18.2 Gebruik: volwassenen

18.2.1 Kerncijfers en trends volwassen bevolking

Let op: er zijn nieuwe kerncijfers over het gebruik van psychedelica (LSD & paddo’s) in 2023, deze zijn te vinden in de Kerncijfertabel Gezondheidsenquête. De gegevens worden later dit jaar verwerkt in de paragrafen, wanneer ook de aanvullende analyses en significantie toetsen zijn uitgevoerd.

In het kort: Het gebruik van LSD (1,9% ooit), paddo’s (4,6% ooit), truffels (3,2% ooit) en ayahuasca (0,2% ooit) komt onder de Nederlandse bevolking weinig voor. Het laatste-jaar-gebruik van elk van deze middelen is minder dan 1%. Ten opzichte van de eerste metingen in 2015 (paddo’s, LSD) en 2016 (truffels) is het laatste-jaar-gebruik van alle drie de middelen in 2022 toegenomen.

Snel naar:

Kerncijfers 2022

In de Gezondheidsenquête in 2022 is het gebruik van LSD en paddo’s uitgevraagd.

• Slechts 1,9% van de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder had in 2022 ooit LSD gebruikt, voor paddo’s was dit iets meer, namelijk 4,6%.
• Het laatste-jaar-gebruik van LSD was 0,4% en voor paddo’s was dit 0,9%.
• Het gebruik in de afgelopen maand is voor LSD en paddo’s gelijk (0,2%).

Het gebruik van truffels en ayahuasca is uitgevraagd in de LSM-A in 2022.

• Het ooitgebruik van truffels lag in 2022 op 3,2%. Voor ayahuasca lag het ooitgebruik (0,2%) beduidend lager.
• Het laatste jaar gebruik van truffels was 0,8% in 2022 en het gebruik in de laatste maand was 0,1%. Het laatste-jaar- en laatste-maand-gebruik van ayahuasca was zeer laag (beide 0,1%).

Overlap paddo’s en truffels

Paddo’s en truffels bevatten allebei dezelfde werkzame stoffen: psilocybine en psilocine. Paddo’s vallen onder de Opiumwet, maar truffels niet (lees meer over wetgeving rondom psychedelica op deze pagina). Truffels zijn legaal verkrijgbaar in smartshops en webshops. Voor paddo’s zijn wel kweeksets te koop. Op basis van de gegevens uit de LSM-A is de overlap (in ooit- en laatste-jaar-gebruik) van paddo’s en truffels berekend. De gegevens over paddo’s en truffels zijn afkomstig uit verschillende bronnen (zie gegevensbronnen). De percentages zijn daarom geen exacte schattingen maar geven wel een indicatie van de mate van overlap in het gebruik van beide middelen.

• Van de volwassen Nederlanders heeft 5,4% ooit in het leven tenminste één van de middelen paddo’s of truffels gebruikt. Van hen gebruikte ongeveer twee op de vijf alleen paddo’s (41,3%) en een derde gebruikte alleen truffels (32,0%). Iets meer dan een kwart heeft ervaring met beide middelen (26,7%). 
• Van de volwassen Nederlanders gebruikte 1% in het afgelopen jaar tenminste één van de middelen paddo’s of truffels. Het grootste deel van hen had alleen truffels gebruikt (62,0%). Een aanzienlijk kleiner deel had alleen paddo’s gebruikt (22,5%). Als laatste had 15,6% beide middelen gebruikt in het afgelopen jaar.

Trends in het gebruik van LSD, paddo’s en truffels

• Het percentage mensen dat ervaring heeft met LSD (ooitgebruik) is tussen 2021 en 2022 gelijk gebleven. Het ooitgebruik van paddo’s nam tussen 2020 en 2021 toe, maar is in 2022 weer op hetzelfde niveau als in 2020. In vergelijking met 2015 ligt het percentage voor beide middelen in 2022 wel hoger. Het ooitgebruik van truffels ligt in 2022 hoger dan in de vorige meting van 2020 en in de eerste meting van 2016.
• Het laatste-jaar-gebruik van LSD verschilt in 2022 niet van 2021. Ook het laatste-jaar-gebruik van paddo’s is in beide jaren onveranderd. Het gebruik in het laatste jaar van truffels lag in 2022 hoger dan in alle voorgaande metingen, maar verschilt niet statistisch significant van 2020. Ten opzichte van de eerste metingen in 2015 (paddo’s, LSD) en 2016 (truffels) is het laatste-jaar-gebruik van alle drie de middelen in 2022 wel toegenomen.
• Het laatste-maandgebruik lag tussen 2015/2016 en 2022 voor al deze middelen stabiel rond de 0-0,2%. Het relatief grote verschil tussen het ooit-, laatste-jaar-gebruik en laatste-maand-gebruik duidt mogelijk op een lage frequentie van gebruik en/of slechts een klein deel van de gebruikers dat het gebruik continueert. Lees meer over gebruikspatronen van psychedelica op deze pagina.

Aanvullende informatie