HomeADHD-medicatie15.2 Gebruik: algemene bevolking

15.2 Gebruik: algemene bevolking

15.2.1 Kerncijfers en trends algemene bevolking

In het kort: In 2020 rapporteerde 1,4% van de volwassenen in het laatste jaar ADHD-medicijnen gebruikt te hebben. Meer dan twee vijfde van de laatste-jaar-gebruikers nam ADHD-medicijnen (ook) zonder recept, dit is 0,6% van de volwassen bevolking. Het gebruik van ADHD-medicijnen in Nederland bleef tussen 2016 en 2020 gelijk, maar wanneer alleen wordt gekeken naar het gebruik (ook) zonder recept kan er wel een stijging worden waargenomen.

Snel naar:

Deze paragraaf beschrijft kerngegevens over het gebruik van ADHD-medicijnen in de volwassen bevolking van 18 jaar en ouder op basis van de Aanvullende Module Middelen van de Leefstijlmonitor, die in 2016, 2018 en 2020 is uitgevoerd door het CBS in samenwerking met het RIVM en het Trimbos-instituut. De LSM-A is een onderzoek dat parallel loopt aan de Gezondheidsenquête en dieper ingaat op het gebruik van alcohol, drugs, tabak en andere middelen (zie bijlage A1 en A2). Ritalin is het medicijn tegen ADHD dat het meest bekend is geworden. Andere medicijnen met als werkzame stof methylfenidaat zijn bijvoorbeeld Concerta™, Equasym™ en Medikinet™.

De kerncijfers over ADHD-medicijnen worden op twee manieren weergeven. Er wordt gerapporteerd over ‘het gebruik van ADHD-medicijnen’: dit betreft mensen die ADHD-medicijnen gebruiken, ongeacht of zij dit met of zonder recept doen. Daarnaast wordt gesproken over het gebruik (ook) zonder recept: dit betreft mensen die ADHD-medicijnen alleen zónder recept gebruiken of soms zonder recept gebruiken.

De coronapandemie heeft mogelijk invloed gehad op het gebruik van ADHD-medicijnen in de algemene bevolking. Op basis van de cijfers uit de LSM-A kunnen hierover echter geen uitspraken worden gedaan. De gegevens die worden gepresenteerd zijn namelijk door het hele jaar 2020 verzameld. Omdat vaak terug wordt gevraagd naar een periode van één jaar voor het afnemen van de vragenlijst (laatste-jaar-gebruik), hebben de cijfers deels betrekking op het gedrag van de deelnemers in het jaar 2019.

Kerncijfers 2020

Ongeveer één op de 30 volwassenen (3,4%) rapporteerde in 2020 ooit in het leven wel eens ADHD-medicijnen gebruikt te hebben en ongeveer één op de 70 (1,4%) deed dit in het afgelopen jaar nog. Van de mensen die in het laatste jaar ADHD-medicijnen gebruikten deed 41% dat (ook) zonder recept; dit is 0.6% van de algemene volwassen bevolking en komt neer op circa 80 duizend personen. Onder de laatste-maand-gebruikers deed een derde (33,3%) het (ook) zonder recept.

Tabel 15.2.1 Percentage en absolute aantal gebruikers ADHD-medicijnen met en (ook) zonder recept in de bevolking van 18 jaar en ouder. Peiljaar 2020

Trends in ADHD-medicatiegebruik

Vanaf 2016 zijn om het jaar vergelijkbare gegevens beschikbaar over het gebruik van ADHD-medicijnen in de algemene bevolking van 18 jaar en ouder.

  • Het gebruik van ADHD-medicijnen veranderde niet statistisch significant over de jaren (zie figuur). Sinds 2017 worden ADHD-medicijnen steeds vaker voorgeschreven aan volwassenen ​[1]​. Deze stijging is (nog) niet terug te zien in de kerncijfers.
  • Wanneer alleen gekeken wordt naar het gebruik (ook) zonder recept kan wel een stijging worden waargenomen, zowel in het laatste jaar als in de laatste maand. De stijging in dit gebruik vond plaats onder vrouwen, mensen met een lagere opleiding en mensen tussen de 40 en 74 jaar.

Aanvullende informatie

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2023. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.