8.8 Aanbod en markt

Gegevensbronnen

Deze paragraaf beschrijft de samenstelling en prijs van NPS op de Nederlandse consumentenmarkt, op basis van gegevens van het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS). Aanvullende informatie komt uit de Amsterdamse Antenne monitor. Daarnaast wordt in deze paragraaf ingegaan op de wijze waarop gebruikers hun NPS verkrijgen. Aangezien de NPS-markt snel verandert, is het mogelijk dat deze gegevens niet de huidige situatie weergeven.

De coronacrisis heeft mogelijk een impact gehad op de drugsmarkten. In § 16.2 zijn ontwikkelingen beschreven ten aanzien van de productie en handel in drugs in 2020. Op de gebruiksmarkt in Nederland zijn de gevolgen in 2020 klein geweest. Het aantal drugsmonsters dat bij het DIMS is aangeleverd is fors gedaald. Dat komt mede vanwege tijdelijke sluiting van testlocaties en een aangepast protocol voor testen. Uit beschikbare gegevens van het DIMS en het Grote Uitgaansonderzoek ​[1]​ bleken echter weinig veranderingen in de prijs en beschikbaarheid van drugs sinds de invoering van de coronamaatregelen.

8.8.1 Drugsmarkten en aankoopwijzen 

De NPS-markt is zeer dynamisch en verandert voortdurend. Veel (legale) NPS worden geproduceerd in China en (in mindere mate in) India en in bulk ingevoerd naar Europa. Daar worden ze soms vermengd, in kleine hoeveelheden verpakt en doorverkocht aan consumenten. Meer recentelijk zijn ook productielocaties in Europa gemeld. NPS worden vaak online verkocht, aangezien ze veelal (nog) niet onder de drugswetgeving zijn gebracht ​[2]​.

Het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS) kijkt onder andere naar het aandeel drugsmonsters, ingeleverd door consumenten, dat ‘online’ versus offline wordt gekocht ​[3]​.

• In 2020 werden bij het DIMS 712 drugsmonsters (5,8% van het totaal) aangeboden die online gekocht waren door de gebruikers. Het absolute aantal online gekochte samples is gedaald ten opzichte van 2019, maar het aandeel online samples is in 2020 gestegen. Dat heeft mogelijk te maken met de coronacrisis en het gebrek aan contact door de lockdowns, waardoor mensen meer online bestellen.

De Antenne-monitor volgt het middelengebruik in het Amsterdamse uitgaansleven, onder andere door een panelstudie met sleutelfiguren uit het uitgaansleven.

• Uit de panelstudie in Amsterdam in 2019 ​[4]​ komt naar voren dat webwinkels nog steeds met NPS adverteren, maar insiders zien een daling van het aantal webwinkels die NPS verkoopt. Mogelijk komt dat omdat aanbieders anticiperen op de voorgestelde NPS-wetgeving (zie ook § 8.1, § 2.1 en § 2.4). De verwachting is dat een groot deel van de middelen die nu legaal verkocht worden naar de illegale markt verplaatst worden.
• Panelleden zien dat 3-MMC meer wordt aangeboden via verschillende verkoopkanalen (o.a. smartshops). De markt van 2C-B blijft volgens hun stabiel.

Na het introduceren van meer beperkingen in China om de productie en handel in fentanyl te beperken, worden fentanyl-derivaten op de Europese drugsmarkt vervangen door andere nieuwe synthetische opioïden ​[5]​.

• In 2019 werden in Europa voor het eerst minder nieuwe fentanyl-derivaten gerapporteerd dan andere (niet-fentanyl) synthetische opioïden.
• Dit is een zorgelijke ontwikkeling, aangezien het generieke NPS-verbod dat in Nederland ingevoerd moet worden alleen betrekking heeft op fentanyl-achtige stoffen en niet op andere synthetische opioïden.

Aanvullende informatie