17.2 Alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit

17.2.1 Alcohol- en drugsgebruikers bij de politie

In het politiesysteem Basisvoorziening Handhaving (BVH) kan een gevarenclassificatie toegevoegd worden aan een delict. Hierdoor is het mogelijk dat één persoon in meerdere delictscategorieën kan voorkomen met een gevarenclassificatie. Een gevarenclassificatie dient in BVH als een signaal voor politieagenten, zodat zij bij de benadering van een persoon rekening houden met eventueel alcohol en/of harddrugsgebruik. Drie van de gevarenclassificaties zijn hier relevant: de classificaties ‘alcoholist’, ‘harddrugsgebruiker’ en ‘alcohol- en harddrugsgebruiker’ (zie bijlage B11). De politieregistraties van deze gevarenclassificaties in BVH zijn opgevraagd voor de periode 2016-2021.

• Het totaal aantal verdachten met de gevarenclassificaties ‘alcoholist’, ‘harddrugsgebruiker’ en ‘alcohol- en harddrugsgebruiker’ daalde tussen 2016 en 2021 met 26%.
• Bijna 700 verdachten kwamen in 2021 voor met gevarenclassificatie ‘alcoholist’. Daarmee zet de dalende trend van de afgelopen jaren door: in 2016 ging het nog om 925 verdachten. In 2021 ging het, net als in de voorgaande jaren, vooral om mannen tussen de 26 en 65 jaar.
• In 2021 werd 29% van de verdachten met de gevarenclassificatie ‘alcoholist’ verdacht van vermogensmisdrijven. Daarnaast werd van de verdachten met deze gevarenclassificatie 17% verdacht van verkeersdelicten en 12% van geweldsdelicten. Dit beeld is grotendeels vergelijkbaar met de percentages van 2020. Het percentage geweldsdelicten is echter in 2021 enigszins gedaald ten opzichte van 2020, terwijl het aandeel verkeersdelicten en vermogensdelicten juist enigszins steeg. Daarnaast nam in 2021 het aandeel verdachten van een Opiumwetdelict toe: van minder dan 3% in 2020 tot ruim 4% van de als alcoholist geclassificeerde verdachten (zie bijlage B11).
• De groep verdachten met de gevarenclassificatie ‘harddrugsgebruiker’ bestond in 2021 uit bijna 4.000 personen, eveneens merendeels mannen in de leeftijdscategorie 26 tot 65 jaar. Sinds 2016 daalt het aantal verdachten met de gevarenclassificatie ‘harddrugsgebruiker’: van 5.250 verdachten in 2016 naar 4.000 verdachten in 2021.
• Verdachten met de gevarenclassificatie ‘harddrugsgebruiker’ werden in 2021 vooral voor vermogensmisdrijven (33%) geverbaliseerd. Verder maakte 18% van de verdachte harddrugsgebruikers zich schuldig aan verkeersdelicten, 11% aan geweldsdelicten en 10% aan een overtreding van de Opiumwet. Tussen 2016 en 2021 daalde het aandeel verdachten met de gevarenclassificatie ‘harddrugsgebruiker’ dat van een vermogensdelict werd verdacht en steeg het aandeel dat werd verdacht van verkeersdelicten. Opvallend is dat het aandeel dat verdacht werd van geweldsdelicten na een stabiele periode in 2020 voor het eerst steeg. In 2021 stabiliseerde dit aandeel rond het niveau van 2020.
• Verdachten kunnen ook de gevarenclassificatie ‘alcohol- en drugsgebruiker’ krijgen. In 2021 bestond deze groep uit ruim 600 personen. De daling lijkt deel uit te maken van een trend. In 2016 ging het nog om bijna 950 verdachten.
• Ook verdachten met de classificatie ‘alcohol- en drugsgebruiker’ werden vooral verdacht van vermogensdelicten (33%), geweldsdelicten (12%) en verkeersdelicten (11%). Opvallend is dat het aandeel geweldsdelicten bijna verdubbelde in 2020 ten opzichte van 2019, maar in 2021 weer licht daalde. Het aandeel Opiumwetdelicten was zowel in 2020 als in 2021 6% van de verdachten met de classificatie ‘alcohol- en drugsgebruiker’ . In de periode 2016 – 2019 betrof het aandeel Opiumwetdelicten 4% van deze geclassificeerde verdachte.

Figuur 17.2.1 Type delict waarvan als ‘alcoholist’ geclassificeerde personen bij de politie worden verdacht, 2016-2021^I, in %

Figuur 17.2.2 Type delict waarvan als ‘harddrugsgebruiker’ geclassificeerde personen bij de politie worden verdacht, 2016-2021^I, in %

Aanvullende informatie