15.3.3 Uitgaande jongeren en jongvolwassenen

In het kort: Uit de onderzoeken blijkt dat ADHD-medicijnen worden gebruikt door jongeren en jongvolwassenen die uitgaan. Echter worden ADHD-medicijnen (als het gaat om niet medische doeleinden) vooral gebruikt als ‘prestatieverhogend’ middel voor studie of werk en in mindere mate als ‘recreatieve’ uitgaansdrug.

Snel naar:

Uitgaanders in Nederland

In HGU 2020 is gevraagd of respondenten Ritalin gebruiken zonder voorschrift van een arts. Vervolgens werd aan deze ‘niet-medische’ gebruikers de frequentie van gebruik en de locatie van gebruik gevraagd.

• Bijna 1 op de 10 (8,9%) uitgaanders had in het afgelopen jaar ADHD-medicijnen gebruikt voor niet-medische doeleinden.
• De meerderheid van de gebruikers (80,8%) gebruikte ADHD-medicijnen een keer of een paar keer in het afgelopen jaar. Eens per maand gebruikte 8,3% en een paar keer per maand 8,0%. Eens per week, een paar keer per week of bijna elke dag ADHD-medicijnen zonder doktersrecept gebruiken werd door maar zeer weinig respondenten gedaan.
• Respectievelijk 72% en 67% van de laatste-jaar-gebruikers van ADHD-medicijnen zonder doktersrecept, noemt een betere concentratie en het langer volhouden van studeren en werken, als (zeer) belangrijke redenen voor gebruik.
• Een kleinere groep vindt aan uitgaan gerelateerde motieven voor gebruik van ADHD-medicijnen zoals ‘uitgaan langer vol kunnen houden’ (22%) en ‘mezelf goed voelen tijdens het uitgaan’ (15%) (zeer) belangrijk.
• Dit suggereert dat ADHD-medicijnen (als het gaat om niet medische doeleinden) vooral wordt gebruikt als ‘prestatieverhogend’ middel voor studie/werk en in mindere mate als ‘recreatieve’ uitgaansdrug.

Uitgaanders in Amsterdam en Gooi en Vechtstreek

In het panel van sleutelfiguren uit het uitgaansleven in Amsterdam wordt in sommige groepen Ritalin gebruikt, maar dit is dan vaker in de context van het studeren (prestatieverhogend middel) dan van uitgaan. Enkele panelleden denken dat Ritalin de drempel naar amfetaminegebruik heeft verlaagd.

• Ongeveer een op de vijf cafébezoekers (19% in de Gooi- en Vechtstreek en 20,9% in Amsterdam) had ooit in het leven Ritalin gebruikt ​[3,4]​. Er werd geen onderscheid gemaakt tussen het gebruik met en zonder voorschrift.
• In Amsterdam gebruikte 7,6% in het afgelopen jaar Ritalin, in de Gooi- en Vechtstreek was dit percentage iets hoger, namelijk 10,3%.
• Er werden geen statistisch significante verschillen gevonden tussen de verschillende demografische groepen leeftijd, geslacht, etniciteit, woonplaats en bezigheid (studerend of werkend). Dit gold zowel voor Amsterdamse als voor Gooise cafébezoekers.
• Tussen 2010 en 2018 deed zich in Amsterdam een forse procentuele toename voor in het ooitgebruik van Ritalin onder de cafébezoekers van 8,7% naar 20,9% naar (zie tabel hieronder). Het laatste-maand-gebruik nam toe van 1 naar 3 procent.

In 2017 is het gebruik van Ritalin ook onder bezoekers van clubs en festivals in Amsterdam uitgevraagd ​[5]​. Hierbij is eveneens geen onderscheid gemaakt tussen gebruik met of zonder voorschrift.

• Bijna een kwart (22,1%) van deze uitgaanders heeft ervaring met Ritalin; 11,4% gebruikte Ritalin nog in het jaar voorafgaand aan het onderzoek en 3,4% nam het middel in de laatste maand.
• Ritalin wordt het meest gebruikt onder 20-24 jarigen, net zoals in de algemene bevolking.
• Studenten gebruiken vaker Ritalin dan niet-studenten (26,6% vs. 17,1%).

Tabel 15.3.2 Gebruik van ADHD-middelen onder verschillende groepen uitgaanders

Aanvullende informatie