2.3.3 Alcoholmarketing

Effectieve instrumenten voor het verminderen van (problematisch) alcoholgebruik zijn verhoging van de leeftijdsgrens, beschikbaarheidsbeperking, beperking van het aantal verkooppunten, reclamebeperking of reclameverbod en prijsverhoging, bijvoorbeeld met behulp van accijnsverhogingen of een minimum eenheidsprijs voor alcohol ​[1]​. Van deze instrumenten komt met name beperking van alcoholmarketing expliciet in het Nationaal Preventieakkoord (NPA) problematisch alcoholgebruik aan de orde. Daarbij wordt wetenschappelijk onderzocht welke instrumenten effectief zijn voor het reguleren van de alcoholmarketing. In de herziene versie van de Maatschappelijke kosten-baten analyse van beleidsmaatregelen om alcoholgebruik te verminderen (MKBA) is berekend dat een totaal verbod op alcoholreclame en alcoholsponsoring tot een gemiddelde reductie van 4% in het alcoholgebruik leidt ​[2]​.

Online alcohol marketing

In 2020 publiceerde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een rapport over de stand van zaken rondom de regulering van alcoholmarketing in Europa ​[3]​. De WHO ziet een grote uitdaging in het beperken van online alcoholmarketing, specifiek via sociale media. Aspecten om hierbij te overwegen zijn de aard van online marketing die landsgrenzen overstijgt en de verschuiving van traditionele commerciële uitingen naar nieuwe advertentietechnieken, waarbij het lastiger is om de commerciële belangen en de afzender van een bericht te onderscheiden.

In 2020 zijn ook de resultaten gepubliceerd van een Nederlands onderzoek naar alcoholgerelateerde posts op het sociale media platform Instagram ​[4]​. Hieruit bleek dat, van de meest populaire social influencers (mensen met een groot bereik op een sociaal medium), 63,5% recent een alcoholgerelateerde post had geplaatst. Van deze posts bevatte 19,5% een duidelijk alcoholmerk. Daarvan bevatte een klein deel een indicatie dat het om een advertentie gaat (33,3%) en een nog kleiner deel includeerde daarnaast een educatieve slogan “geen18geenalcohol”. Ook minderjarigen werden bereikt met deze uitingen.

Voor meer informatie over alcoholreclame en alcohol in de media zie Expertisecentrum Alcohol.

Nieuwe Reclamecode voor Alcoholvrij en Alcoholarm Bier

Op 15 oktober 2020 is de Reclamecode voor Alcoholvrij en Alcoholarm Bier (RvAAB) in werking getreden ​[5]​. Met het opstellen van de RvAAB is één van de afspraken die Nederlandse Brouwers en de Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie (STIVA) maakten in het kader van het Nationaal Preventieakkoord, afgerond. In de code is onder andere vastgelegd dat reclame voor alcoholvrij en alcoholarm bier niet gericht mag worden op jongeren onder de 18 jaar en dat reclame voor alcoholarm bier niet gericht mag worden op zwangere vrouwen en op actieve verkeersdeelname.

Voor meer informatie over alcoholvrije dranken zie Expertisecentrum Alcohol.

Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken

De Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken (RvA) is in opdracht van het Ministerie van VWS en STIVA geëvalueerd om de effectiviteit te onderzoeken als het gaat om verantwoorde alcoholmarketing. De onderzoekers zien ruimte voor verbetering waar het gaat om de bescherming van minderjarigen en doen aanbevelingen gericht op onder andere de versterking van de actualiteit, de uitvoerbaarheid, de naleving en de handhaving van de RvA ​[6]​.

Aanvullende informatie