HomeEcstasy (MDMA)6.7.2 Sterfte

6.7.2 Sterfte

In het kort: In 2022 registreerde de Doodsoorzakenstatistiek van het CBS 10 sterfgevallen door het gebruik van psychostimulantia, waarbij onbekend is in hoeverre het ging om amfetamine, ecstasy of andere stimulerende middelen.

Snel naar:

Het precieze aantal sterfgevallen door het gebruik van amfetamine is niet bekend. Er bestaat nog geen landelijke of verplichte registratie specifiek voor drugsgerelateerde sterfgevallen. Sterfgevallen na ecstasygebruik in de Doodsoorzakenstatistiek van het CBS worden onder dezelfde code geregistreerd als andere stimulerende middelen, zoals amfetamine, cafeïne, efedrine en khat. De op deze pagina gepresenteerde cijfers uit de Doodsoorzakenstatistiek van het CBS betreffen dezelfde sterfgevallen als die worden beschreven in § 7.7.2 over de sterfte door amfetamine. Hierbij dient te worden aangetekend dat de Doodsoorzakenstatistiek van het CBS niet specifiek is toegerust op het registreren van drugsgerelateerde sterfte (zie bijlage B4). De cijfers moeten daarom voorzichtig worden geïnterpreteerd.

Doodsoorzakenstatistiek van het CBS

  • In 2022 werden 10 sterftegevallen geregistreerd onder de psychostimulantia1, in 2021 waren dit 11 gevallen.
  • Tussen 2013 en 2022 varieerde het aantal sterfgevallen gerelateerd aan psychostimulantia tussen 4 en 28 gevallen per jaar. Het gemiddelde lag op 10 gevallen per jaar.
  • Tussen 2013 en 2022 waren er in totaal 101 sterfgevallen gerelateerd aan psychostimulantia. Hierbij ging het in 70% van de gevallen om accidentele vergiftiging, in 25% van de gevallen om suïcide, was in 4% van de gevallen de intentie onbekend en in 1% van de gevallen ging het om psychische stoornissen en gedragsstoornissen.
  1. De hierboven gepresenteerde cijfers betreffen dezelfde sterfgevallen als die worden beschreven in § 7.7.2 over de sterfte door amfetamine. ↩︎

Sterfte in Europa en andere landen

Ecstasy speelt ook in andere Europese landen een ondergeschikte rol in de drugssterfte, althans voor zover hierover gegevens beschikbaar zijn. Het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA) rapporteert niet specifiek over de sterfte gerelateerd aan ecstasy.

Tussen 2011 en 2017 steeg de sterfte gerelateerd aan MDMA in Australië, Finland, Portugal en Turkije ​[2]​. Per 100.000 inwoners van 15-64 jaar steeg de sterfte gerelateerd aan ecstasy van 0,02 naar 0,12 in Australië, van 0,09 naar 0,33 in Finland, van 0,03 naar 0,12 in Portugal en van 0,05 naar 0,37 in Turkije. Bij deze overledenen ging het voornamelijk om mannen in de leeftijd van midden 20 jaar. Meestal hadden meerdere drugs een rol gespeeld bij het overlijden, maar het kwam ook voor dat ecstasy als enige drug het overlijden had veroorzaakt.

In Australië is de sterfte gerelateerd aan MDMA ook onderzocht in de periode van 2000 tot en met 2018 ​[3]​.

  • In deze hele tijdsperiode werden er 392 sterfgevallen geïdentificeerd. Dat zijn gemiddeld 22 sterfgevallen per jaar. De meerderheid betrof een intoxicatie of vergiftiging (62%) en bij 38% ging het om andere oorzaken, bijvoorbeeld verkeersongelukken waarbij ecstasygebruik als bijdragende factor werd gezien.
  • Het sterftecijfer nam aanzienlijk toe tussen 2001 en 2007, daalde tussen 2008 en 2010 en nam weer toe tussen 2011 en 2016. De aantallen kunnen niet rechtstreeks met Nederland worden vergeleken, met name omdat de bevolking in Australië (25 miljoen mensen) groter is.

In 2019 zijn er in het Verenigd Koninkrijk 78 ecstasy-gerelateerde sterfgevallen gerapporteerd ​[4]​.

  • Dit is minder dan in 2018, toen er 92 doden werden geregistreerd. In 2017 ging het nog om 56 sterfgevallen.
  • In Schotland werden er in 2010 geen ecstasy-gerelateerde sterfgevallen geregistreerd, en in 2018 waren het er 35. Het is niet bekend of er veranderingen in het registratieproces zijn geweest.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    Schürmann L, Valkenberg H, Croes E. Monitor drugsincidenten: Jaarrapportage 2022. Utrecht: Trimbos-insituut; 2024.
  2. 2.
    Roxburgh A, Sam B, Kriikku P, Mounteney J, Castanera A, Dias M, et al. Trends in MDMA-related mortality across four countries. Vol. 116, Addiction. 2021. p. 3094–3103.
  3. 3.
    Roxburgh A, Lappin J. MDMA-related deaths in Australia 2000 to 2018 [Internet]. Vol. 76, International Journal of Drug Policy. Elsevier; 2020. p. 102630. Available from: https://doi.org/10.1016/j.drugpo.2019.102630
  4. 4.
    Van Amsterdam J, Pennings E, Van den Brink W. Fatal and non-fatal health incidents related to recreational ecstasy use. Vol. 34, Journal of Psychopharmacology. 2020. p. 591–599.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.