4.5 Gebruik: internationale vergelijking

4.5.1 Algemene bevolking internationaal

In het kort: In de algemene bevolking van landen in Europa, Noord-Amerika en Australië is het aantal mensen dat harddrugs zoals cocaïne gebruikt, aanzienlijk lager dan het aantal mensen dat cannabis gebruikt. Wel is cocaïne in Europa de meest gebruikte stimulerende drug. Het gebruik van cocaïne ligt in Nederland boven het Europese gemiddelde. In de Nederlandse steden Utrecht, Amsterdam en Eindhoven steeg tussen 2011 en 2023 de cocaïne die werd gevonden in het rioolwateronderzoek met 75-106%.

Snel naar:

Vragenlijstonderzoek

Europa

In de bevolking van 15-64 jaar in Europa varieert het ooitgebruik van cocaïne van 12% in Spanje tot 0,2% in Turkije. Nederland staat met 7,8% op de vierde plaats. Het laatste-jaar-gebruik onder 15-64-jarigen varieert van 3,0% in Nederland tot 0,1% in Turkije. Het Europese gemiddelde voor het laatste-jaar-gebruik onder 15-34-jarigen lag op 2,5%. Het hoogste percentage werd gevonden in Nederland (5,5%) ​[1]​. Een precieze vergelijking tussen deze landen is echter niet goed mogelijk vanwege verschillen in peiljaar, meetmomenten en steekproeven (zie Gegevensbronnen).

Het EMCDDA signaleert cocaïnegebruik als een groeiend onderdeel van de Europese drugsproblematiek, gelet op de toegenomen zuiverheid, het toegenomen aanbod (op basis van record hoeveelheden inbeslagnames), toegenomen aantal eerste aanmeldingen in behandelcentra, toegenomen gebruik van crack cocaïne en cocaïnegerelateerde incidenten en sterfgevallen ​[1]​.

Verenigde Staten, Australië en Canada

• Het percentage mensen in de algemene bevolking (18 jaar en ouder) dat in 2022 ervaring heeft met cocaïne is 16,5% (ooitgebruik) in de Verenigde Staten, het laatste-jaar-gebruik is 2,0% en het laatste-maand-gebruik is 0,8% ​[2]​.
• In Australië is in 2022-2023 het ooitgebruik onder de algemene bevolking van 14 jaar en ouder 13,5%. Het laatste-jaar-gebruik is 4,5% ​[4]​.
• In Canada is in 2019 het ooitgebruik onder de algemene bevolking van 15 jaar en ouder 8,5%, het laatste-jaar-gebruik is 2,0% ​[3]​.

Rioolwateranalyses in Europese steden

Voor 2023 rapporteerde het EMCDDA gegevens over cocaïne uit rioolwateranalyses in 90 steden ​​​[5]​. De hoeveelheid cocaïne werd vastgesteld via de stof benzoylecgonine, het belangrijkste afbraakproduct (metaboliet) van cocaïne. Dit afbraakproduct ontstaat na menselijke consumptie zodat zeker is dat de cocaïne niet op andere manieren in het rioolwater is gekomen (voor meer uitleg, zie Gegevensbronnen).

• Alle 5 deelnemende Nederlandse steden staan in de top 10 van steden met de hoogste dagelijkse load cocaïne. Amsterdam staat daarbij op de 1^e plaats van de Nederlandse steden (plaats 3 in de top 10). Ook Belgische en Spaanse steden staan hoog in de top 10, met Antwerpen-Zuid op plaats 1 en Tarragona op plaats 2. Een kanttekening bij de cijfers is dat in een aantal van deze steden veel (drugs)toeristen komen. Een deel van de cocaïneresten in het rioolwater zal van deze groep afkomstig zijn, waardoor het beeld voor sommige steden vertekend kan zijn.
• In Amsterdam en Leeuwarden worden in het weekend hogere loads cocaïne aangetroffen dan op doordeweekse dagen. Dit zou kunnen wijzen op met name recreatief gebruik van het middel in deze steden. In Rotterdam, Eindhoven en Utrecht worden in het algemeen geen grote fluctuaties gevonden in de gemeten loads gedurende de week. Dit is een indicatie dat een deel van de cocaïnegebruikers niet alleen in het weekend maar ook doordeweeks gebruikt.

• In de periode tussen 2011 en 2023 stegen de gemeten loads in elk van de steden (Amsterdam, Utrecht en Eindhoven). In Utrecht is in 2023 de dagelijkse cocaïne load toegenomen ten opzichte van 2022, maar voor Amsterdam en Eindhoven bleef de gemeten load stabiel. Voor Rotterdam en Leeuwarden is in 2023 voor het eerst gemeten en zijn dus geen trendgegevens beschikbaar.

Aanvullende informatie