Slaap- en kalmeringsmiddelen
Home ❯ Hulpvraag en incidenten ❯ 10.6.3 Incidenten

10.6.3 Incidenten

Wijzigingsdatum: 27 | 10 | 2025

In deze paragraaf:

Hoe vaak komen gezondheidsincidenten gerelateerd aan slaap- en kalmeringsmiddelen voor?

In het kort: Er zijn geen landelijke gegevens bekend over het aantal incidenten met slaap- en kalmeringsmiddelen. In 2024 werden er bij Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum in de categorie geneesmiddelen relatief veel informatieverzoeken gedaan over benzodiazepinen. Het gaat dan met name om lorazepam, oxazepam, diazepam en temazepam. Het is niet bekend of het hierbij om voorgeschreven gebruik (op recept) of om oneigenlijk gebruik gaat.

Er zijn geen landelijke gegevens bekend over het aantal gezondheidsincidenten gerelateerd aan het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen ​[1]​.

Hoe vaak zoeken hulpverleners informatie op over slaap- en kalmeringsmiddelen bij het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum?

Een relatief groot deel van de informatieverzoeken over geneesmiddelen gaat over slaap- en kalmeringsmiddelen

In 2024 ontving het NVIC in totaal 19.966 telefonische informatieverzoeken van hulpverleners over geneesmiddelen ​[2]​. Een relatief groot deel van deze informatieverzoeken ging over benzodiazepinen. Het gaat daarbij met name om lorazepam (905), oxazepam (721), diazepam (379) en temazepam (345). Deze middelen staan hiermee alle vier in de top tien van geneesmiddelen met de meeste telefonische informatieverzoeken. Het is niet bekend of de informatieverzoeken betrekking hebben op voorgeschreven gebruik (op recept) of oneigenlijk gebruik.

Op de website www.vergiftigingen.info werden daarnaast in totaal 77.462 ernstberekeningen uitgevoerd voor (mogelijke) blootstellingen aan geneesmiddelen. Een ernstberekening is een inschatting van de ernst van de intoxicatie op basis van een aantal gegevens. Zie Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina voor meer uitleg. Een relatief groot deel van de ernstberekeningen ging over benzodiazepinen. Ernstberekeningen voor lorazepam (3.937), oxazepam (2.916) en diazepam (1.721) kwamen het meest voor. Deze middelen stonden alle drie in de top tien van geneesmiddelen waarvoor de meeste ernstberekeningen werden uitgevoerd.

Het NVIC ontving ook informatieverzoeken over designer en niet-geregistreerde benzodiazepinen, lees hier meer over op de pagina over incidenten met NPS.

Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina

Registratie van drugsgerelateerde incidenten

De Monitor Drugsincidenten (MDI) houdt sinds 2009 jaarlijks gegevens bij over acute gezondheidsincidenten als gevolg van drugsgebruik in Nederland ​[1]​. De monitor richt zich dus primair op illegale drugs, slaap- en kalmeringsmiddelen worden niet standaard geregistreerd. De monitor geeft dus geen goed beeld van de omvang van incidenten gerelateerd aan slaap- en kalmeringsmiddelen.

Informatieverzoeken van hulpverleners bij het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum

Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) registreert informatieverzoeken van artsen en hulpverleners over de mogelijke gezondheidseffecten en behandeling van acute vergiftigingen. Het NVIC is onderdeel van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht) en is 24 uur per dag telefonisch bereikbaar. De meeste drugsgerelateerde telefonische informatieverzoeken gaan over cliënten die in aanraking zijn gekomen met een middel: een blootstelling. Een blootstelling leidt niet altijd tot vergiftigingsverschijnselen, het gaat dus om een mogelijke/potentiële vergiftiging.

Hulpverleners kunnen ook via de website www.vergiftigingen.info toxicologische informatie van een stof of product opzoeken. Er kan a) een ernstberekening worden uitgevoerd voor een individuele patiënt, b) een stofmonografie worden ingezien of c) therapieteksten en behandelprotocollen worden geraadpleegd. Bij het uitvoeren van een ernstberekening vult de hulpverlener een aantal gegevens in op de site. Op basis van de ingevoerde gegevens wordt teruggekoppeld of er vermoedelijk sprake is van een lichte intoxicatie (tekst: behandeling meestal niet nodig), een matige intoxicatie (tekst: ziekenhuisobservatie, behandeling vaak nodig) of een ernstige intoxicatie (tekst: mogelijk levensbedreigend).

Het aantal telefonische informatieverzoeken en ernstberekeningen geven geen informatie over het daadwerkelijke aantal blootstellingen of vergiftigingen. Ook de mate waarin de hulpverleners kennis hebben (opgebouwd) over het middel zal van invloed zijn op het aantal informatieverzoeken. De website kan bovendien niet alleen worden gebruikt bij daadwerkelijke blootstellingen, maar ook voor oriëntatie of bijscholing. Daarnaast bestaat in Nederland geen meldingsplicht voor acute vergiftigingen.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    Meijer-Sellies A, Hutten N, Schürmann L, Valkenberg H, Croes E, Smit-Rigter L. Monitor Drugsincidenten: Jaarraportage 2023. Utrecht: Trimbos-instituut; 2025.
  2. 2.
    Visser CC, Nugteren-van Lonkhuyzen JJ, Mulder-Spijkerboer HN, Van Velzen AG, De Lange DW, van Riel AJHP. Acute vergiftigingen bij mens en dier: NVIC Jaaroverzicht 2024: NVIC Rapport 01/2025. Utrecht: Nationaal Vergiftigingen Informatiecentrum (NVIC), Divisie Vitale Functies, Universitair Medisch Centrum Utrecht; 2025.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.

In deze paragraaf:

Start met typen en klik op zoeken

Accessibility by WAH