HomeGebruik: internationale vergelijking18.5 Internationale vergelijking

18.5 Internationale vergelijking

18.5.1 Psychedelicagebruik onder volwassenen internationaal

Hoe verhoudt het psychedelicagebruik in Nederland zich tot andere landen?

In het kort: In de Europese Unie (+ Noorwegen en Turkije) gebruikte minder dan 1% van de volwassenen in het laatste jaar LSD, met uitzondering van Tsjechië en Ierland. Vanwege verschillen in onder andere leeftijdsgroepen en meetmethoden kunnen we de gegevens over psychedelicagebruik niet goed vergelijken met andere westerse landen buiten de EU.

De cijfers van deze landen zijn niet direct te vergelijken door verschillen in onderzoeksmethoden en -populaties. Daarom kunnen we geen sterke conclusies trekken uit kleine verschillen. De resultaten laten wel zien welke landen een relatief hoog of laag percentage gebruikers hebben. Voor meer informatie, zie: Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina.

Hoe verhoudt het psychedelicagebruik in Nederland zich tot andere landen in Europa?

LSD-gebruik onder volwassenen (15-64 jaar) in EU minder dan 1%, met uitzonderingen

Onder volwassenen van 15-64 jaar in de Europese Unie (+ Noorwegen en Turkije) gebruikte minder dan 1% in het laatste jaar LSD. Koplopers zijn Tsjechië (1,1% in 2023) en Ierland (1,1% in 2019). Nederland stond met 0,5% (in 2023) op een gedeelde zesde plaats, samen met Denemarken en Noorwegen ​[1]​.

Er zijn geen gegevens bekend over het gebruik van andere psychedelica dan LSD onder volwassenen in de EU.  

LSD- en paddogebruik onder jongvolwassenen (15-34 jaar) in EU minder dan 1%, met uitzonderingen

Onder jongvolwassenen van 15-34 jaar in de Europese Unie (+ Noorwegen en Turkije) gebruikte minder dan 1% in het laatste jaar LSD. Landen met meer dan 1% laatste jaar gebruikers zijn Tsjechië (2,6% in 2023), Ierland (2,4% in 2019), Estland (2,3% in 2023, 16-34 jaar), Frankrijk (1,6% in 2023, 18-34 jaar), Duitsland (1,5% in 2021, 18-34 jaar), Letland (1,4% in 2020), Finland (1,3% in 2022) en Denemarken (1,1% in 2023). Nederland stond met 0,8% (in 2023) op een gedeelde tiende plaats, samen met Cyprus en Slovenië ​[1]​.

Paddo’s werden ook door minder dan 1% van de 15-34-jarigen in de Europese Unie gebruikt. Landen met meer dan 1% laatste jaar gebruikers van paddo’s zijn Tsjechië (3,8% in 2023), Estland (2,6%, in 2023, 16-34 jaar), Finland (2,7% in 2022), Nederland (2,2% in 2023), Frankrijk (1,9% in 2024, 18-34 jaar), Denemarken (1,7% in 2023, 16-34 jaar) en Duitsland (1,1% in 2021) ​[1]​.

Er zijn geen gegevens bekend over het gebruik van andere psychedelica dan LSD en paddo’s onder jongvolwassenen in de EU.

Hoeveel mensen buiten de Europese Unie gebruiken psychedelica?

Buiten de EU worden in westerse landen zoals Engeland en Wales, de Verenigde Staten, Canada en Australië ook gegevens verzameld over het gebruik van psychedelica. De resultaten worden hieronder kort beschreven maar zijn door verschillen in onder andere leeftijdsgroepen en meetmethoden niet goed vergelijkbaar met de Nederlandse gegevens. Voor meer informatie, zie: Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina.

Iets meer dan 1% van de volwassen (16-59 jaar) in Engeland en Wales gebruikte in het laatste jaar psychedelica

In 2023/2024 gebruikte 1,2% van de 16-59-jarige volwassenen in Engeland en Wales in het laatste jaar een psychedelisch middel (“LSD, magic mushrooms”). Als we kijken naar de specifieke psychedelische middelen, gebruikte 0,4% in het laatste jaar LSD en 1,1% gebruikte paddo’s. Het gebruik van enige psychedelica en LSD is niet veranderd vergeleken met de vorige meting in 2022/2023 (respectievelijk 1,0% en 0,4%), maar het gebruik van paddo’s is wel hoger (0,8% in 2022/2023) ​[2]​.

