HomeADHD-medicatie15.2 Gebruik: volwassenen

15.2 Gebruik: volwassenen

15.2.1 Gebruik van ADHD-medicatie onder volwassenen

Hoeveel volwassenen gebruiken ADHD-medicijnen?

In het kort: In 2024 had 2,3% van de volwassenen in het laatste jaar ADHD-medicijnen gebruikt. Bijna een derde (32,7%) van de laatste-jaar-gebruikers nam ADHD-medicijnen (ook) zonder recept, dit is 0,7% van de volwassen bevolking.

Ongeveer één op de veertig volwassenen gebruikte in het laatste jaar ADHD-medicijnen

In 2024 had ongeveer een op de twintig volwassenen (5,2%) ooit in het leven ADHD-medicijnen gebruikt. Dat komt neer op 730 duizend volwassenen. Ongeveer een op de veertig volwassenen (2,3%) gebruikte in het afgelopen jaar ADHD-medicijnen en 1,6% gebruikte in de laatste maand.

Minder dan 1% van de volwassenen gebruikte in het laatste jaar ADHD-medicijnen (ook) zonder recept

Van de volwassenen die in het afgelopen jaar ADHD-medicijnen gebruikten, deed 32,7% dat (ook) zonder recept. Dat is 0,7% van de volwassen bevolking en komt neer op 100 duizend volwassenen. Tot slot gebruikte 0,3% van de volwassenen in de afgelopen maand ADHD-medicijnen (ook) zonder recept.

Het aantal gebruikers van ADHD-medicijnen ooit in het leven, in het laatste jaar en in de laatste maand kan worden uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, herkomst en stedelijkheid. Het aantal laatste-jaar-gebruikers (ook) zonder recept kan ook worden uitgesplitst naar deze demografische kenmerken. Het aantal laatste-maand-gebruikers (ook) zonder recept in de steekproef is te klein om verder uit te splitsen.

Laatste jaar gebruik van ADHD-medicijnen (ook) zonder recept hoger onder mannen dan onder vrouwen

In 2024 was het percentage volwassenen dat ooit ADHD-medicijnen heeft gebruikt hoger onder mannen (5,9%) dan onder vrouwen (4,5%). Er was geen verschil in het laatste-jaar- en laatste-maand-gebruik van ADHD-medicijnen tussen mannen en vrouwen. Het laatste-jaar-gebruik (ook) zonder recept was wel hoger onder mannen dan onder vrouwen.

Gebruik van ADHD-medicijnen komt het meest voor onder 18-29-jarigen

In 2024 was het gebruik van ADHD-medicijnen het hoogst onder 18-29-jarigen en het laagst onder 50-plussers. Het gebruik onder 30-49-jarigen zat hier tussen in. Dit geldt voor het gebruik ooit in het leven, in het laatste jaar en in de laatste maand. Bij het laatste-jaar-gebruik (ook) zonder recept zien we hetzelfde patroon.

Gebruikers van ADHD-medicijnen zijn gemiddeld 32,5 jaar oud

De gemiddelde leeftijd van de volwassenen die in het laatste jaar ADHD-medicijnen hebben gebruikt was 32,5 (SD = 11,9) jaar in 2024. De gemiddelde leeftijd van de volwassenen die in het laatste jaar ADHD-medicijnen (ook) zonder recept hebben gebruikt was 28,9 (SD = 10,4) jaar.

Gebruik van ADHD-medicijnen komt het minst voor onder volwassenen met een opleiding op het basisonderwijs, lbo, mavo, vmbo of mbo niveau 1

In 2024 was het laatste-jaar-gebruik van ADHD-medicijnen het laagst onder volwassenen met opleiding op het basisonderwijs, lbo, mavo, vmbo of mbo niveau 1 en het hoogst onder volwassenen met een hbo- of universitaire opleiding. Dit geldt ook voor het gebruik in de laatste maand.

Het laatste-jaar-gebruik (ook) zonder recept was ook het laagst onder volwassenen met een opleiding op het basisonderwijs, lbo, mavo, vmbo of mbo niveau 1 (0,3%) en het hoogst onder volwassenen met een hbo- of universitaire opleiding (1,0%). Het gebruik onder volwassenen met een mbo niveau 2-4, havo of vwo opleiding zaten hier tussenin (0,6%) en verschilde niet significant van de andere opleidingsniveaus.

Geen verschil in het gebruik van ADHD-medicijnen tussen herkomstgroepen

In 2024 was er geen verschil in het ooit, laatste-jaar- en laatste-maand-gebruik van ADHD-medicijnen tussen herkomstgroepen. Ook het laatste-jaar-gebruik (ook) zonder recept verschilde niet tussen herkomstgroepen.

Gebruik van ADHD-medicijnen komt het meest voor onder volwassenen die wonen in (zeer) sterk stedelijke gebieden

In 2024 was het laatste-jaar- en laatste-maand-gebruik van ADHD-medicijnen het hoogst onder volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden en het laagst onder volwassenen in weinig/niet stedelijke gebieden. Het gebruik onder volwassenen in matig stedelijke gebieden zat hier tussen in en verschilde niet significant van de andere stedelijkheidsniveaus. Hetzelfde patroon zien we voor het laatste-jaar-gebruik (ook) zonder recept.

Regionale verschillen

Uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen die werd gehouden onder 16-25-jarigen blijkt dat er regionale verschillen zijn in het gebruik van ADHD-medicatie zonder doktersrecept ​[1]​. In 2024 werden de hoogste percentages ADHD-gebruik zonder doktersrecept in de laatste 12 maanden gevonden in GGD-regio Amsterdam (5,0%) en GGD-regio Utrecht (3,2%). ADHD-medicatie zonder doktersrecept werd het minst gebruikt in de GGD-regio Limburg Noord (0,9%) en GGD-regio’s Twente en Drenthe (beide 1,1%).

Verdiepende gegevens over middelengebruik komen uit de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen). De LSM-A Middelen is een aparte verdiepende vragenlijst die sinds 2016 om de twee jaar wordt uitgezet. De vragenlijsten worden meestal digitaal afgenomen, maar ook via een (telefonisch) interview. Bij het persoonlijke interview vullen deelnemers gevoelige vragen over bijvoorbeeld drugsgebruik zelf in via een computer. De LSM-A Middelen bevat naast de vragen over de middelen die in de GE worden meegenomen ook vragen over middelen zoals truffels, nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) en psychoactieve medicatie. Daarnaast worden sommige drugs, zoals cocaïne en crack, apart uitgevraagd, terwijl deze in de GE onder één categorie vallen. Ook worden aanvullende vragen gesteld over gebruiksfrequentie, aankooplocaties, gezondheidsproblemen en hulpzoekgedrag. In 2024 vulden 10.085 volwassenen van 18 jaar en ouder de vragenlijst van de LSM-A Middelen in.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    GGD’en, RIVM. Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2024 [Internet]. 2025. Available from: https://www.monitorgezondheid.nl/gezondheidsmonitor-jongvolwassenen/2024

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.