8.8 Aanbod en markt

8.8.1 Drugsmarkten en aankoopwijzen 

In het kort: De NPS-markt is dynamisch en verandert snel. NPS worden voornamelijk geproduceerd in China en India. Sommige (legale) NPS zijn verkrijgbaar via specifieke webshops op het internet. Het aantal NPS-monsters dat is aangekocht via online webshops is de afgelopen jaren constant gebleven.

Snel naar:

Productielocaties

De NPS-markt is zeer dynamisch en verandert voortdurend. Veel (legale) NPS worden geproduceerd in China en (in mindere mate in) India en in bulk ingevoerd naar Europa. Daar worden ze soms vermengd, in kleine hoeveelheden verpakt en doorverkocht aan consumenten. Meer recentelijk zijn ook productielocaties in Europa gemeld. NPS worden vaak online verkocht, aangezien ze veelal (nog) niet onder de drugswetgeving zijn gebracht ​[3]​.

Na het introduceren van meer beperkingen in China om de productie en handel in fentanyl te beperken, worden fentanyl-derivaten op de Europese drugsmarkt vervangen door andere nieuwe synthetische opioïden ​​[3]​.

• In 2019 werden in Europa voor het eerst minder nieuwe fentanyl-derivaten gerapporteerd dan andere (niet-fentanyl) synthetische opioïden.
• Dit is een zorgelijke ontwikkeling, aangezien het generieke NPS-verbod dat in Nederland ingevoerd moet worden alleen betrekking heeft op fentanyl-achtige stoffen en niet op andere synthetische opioïden.

NPS-verkoop via online webshops

Omdat NPS veelal (nog) niet onder de drugswetgeving zijn gebracht, worden ze vaak online gekocht ​[4]​, bijvoorbeeld via specifieke webshops die via Google te vinden zijn ​[1]​.

• In 2022 werden bij het DIMS 610 drugsmonsters (3,4% van het totaal) aangeboden die online gekocht waren door de gebruikers. Ten opzichte van 2020 (467 drugsmonsters; 5,8% van het totaal) en 2021 (537 drugsmonsters; 5,2% van het totaal) is het aandeel online gekochte drugsmonsters wat afgenomen, met name van het darknet. De daling in het aandeel darknet monsters heeft mogelijk te maken met het oprollen van darknet webshops door justitie. Daarnaast zijn gebruikers hierdoor wellicht wat voorzichtiger met het gebruiken van het voorheen anoniem geachte darknet. Ook is het mogelijk dat het darknet voornamelijk gebruikt wordt door dealers, en dat de hoeveelheden die doorgaans verkocht worden op het darknet voor een eindgebruiker simpelweg te groot zijn ​[1]​.
• Het aantal drugsmonsters aangekocht via een webshop is de afgelopen jaren constant gebleven. Het gaat bij deze categorie wel uitsluitend om NPS die nog niet op een van de lijsten van de Opiumwet zijn geplaatst ​[1]​.
• Uit de panelstudie van de Antenne-monitor Amsterdam in 2021 ​​​[2]​ kwam naar voren dat webwinkels nog steeds met NPS adverteren, maar ‘insiders’ zien een daling van het aantal webwinkels die NPS verkoopt. Mogelijk komt dat omdat aanbieders anticiperen op de voorgestelde NPS-wetgeving. De verwachting is dat een groot deel van de middelen die nu legaal verkocht worden naar de illegale markt verplaatst worden ​[4]​.
• Hoewel middelen als 4-MMC, 3-MMC en 4-FA/4-FMP al enige tijd verboden zijn, blijven ze volgens panelleden in beperkte mate verkrijgbaar. De prijzen liggen echter fors hoger dan voor het verbod. De 2C-B markt blijft stabiel ​[3]​.
• NPS worden vaker dan traditionele drugs online aangeschaft. Opvallend is dat zowel voor gewone drugs als voor NPS lijkt te gelden dat de drugs ongeveer even ‘zuiver’ zijn als drugsmonsters die op straat worden verkocht, en dat de prijzen online doorgaans iets hoger zijn. Hierbij moet wel rekening worden gehouden met het feit dat de Nederlandse consumentenmarkt doorgaans erg zuiver en goedkoop is in verhouding tot andere landen ​[5]​.

Aanvullende informatie