HomeCocaïne4.2 Gebruik: volwassenen

4.2 Gebruik: volwassenen

4.2.1 Kerncijfers en trends volwassen bevolking

Let op: er zijn nieuwe kerncijfers over cocaïnegebruik in 2023, deze zijn te vinden in de Kerncijfertabel Gezondheidsenquête. De gegevens worden later dit jaar verwerkt in de paragrafen, wanneer ook de aanvullende analyses en significantie toetsen zijn uitgevoerd.

In het kort: Ongeveer 1 op de 40 volwassen Nederlanders heeft in het afgelopen jaar cocaïne gebruikt, dit komt neer op 340 duizend volwassenen. Het percentage gebruikers (laatste jaar) in de volwassen Nederlandse bevolking is in 2022 toegenomen ten opzichte van de periode tussen 2015 en 2020. Het gebruik van crack-cocaïne komt in de algemene bevolking zelden voor.

Snel naar:

Deze paragraaf beschrijft kerncijfers over het gebruik van cocaïne in de bevolking van 18 jaar en ouder op basis van de Gezondheidsenquête, jaarlijks uitgevoerd door het CBS in samenwerking met het RIVM en het Trimbos-instituut. Aanvullende gegevens zijn afkomstig uit de tweejaarlijkse Aanvullende Module Middelen van de Leefstijlmonitor (LSM-A). Daar waar resultaten zijn opgenomen uit de LSM-A, wordt dit apart vermeld.

In de LSM-A is afzonderlijk naar het gebruik van crack-cocaïne gevraagd. Het gaat hier vermoedelijk om een onderschatting, doordat (probleem)gebruikers van harddrugs zoals heroïne en crack in bevolkingsonderzoek ondervertegenwoordigd zijn, doordat een deel van hen geen vaste woon- of verblijfplaats heeft, in een (justitiële) instelling verblijft of anderszins moeilijk bereikbaar is. Deze groep kan in kaart worden gebracht via andere methoden van onderzoek (zie § 5.3 en § 5.4).

Kerncijfers over cocaïnegebruik in de bevolking van 18 jaar en ouder zijn vanaf 2015 beschikbaar. Voor meer informatie over de Gezondheidsenquête zie bijlage A1 en voor meer informatie over de Leefstijlmonitor zie bijlage A2.

Kerncijfers 2022

In 2022 had ongeveer 1 op de 15 Nederlanders van 18 jaar en ouder ooit cocaïne gebruikt. Het percentage gebruikers in het afgelopen jaar was 2,4% en minder dan 1% gebruikte cocaïne in de afgelopen maand. Dit komt neer op 890 duizend volwassen Nederlanders die ooit cocaïne gebruikten, 340 duizend die in het afgelopen jaar cocaïne hebben gebruikt en 140 duizend die dat afgelopen maand deden.

Cocaïnebase (‘crack’)

In de LSM-A is afzonderlijk naar het gebruik van crack-cocaïne gevraagd. Het merendeel van de gebruikers van cocaïne heeft ervaring met snuifcocaïne en een minderheid heeft (ook) ervaring met basecoke (ook wel crack-cocaïne of ‘crack’ genoemd). Het gebruik van dit middel wordt zelden gerapporteerd onder de algemene volwassen bevolking: 0,4% heeft ooit crack-cocaïne gebruikt en 0,1% gebruikte in het afgelopen jaar. Laatste-maand-gebruik kwam nauwelijks voor. Gebruik van crack-cocaïne lijkt vooral voor te komen in gemarginaliseerde groepen. Omdat deze groep niet of nauwelijks deelneemt aan dit type onderzoek ligt het werkelijke percentage in de Nederlandse volwassen bevolking waarschijnlijk iets hoger.

Trends in cocaïnegebruik

  • Het gebruik van cocaïne is in 2022 (6,3% ooit; 2,4% laatste jaar) ongeveer gelijk gebleven met 2021. Vergeleken met de periode tussen 2015 en 2020 ligt het gebruik van cocaïne in 2022 hoger. Het gebruik in de laatste maand schommelde in de periode 2015-2022 tussen de 0,5-1%. 
  • Mogelijk neemt het gebruik van cocaïne inderdaad toe; ook andere indicatoren (rioolwateranalyses; uitgaansonderzoek) lijken daarop te wijzen. 

Aanvullende informatie

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.