Hoe verhoudt het cocaïnegebruik onder jongeren in Nederland zich tot andere landen in Europa?
In het kort: In 2024 had gemiddeld 2,3% van de 15-16-jarige scholieren uit de ESPAD-landen ooit cocaïne gebruikt, met Cyprus en Montenegro als koplopers. Het percentage 15-16-jarige scholieren (uit 35 Europese landen) dat ooit crack-cocaïne had gebruikt lag op 1,3%, met Cyprus en Oekraïne als koplopers. In Nederland ligt het cocaïnegebruik (1,2%) en crack-cocaïnegebruik (0,7%) onder het gemiddelde van de ESPAD-landen.
Snel naar:
Cocaïne
Crack-cocaïne
Cocaïnegebruik onder 15-16-jarige scholieren in Nederland lager dan gemiddeld
In 2024 had gemiddeld 2,3% van de 15-16-jarige scholieren uit 37 ESPAD-landen ooit in het leven cocaïne gebruikt [1]. Het gemiddelde is berekend over de deelnemende landen, zonder rekening te houden met verschillen in bevolkingsomvang. Zie ook: ‘Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina’.
Het gebruik ooit in het leven was het hoogst in Cyprus (6,2%) en Montenegro (5,4%), en het laagst in Georgië (1,0%) en Monaco (0,7%). Nederland scoorde met 1,2% ruim onder het gemiddelde.
Cocaïnegebruik in Europa is hoger onder jongens dan onder meisjes
In 2024 was in de ESPAD-landen het percentage 15- en 16-jarige scholieren dat ooit cocaïne heeft gebruikt in Europa hoger onder jongens dan onder meisjes (2,6% versus 1,9%). Dit verschil was het grootst in Montenegro, waar het cocaïnegebruik ruim twee keer zo hoog was onder jongens (7,4%) als onder meisjes (3,4%). Ook in Nederland was het cocaïnegebruik hoger onder jongens (1,4%) dan onder meisjes (0,9%).
In 15 van de 37 landen waren de verschillen tussen jongens en meisjes klein (<0,5 procentpunt). In Oostenrijk, Cyprus en Slowakije was het cocaïnegebruik ooit in het leven juist hoger onder meisjes dan onder jongens.
Noorse en Deense scholieren vinden cocaïne makkelijker verkrijgbaar dan andere Europese scholieren
In 2024 vond gemiddeld 13% van de 15-16-jarige scholieren uit de ESPAD-landen dat ze ‘vrij gemakkelijk’ of ‘heel gemakkelijk’ aan cocaïne konden komen. Scholieren in Noorwegen en Denemarken vinden cocaïne het makkelijkst verkrijgbaar: respectievelijk 28% en 25% zegt dat ze ‘vrij gemakkelijk’ of ‘heel gemakkelijk’ aan cocaïne konden komen. Nederland scoorde met 12% rond het gemiddelde.
Crack-cocaïnegebruik onder 15-16-jarige scholieren in Nederland lager dan gemiddeld
In 2024 had gemiddeld 1,3% van de 15-16-jarige scholieren uit 35 ESPAD-landen ooit in het leven crack-cocaïne gebruikt [1]. Het gemiddelde is berekend over de deelnemende landen, zonder rekening te houden met verschillen in bevolkingsomvang. Zie ook: ‘Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina’.
Het gebruik ooit in het leven was het hoogst in Cyprus (4,1%) en Oekraïne (2,6%), en het laagst in Montenegro, Roemenië en Moldavië (alle drie 0,6%) en Noord-Macedonië (0,5%). Nederland scoorde met 0,7% ruim onder het gemiddelde.
Crack-cocaïnegebruik in Europa scholieren is hoger onder jongens dan onder meisjes
In 2024 was in de 35 ESPAD-landen het percentage 15- en 16-jarige scholieren dat ooit crack-cocaïne heeft gebruikt hoger onder jongens dan onder meisjes (1,7% versus 0,8%). Dit verschil was het grootst in Oekraïne, waar het crack-cocaïnegebruik bijna drie keer zo hoog was onder jongens (4,0%) als onder meisjes (1,4%).
In 11 van de 35 landen waren de verschillen tussen jongens en meisjes klein (<0,5 procentpunt). Nederland was een van deze landen (0,7% onder jongens en 0,6% onder meisjes). In Monaco was het crack-cocaïnegebruik ooit in het leven juist hoger onder meisjes dan onder jongens.
Aanvullende informatie
Bronnen
- 1.ESPAD-groep. Belangrijkste bevindingen van het Europees Scholierenonderzoek naar alcohol en andere drugs 2024 (ESPAD) [Internet]. Drugsagentschap van de Europese Unie (EUDA) ; 2025. Available from: https://www.euda.europa.eu/publications/data-factsheets/espad-2024-key-findings_nl
Hoe te verwijzen
Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.