HomeLaatste feiten en trends18.0 Laatste feiten en trends

18.0 Laatste feiten en trends

Psychedelica zijn bewustzijnsveranderende middelen. In de wetenschappelijke literatuur bestaat er geen eenduidige definitie van psychedelica. Wel wordt onderscheid gemaakt tussen de klassieke psychedelica en atypische psychedelica. Atypische psychedelica verschillen qua chemische structuur en farmacologische eigenschappen van de klassieke psychedelica. Dit hoofdstuk behandelt vooral de klassieke psychedelica, met name LSDpaddo’s en truffels, en in mindere mate ayahuasca/DMT of andere klassieke psychedelica. Lees meer

Volwassenen

Psychedelicagebruik in het laatste jaar
Paddo’s (2023) en truffels (2022)

1,0% paddo’s
0,8% truffels

0,7% paddo’s
0,6% truffels

1,3% paddo’s
1,0% truffels

  • In 2023 had 1,0% van de Nederlandse volwassenen van 18 jaar en ouder in het laatste jaar paddo’s gebruikt en 0,4% gebruikte in het laatste jaar LSD. In 2022 had 0,8% van de Nederlandse volwassenen van 18 jaar en ouder in het laatste jaar truffels gebruikt en 0,1% gebruikte in het laatste jaar ayahuasca. Het gebruik van paddo’s en truffels in het laatste jaar is het hoogst onder mannen, 18-29-jarigen, hoogopgeleiden, volwassenen met een Europese herkomst en volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden. Lees meer…
  • Het gebruik van paddo’s, LSD en truffels in het laatste jaar onder volwassenen is sinds de vorige meting stabiel, maar op lange termijn gestegen. De stijging in het paddogebruik deed zich voor onder mannen en vrouwen, 18-29-jarigen en 30-49-jarigen, hoogopgeleiden en volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden. De stijging in het truffelgebruik deed zich voor onder vrouwen, 30-49-jarigen, laagopgeleiden en volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden. Er zijn nog geen trendgegevens beschikbaar voor ayahuasca. Lees meer…
  • De meeste gebruikers van psychedelica (paddo’s en truffels) gebruiken paddo’s en/of truffels één of enkele keren per jaar. Lees meer…
  • Hoewel het gebruik van psychedelica in de algemene bevolking zeer laag is, ligt het gebruik hoger in bepaalde groepen, zoals psychonauten, uitgaanders of studenten. Lees meer…

Jongeren en jongvolwassenen

Voortgezet onderwijs
12-16 jaar
ooit (2023)

0,9% paddo’s
0,5% LSD

Hbo-wo-studenten
≥16 jaar
laatste jaar (2023)

5% paddo’s/truffels
1% LSD

Uitgaanders
16-35 jaar
laatste jaar (2023)

9,7% truffels
2,9% paddo’s
3,9%
LSD

  • In 2023 had 1,2% van de scholieren van het regulier voortgezet onderwijs (12-16 jaar) ooit paddo’s gebruikt, 0,9% gebruikte in het laatste jaar paddo’s. En 0,7% van de scholieren had in 2023 in ooit LSD gebruikt, 0,5% gebruikte in het laatste jaar LSD. Het gebruik van andere psychedelica dan paddo’s en LSD is niet bekend onder scholieren. Lees meer…
  • Het ooitgebruik van paddo’s is onder scholieren van het regulier voortgezet onderwijs (12-16 jaar) in 2023 lager dan in 2003. Er zijn geen trendgegevens beschikbaar voor het gebruik van andere psychedelica dan paddo’s onder scholieren. Lees meer…
  • Onder 16-18-jarige mbo- en hbo-studenten gebruikte in 2021 2,9% ooit paddo’s en 1,4% gebruikte ooit LSD. Minder dan 1% gebruikte deze middelen in de laatste maand. Onder hbo- en wo-studenten van 16 jaar en ouder lagen deze percentages in 2023 hoger: 9% had ervaring met psychedelica (13% paddo’s/truffels, 7% 2C-B, 3% LSD), 8% gebruikte psychedelica in het laatste jaar (5% paddo’s/truffels, 3% 2C-B, 1% LSD) en 2% gebruikte (één van) deze middelen in de afgelopen maand. Lees meer…
  • Hoewel psychedelica geen typische uitgaansdrugs zijn, worden ze wel gebruikt door uitgaanders. In 2023 heeft een op de tien uitgaanders (9,7%) truffels gebruikt, 3,9% gebruikte LSD en 2,9% gebruikte paddo’s in het laatste jaar. Het laatste-jaar-gebruik van DMT en ayahausca is minder dan 1%. Paddo’s en truffels worden door de meeste uitgaanders incidenteel gebruikt. Lees meer…
  • Vergeleken met andere drugs lijkt het gebruik van psychedelica relatief weinig voor te komen onder groepen kwetsbare jongeren. Jongeren in de residentiële jeugdzorg en jongeren in cluster 4 van het speciaal voortgezet onderwijs (vso) gebruiken vaker paddo’s dan leeftijdsgenoten in het regulier onderwijs. Het gebruik van paddo’s lijkt over het algemeen te dalen in de laatste jaren. In groepen risicojongeren komt het gebruik van psychedelica ook relatief weinig voor. Lees meer…

Internationale vergelijking

  • Het laatste-jaar-gebruik van LSD onder 15-64-jarigen varieert van 0% in België, Tsjechië, Griekenland, Portugal en Turkije tot 1,4% in Oostenrijk. In Nederland was het laatste-jaar-gebruik onder 15-64 -jarigen 0,5%. Lees meer…
  • LSD of andere hallucinogenen zijn, na cannabis en ecstasy, de meest gebruikte drugs onder Europese scholieren. Over het algemeen ligt het gebruik van psychedelica hoger onder jongens dan onder meisjes. Het percentage Nederlandse scholieren dat ervaring heeft met psychedelica ligt iets onder het Europees gemiddelde. Lees meer…

Hulpvraag en incidenten

  • Hulpvragen voor problemen door psychedelicagebruik bij de verslavingszorg zijn voor zover bekend gering. Er zijn aanwijzingen dat sommige psychedelica mogelijk gebruikt kunnen worden als hulpmiddel bij de behandeling van middelenstoornissen. Lees meer…
  • Er werden in 2022 weinig incidenten gemeld bij de Monitor Drugsincidenten (MDI) met alleen LSD of paddo’s/truffels. Ook bij het NCIV zijn er relatief weinig informatieverzoeken over vermoede vergiftigingen met LSD of paddo’s/truffels vergeleken met andere drugs. Lees meer…
  • De meest voorkomende psychische bijwerking van psychedelica is de zogenaamde “bad trip”, waarbij er gevoelens van angst, paniek, dysforie en/of paranoia kunnen optreden. Lees meer…

Aanbod en markt

  • Van de klassieke psychedelica wordt er vooral LSD ingeleverd bij het DIMS. Het DIMS analyseert geen natuurlijke producten, zoals paddo’s en truffels. In 2023 was 1,4% van de drugsmonsters gekocht als LSD. Bijna 95% van de ingeleverde LSD-monsters bevatte ook echt LSD. De gemiddelde dosering LSD op blotters is de afgelopen vijf jaar gedaald. Lees meer…
  • De prijs van een blotter LSD in Nederland was gemiddeld €4,87. in 2023 Dit is iets lager ten opzichte van voorgaande jaren. In Amsterdam lag de prijs van LSD wat hoger. Lees meer…

Aanvullende informatie

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.