2.3.2 Alcoholbeleid in het verkeer

In Nederland mag een bestuurder maximaal 0,5‰ (promille) alcohol in zijn bloed hebben tijdens verkeersdeelname. Voor beginnende bestuurders en brom- en snorfietsers geldt een maximum van 0,2‰. Rijden Onder Invloed (ROI) van alcohol levert een gevaar op voor de verkeersveiligheid. Naar schatting van het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) vielen er in 2015 tussen de 75 en 140 verkeersdoden als gevolg van het rijden onder invloed. In 2017 was bij 10% van de dodelijke ongelukken op de snelweg teveel alcohol gedronken ​[1–3]​. Zie voor meer informatie hierover § 17.2.4 onder Rijden onder invloed. In 2021 zouden opnieuw metingen worden uitgevoerd naar het rijden onder invloed van alcohol, maar vanwege de coronapandemie zijn deze nieuwe metingen doorgeschoven naar 2022 ​[4]​.

• De afgelopen jaren stagneert de daling van het aantal verkeersdoden, terwijl het aantal ernstig gewonde verkeersslachtoffers blijft toenemen ​[5]​. Daarom heeft de regering samen met alle mede-overheden en veel maatschappelijke partijen een nieuwe visie ontwikkeld in het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030 (SPV 2030) ​[5]​. Het SPV 2030 beschrijft negen beleidsthema’s met de belangrijkste risico’s voor verkeersveiligheid. Eén van die thema’s is het Rijden Onder Invloed (ROI) van alcohol en/of drugs. Het doel voor 2030 is om significant minder middelengebruik te bereiken in het verkeer. Daarvoor worden ingezet:
  • Blijven monitoren van ROI door verkeerscontroles met blaastesten;
  • Versterken en uitbreiden van de sociale norm om geen middelen in het verkeer te gebruiken;
  • Afstemmen van maatregelen op het type overtreder;
  • Verhogen van de subjectieve pakkans ​[6]​.

In het Landelijk Actieplan Verkeersveiligheid 2019-2021 staan per beleidsthema de maatregelen voor de jaren 2019-2021 ter uitvoering van SPV 2030. Enkele maatregelen zijn:

• Stroomlijnen van het duale stelsel van straf- en bestuursrecht voor de aanpak van ROI van alcohol;
• Verlaging van de grens voor geschiktheidsonderzoek voor alle bestuurders naar 1,3‰;
• Verhoging van de strafmaat voor rijden onder invloed van alcohol;
•  Onderzoek naar de mogelijkheid om data uit digitale blaastesten te gebruiken voor een landelijk dekkend alcoholmeetnet;
• Onderzoek naar bredere toepasbaarheid van de Alcoholmeter ​[7,8]​. De Alcoholmeter blijkt een positief effect te hebben op het terugdringen van alcoholgebruik. Zie voor meer informatie over de pilot van het gebruik van de alcoholmeter die tussen 2017 en 2020 is uitgevoerd § 17.2.5 Activiteiten van de (verslavings)reclassering.

De overheid werkt aan een nieuw Landelijk Actieplan Verkeersveiligheid 2022-2025 ​[9]​.

Sinds 2001 wordt er rond de jaarwisseling de BOB-campagne gevoerd.

• De communicatiedoelstelling is het vestigen en bestendigen van de sociale norm: geen alcohol drinken als je nog moet rijden. Uit het campagne-effectonderzoek naar de campagne ‘BOB winter 2018-2019’ komt naar voren dat bijna iedereen weet wat met de term BOB bedoeld wordt en circa negen op de tien vinden dat een Bob helemaal geen alcohol moet drinken als hij of zij nog moet autorijden. Deze norm is ook al geruime tijd stabiel. De meerderheid staat sinds 2015 positief tegenover ‘zeggen dat je BOB bent’ ​[10]​.
• Als onderdeel van de Belgische BOB-campagne in 2020 ontvingen bestuurders die gedronken hebben een sleutelhanger in de vorm van de naam van een kind dat door rijden onder invloed is verongelukt. Deze actie wordt niet geëvalueerd en het is onduidelijk of het een vervolg krijgt in België. Volgens Nederlandse campagne-experts kan dit initiatief geschikt zijn als media-stunt om kort extra aandacht te geven aan een onderwerp, maar is het niet geschikt om op te nemen in de Nederlandse BOB-campagne ​[11]​.

Aanvullende informatie