10.2 Gebruik algemene bevolking

10.2.1 Kerncijfers en trends algemene bevolking

In het kort: In 2020 had bijna een tiende van de volwassen Nederlanders (9,3%) in het afgelopen jaar slaap- of kalmeringsmiddelen gebruikt. In het afgelopen jaar had 3,2% (ook) zonder recept slaap- of kalmeringsmiddelen gebruikt.

Snel naar:

Kerncijfers 2020

Ongeveer een vijfde van de bevolking van 18 jaar en ouder rapporteerde in 2020 ooit in het leven wel eens slaap- of kalmeringsmiddelen te hebben gebruikt (19,5%). Bijna een tiende van de volwassenen deed dit nog in het afgelopen jaar (9,3%). In het laatste jaar had 3,2% (ook) zonder recept slaap- of kalmeringsmiddelen gebruikt (zie onderstaande tabel). Dit komt neer op 2,65 miljoen volwassen Nederlanders die ooit slaap- of kalmeringsmiddelen gebruikt hebben en 1,26 miljoen die dat het afgelopen jaar nog deden. Ongeveer 410 duizend volwassen Nederlanders gebruikten het afgelopen jaar (ook) zonder recept.

Tabel 10.2.1   Percentage en aantaI gebruikers van slaap- of kalmeringsmiddelen en gebruik (ook) zonder recept in de bevolking van 18 jaar en ouder. Peiljaar 2020

Trends in het gebruik van slaap- of kalmeringsmiddelen

In 2016, 2018 en 2020 is het gebruik van slaap- of kalmeringsmiddelen gemeten in de tweejaarlijkse LSM-A (zie bijlage A2).

• In de bevolking van 18 jaar en ouder daalde tussen 2016 en 2020 het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen in lichte mate. Het ooitgebruik daalde in deze periode statistisch significant van 21,0% naar 19,5%, het laatste-jaar-gebruik daalde van 10,5% naar 9,3%, en het laatste-maand-gebruik daalde van 6,4% naar 5,6%.
• Deze trend komt overeen met de daling in het aantal verstrekkingen van slaap- en kalmeringsmiddelen. Volgens de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) daalde in 2019 het aantal verstrekte benzodiazepinen met 4,3% ​[1]​ (zie § 10.2.3).
• Het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen (ook) zonder recept (zie bovenstaande tabel) bleef in de gehele bevolking op hetzelfde niveau. Dit betekent dus dat met name het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen op voorschrift is afgenomen.
• Binnen de groep mensen die slaap- en kalmeringsmiddelen neemt, is het percentage mensen dat dat doet (ook) zonder doktersrecept dus toegenomen: van 29,8% in 2018 naar 34,7% in 2020. Deze stijging was het grootst onder mannen en laagopgeleiden (zie ook § 10.2.2).

Aanvullende informatie