10.5.1 Slaap- en kalmeringsmiddelengebruik onder volwassenen internationaal
Hoe verhoudt het slaap- en kalmeringsmiddelengebruik in Nederland zich tot andere landen?
In het kort: Er zijn geen gegevens beschikbaar waarmee het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen zonder doktersrecept in Nederland goed vergeleken kan worden met andere Europese landen of westerse landen buiten de EU.
De cijfers van deze landen zijn niet direct te vergelijken door verschillen in onderzoeksmethoden en -populaties. Daarom kunnen we geen sterke conclusies trekken uit kleine verschillen. De resultaten laten wel zien welke landen een relatief hoog of laag percentage gebruikers hebben. Voor meer informatie, zie: Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina.
Hoe verhoudt het slaap- en kalmeringsmiddelengebruik in Nederland zich tot andere landen in Europa?
Geen gegevens bekend over slaap- en kalmeringsmiddelengebruik zonder doktersrecept in de EU
In de Europese Unie (EU) worden gegevens over het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen zonder doktersrecept of voor niet-medisch gebruik niet systematisch verzameld. We kunnen het gebruik in Nederland dus niet vergelijken met de EU.
Meer informatie over nieuwe benzodiazepinen op de Europese drugsmarkt
Er lijkt op de Europese drugsmarkt een toename te zijn in nieuwe benzodiazepinen die niet zijn geregistreerd als geneesmiddel. Voor informatie over de ontwikkelingen van nieuwe benzodiazepinen op de Europese drugsmarkt, zie: NPS: Aanbod en markt.
Hoeveel mensen buiten de Europese Unie gebruiken slaap- en kalmeringsmiddelen?
Buiten de EU worden in westerse landen zoals Engeland en Wales, de Verenigde Staten, Canada en Australië ook gegevens verzameld over het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen zonder doktersrecept. De resultaten worden hieronder kort beschreven. De landen verschillen in onder andere de middelen die worden meegenomen (zie toelichting onder de tabel), leeftijdsgroepen en meetmethoden. Daardoor zijn de gegevens niet goed vergelijkbaar met elkaar en met de Nederlandse gegevens. Voor meer informatie, zie: Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina.
Minder dan 1% van de volwassen (16-59 jaar) in Engeland en Wales gebruikte in het laatste jaar kalmeringsmiddelen zonder doktersrecept
In 2023/2024 gebruikte 0,4% van de 16-59-jarige volwassenen in Engeland en Wales kalmeringsmiddelen zonder doktersrecept in het laatste jaar. Dit is niet veranderd vergeleken met de vorige meting in 2022/2023 (0,5%) [1].
Minder dan 2% van de volwassen (18 jaar en ouder) in de Verenigde Staten gebruikte in het laatste jaar slaap- of kalmeringsmiddelen zonder doktersrecept
In 2022 gebruikte 1,8% de volwassenen van 18 jaar en ouder in de Verenigde Staten slaap- of kalmeringsmiddelen zonder doktersrecept in het laatste jaar. Als we kijken naar de specifieke groepen middelen, gebruikte 1,6% in het laatste jaar kalmeringsmiddelen, 0,4% gebruikte sedativa en 1,4% gebruikte benzodiazepinen [2].
Ongeveer 1 op de 7 mensen (15 jaar en ouder) in Canada gebruikte in het laatste jaar sedativa of angstmedicatie met of zonder doktersrecept
In 2023 gebruikte 13,5% van de mensen van 15 jaar en ouder in Canada sedativa of angstmedicatie in het laatste jaar. Van degenen die deze middelen in het laatste jaar hadden gebruikt, gaf 93,5% aan dat al deze middelen waren voorgeschreven, 2,5% gaf aan dat sommige middelen waren voorgeschreven en sommige niet, en 3,9% gaf aan dat geen van de middelen waren voorgeschreven [3].
Minder dan 2% van de mensen (14 jaar en ouder) in Australië gebruikte in het laatste jaar slaap- of kalmeringsmiddelen voor niet-medische doeleinden
In 2022/2023 gebruikte 1,6% de mensen van 14 jaar en ouder in Australië slaap- of kalmeringsmiddelen in het laatste jaar voor niet-medische doeleinden [4].
Aanvullende informatie
Bronnen
- 1.Drug misuse in England and Wales: year ending March 2024. Office for National Statistics; 2024.
- 2.2022 National Survey on Drug use and Health (NSDUH) Detailed Tables . Substance Abuse and Mental Health Services Administration; 2023.
- 3.Canadian Substance Use Survey (CSUS): summary of results for 2023. Health Canada; 2024.
- 4.National Drug Strategy Household Survey 2022–2023. Australian Institute of Health and Welfare ; 2025.
- 5.European Drug Report 2025. European Union Drugs Agency; 2025.
Hoe te verwijzen
Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.