Ongeveer 1 op de 30 volwassenen (18 jaar en ouder) in de Verenigde Staten gebruikte in het laatste jaar psychedelica

In 2022 gebruikte 3,2% van volwassenen van 18 jaar en ouder in de Verenigde Staten een psychedelisch middel (“LSD, PCP, ecstasy”) in het laatste jaar. Als we kijken naar de specifieke psychedelische middelen, gebruikte 0,8% in het laatste jaar LSD, en 0,1% gebruikte PCP. Er zijn geen gegevens beschikbaar over het gebruik van paddo’s, truffels of andere psychedelica in de algemene bevolking van de Verenigde Staten ​[3]​.

Iets meer dan 1 op de 20 mensen (15 jaar en ouder) in Canada gebruikte in het laatste jaar psychedelica

In 2023 gebruikte iets meer dan één op de twintig (5,9%) mensen van 15 jaar en ouder in Canada een psychedelisch middel (“LSD (acid), magic mushrooms, psilocybin, mescaline, peyote, 2C’s or NBOMe’s”) in het laatste jaar ​[4]​.

Iets minder dan 1 op de 40 mensen (14 jaar en ouder) in Australië gebruikte in het laatste jaar psychedelica

In 2022/2023 gebruikte 2,4% van de mensen van 14 jaar en ouder in Australië een psychedelisch middel in het laatste jaar. Dit is hoger vergeleken met de vorige meting in 2019 (1,6%) ​[5]​. Het is echter niet duidelijk om welke psychedelische middelen het gaat. Dit kunnen bijvoorbeeld LSD of paddo’s/truffels zijn, maar het kunnen ook andere psychedelische middelen zijn zoals PCP.

Paddo’s/psilocybine waren de meest gebruikte psychedelische middelen. In 2022/2023 had 1,8% van de mensen dit in het afgelopen jaar gebruikt, tegenover 0,9% in 2019.

Sinds 1 juli 2023 kunnen medicijnen met de stof psilocybine (in paddo’s en truffels) in Australië worden voorgeschreven door specifiek bevoegde psychiaters voor de behandeling van bepaalde psychische aandoeningen ​[6]​. In de periode 2022-2023 werden in het onderzoek naar drugsgebruik in Australië geen vragen gesteld over medisch gebruik van of voorschriften voor psilocybine. Al het gebruik van psilocybine is opgenomen in de gegevens over illegaal drugsgebruik.

Vragenlijstonderzoeken in de algemene bevolking

In verschillende landen wordt regelmatig onderzoek gedaan naar het drugsgebruik onder de algemene bevolking. De gegevens komen uit vragenlijstonderzoeken onder representatieve groepen volwassenen. De cijfers op deze pagina zijn afkomst uit lidstaten van de Europese Unie (+Noorwegen en Turkije) ​[1]​, Engeland en Wales ​[2]​, de Verenigde Staten ​[3]​, Canada ​[4]​ en Australië ​[5]​. Deze landen hebben relatief vergelijkbare sociaaleconomische en culturele omstandigheden als Nederland, hoewel er ook verschillen zijn die invloed kunnen hebben op het psychedelicagebruik. Dit maakt het interessant om het psychedelicagebruik in Nederland te vergelijken met deze landen.

De resultaten van deze onderzoeken zijn echter niet rechtstreeks vergelijkbaar vanwege verschillen in peiljaar, leeftijdsgroepen, meetmethoden en steekproefgrootte. Bovendien worden bepaalde groepen vaak volledig buiten de steekproeven van algemene bevolkingsonderzoeken gelaten, wat relevant is omdat deze groepen mogelijk hogere percentages drugsgebruik hebben. Dit betreft bijvoorbeeld daklozen en mensen die in bepaalde instellingen verblijven, zoals gevangenissen. In Engeland en Wales worden bijvoorbeeld ook studenten die in studentenhuizen wonen, niet meegenomen. In landen waar een sterk stigma rondom drugsgebruik heerst, kunnen mensen daarnaast minder eerlijk antwoorden geven over hun gebruik, wat kan leiden tot een onderschatting van het werkelijke niveau van drugsgebruik.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    European Drug Report 2025. European Union Drugs Agency; 2025.
  2. 2.
    Drug misuse in England and Wales: year ending March 2024. Office for National Statistics; 2024.
  3. 3.
    2022 National Survey on Drug use and Health (NSDUH) Detailed Tables . Substance Abuse and Mental Health Services Administration; 2023.
  4. 4.
    Canadian Substance Use Survey (CSUS): summary of results for 2023. Health Canada; 2024.
  5. 5.
    National Drug Strategy Household Survey 2022–2023. Australian Institute of Health and Welfare ; 2025.
  6. 6.
    Change to classification of psilocybin and MDMA to enable prescribing by authorised psychiatrists. Therapeutic Goods Administration. 2023.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.