeval met alcohol een SEH-afdeling bezocht werd opgenomen in het ziekenhuis. Dit is een relatief hoog aandeel als je het vergelijkt met het percentage ziekenhuisopnames na een SEH-bezoek bij niet-alcohol gerelateerde ongevallen (16%).
• Naast bovengenoemde ongevallen werden in 2022 naar schatting 2.600 personen behandeld op een SEH wegens letsel door zelfbeschadiging waarbij alcohol betrokken was.  Van deze patiënten was 57% vrouw en één op de vijf was jonger dan 25 jaar.

1. Exclusief zelfbeschadiging ↩︎

Vergelijking met eerdere jaren

• In de periode 2013 tot 2022 steeg het aantal SEH-bezoeken wegens een ernstig letsel door een alcohol gerelateerd ongeval significant (met 89%). In de coronajaren (2020-2021) was er een daling te zien, maar in 2022 is het aantal ernstige letsels gerelateerd aan alcoholconsumptie weer fors gestegen.
• De 10-jaars trend (2013-2022) van een ernstig letsel steeg significant voor zowel vrouwen (+97%) als mannen (+85%).
• Het aantal personen dat op de SEH behandeld werd na een verkeerongeval waarbij alcohol betrokken was steeg van 5.900 in 2021 naar 9.600 in 2022. Van deze verkeersongevallen was ongeveer twee derde (64%) een eenzijdig ongeval.
• Het aantal SEH-bezoeken wegens ernstig letsel na een verkeersongeval waarbij alcohol betrokken was, is in de periode 2013-2022 eveneens significant toegenomen (+114%).

Verkeersongevallen met alcohol

In 2022 heeft VeiligheidNL onderzoek gedaan naar middelengebruik (alcohol, drugs en rijgevaarlijke medicijnen) onder verkeersslachtoffers in de periode 2012-2021 ​[5]​. Er zijn gegevens verzameld bij de SEH’s van 14 LIS-ziekenhuizen. De hieronder genoemde cijfers zijn een ondergrens van het werkelijke aantal verkeerslachtoffers dat alcohol heeft gebruikt, omdat er op de SEH-afdeling niet altijd wordt gevraagd naar middelen- of medicijngebruik voorafgaand aan een ongeval.

• Bij nagenoeg alle verkeersslachtoffers op de SEH (2012-2021) die voorafgaand aan het ongeval alcohol en/of drugs hadden gebruikt, was sprake van alcoholgebruik (98%).
• Van alle 7.179 verkeersslachtoffers op de SEH tussen 2012 en 2021 die alcohol en/of drugs hadden gebruikt (inclusief passagiers en voetgangers), had 94% uitsluitend alcohol gebruikt.
• Van alle verkeersslachtoffers op de SEH die voorafgaand aan het ongeval alcohol en/of drugs hadden gebruikt (2012-2021), was 20,0% (n=1.434) bestuurder van een gemotoriseerd voertuig. Van hen had 87% uitsluitend alcohol gebruikt.
• Van alle verkeersslachtoffers op de SEH die voorafgaand aan het ongeval alcohol en/of drugs hadden gebruikt (2021-2021) was 72,8% fietser (inclusief elektrische fietsers) (n=5.224). Van hen had 97% uitsluitend alcohol gebruikt.

Aanvullende informatie