HomeEcstasy (MDMA)6.7.3 Sterfte Internationaal

6.7.3 Sterfte Internationaal

Hoeveel mensen overlijden er door het gebruik van ecstasy in de Europese Unie?

In 2023 leverden 21 landen (EU-landen + Noorwegen en Turkije) gegevens aan het Drugsagentschap van de Europese Unie (EUDA) over sterfgevallen door drugs. Van deze landen meldden 19 landen in totaal 907 sterfgevallen als gevolg van een overdosering van amfetamineachtige stimulantia (inclusief ecstasy/MDMA). In 2022 ging het om 936 sterfgevallen in dezelfde landen ​[1]​.

Ecstasy speelt over het algemeen maar een kleine rol bij sterfgevallen door drugsgebruik in de Europese Unie (EU). In de meeste landen die gegevens aanleverden aan het EUDA is ecstasy in minder dan 1 op de 20 gevallen betrokken bij sterfgevallen door drugsgebruik. Turkije is een uitzondering: daar was ecstasy betrokken bij bijna 1 op de 3 sterfgevallen door een overdosering aan drugs (89 van de 300 in 2023). In Turkije komen deze sterfgevallen vooral voor bij jonge mannen. Ook overlijden in Turkije vaker mensen door psychostimulantia dan door opioïden, in tegenstelling tot landen binnen de Europese Unie en Noorwegen.

Hoeveel mensen overlijden door drugsgebruik in de Europese Unie?

In 2023 overleden er volgens het EUDA naar schatting 7.459 mensen in de EU door een overdosering aan drugs ​[1]​. Dit is een kleine toename ten opzichte van 2022 (7.145). Per miljoen inwoners in de leeftijdsgroep 15-64 jaar stierven ongeveer 24,7 personen in de EU door een overdosering aan drugs.  

De cijfers geven een indicatie van het aantal sterfgevallen in de EU. Voor landen die geen cijfers hebben aangeleverd is een schatting gedaan. Daarnaast is er waarschijnlijk sprake van een onderschatting omdat niet alle sterfgevallen door drugs worden herkend en/of geregistreerd. Daarom moeten deze getallen voorzichtig worden geïnterpreteerd.

Gegevensverzameling drugssterfte door het EUDA

De gegevens over het aantal sterfgevallen als gevolg van drugsgebruik in de verschillende landen van de EU worden verzameld door het Drugsagentschap van de Europese Unie (EUDA). De meeste gegevens over de sterfgevallen specifiek per land zijn beschikbaar voor overdoseringen, ofwel de directe drugssterfte. De sterfgevallen worden door de landen verzameld door middel van de algemene doodsoorzakenstatistiek of een speciaal sterfteregister. De selectie van de drugsdoden gebeurt op basis van de Drug-Related Deaths Standard van het EUDA ​[2]​.

Beperkingen van de gegevens

Een internationale vergelijking van de sterfgevallen door drugsgebruik wordt bemoeilijkt door verschillen in de definitie van drugssterfte en de manier waarop sterfgevallen worden geregistreerd en gecodeerd. Ook zijn er vaak verschillen in de manier en frequentie van post-mortem onderzoek ​[3]​. Wel is er een standaard van het EUDA voor drugssterfte (voor alle drugs samengenomen), gebaseerd op een specifieke selectie van ICD-9 codes en ICD-10 codes uit de doodsoorzakenstatistieken, of een specifieke selectie uit forensische registers.

Speciaal register in Nederland

In Nederland wordt de standaard van het EUDA gebruikt voor de selectie van druggerelateerde sterfgevallen uit de Doodsoorzakenstatistiek van het CBS. Het speciaal register voor de drugssterfte op basis van forensische gegevens in Nederland is nog in ontwikkeling ​[4]​.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    European Drug Report 2025. European Union Drugs Agency; 2025.
  2. 2.
    EMCDDA. Drug-Related Deaths (DRD) Standard Protocol, version 3.2 2009: EMCDDA standard protocol for the EU Member States to collect data and report figures for the Key indicator DRD by the Standard Reitox templates: EMCDDA project CT.02.P1.05 [Internet]. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction; 2009. Available from: https://www.emcdda.europa.eu/system/files/publications/615/DRD_Standard_Protocol_version_3.2_216365.pdf
  3. 3.
    EUDA. Frequently asked questions (FAQ): drug overdose deaths in Europe. https://www.euda.europa.eu/publications/topic-overviews/drug-induced-deaths-faqen.
  4. 4.
    Vercoulen E, Ceelen M, Dorn T, Buster M, Croes E, Van Laar M. Drugsgerelateerde sterfte in beeld: Onderzoek naar de praktijk van de detectie en registratie van drugsgerelateerde sterfte en ontwikkeling van een blauwdruk voor een speciaal register. Trimbos-instituut/GGD Amsterdam; 2021.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.