HomeAmfetamine7.8 Aanbod en markt

7.8 Aanbod en markt

7.8.1 Samenstelling

Wat is de samenstelling van de amfetamine die wordt verkocht op de Nederlandse drugsmarkt?

In het kort: Van alle drugsmonsters die in 2023 waren ingeleverd bij de testlocaties, was één op de twintig verkocht als amfetamine. Dit is vergelijkbaar met 2022. Negen op de tien ingeleverde amfetaminemonsters bevatten ook echt amfetamine. Amfetamine wordt het vaakst versneden met cafeïne. Amfetamine die met cafeïne is versneden bevat vaak een groot aandeel cafeïne.

Eén op de twintig ingeleverde drugsmonsters is verkocht als amfetamine

In 2023 werden 991 drugsmonsters ingeleverd die zijn verkocht als amfetamine. Dit is 5,2% van het totaal aantal drugsmonsters (19.109) dat werd ingeleverd bij de testlocaties. Daarmee ligt het aandeel amfetaminemonsters ongeveer op hetzelfde niveau als in 2022 (4,9%). In de afgelopen tien jaar lijkt het aandeel ingeleverde amfetaminemonsters ten opzichte van het totaal gestaag te dalen ​[1]​. Het absolute aantal ingeleverde amfetaminemonsters is in de afgelopen tien jaar ongeveer gelijk gebleven. De monsters werden verkocht als amfetamine, maar dat betekent niet dat ze ook allemaal echt amfetamine bevatten.  

Negen op de tien amfetamine-monsters bevatten echt amfetamine

In 2023 bevatte het overgrote deel (89,6%) van de als amfetamine gekochte drugsmonsters ook echt amfetamine. Het aandeel monsters dat echt amfetamine bevat lijkt in de afgelopen tien jaar licht te dalen, vanaf 96,1% in 2013 naar 89,3% in 2022. Ongeveer de helft van de ingeleverde drugsmonsters die waren verkocht als amfetamine (51,7%) bevatte alleen amfetamine, zonder andere werkzame stoffen.

Amfetaminemonsters in Nederland bevatten gemiddeld 49,2% amfetamine

In 2023 hadden amfetaminemonsters een gemiddeld amfetaminegehalte van 49,2%. Het amfetaminegehalte kan van monster tot monster erg verschillen. In 2023 bevatte de helft van alle monsters waarin amfetamine werd gevonden een amfetaminegehalte tussen de 34% en 66%.  Het theoretisch maximaal haalbare amfetaminegehalte in amfetaminemonsters is 73%. Dit is omdat amfetamine in zoutvorm wordt gebruikt, maar het DIMS uitslagen in de base-vorm rapporteert ​[1]​.

Vergeleken met andere Europese landen bevat Nederlandse amfetamine een relatief hoog amfetaminegehalte. In de helft van de Europese landen ligt het gemiddelde amfetaminegehalte tussen de 18% en 40% ​[2]​.

Amfetaminegehalte laatste vijf jaar stabiel gebleven

Het gemiddelde amfetaminegehalte in de amfetamine die is ingeleverd bij de testlocaties is de afgelopen jaren redelijk stabiel gebleven. Het gemiddelde gehalte amfetamine lag de afgelopen vijf jaar steeds steeds tussen de 47% en 52%.

Amfetamine wordt het vaakst versneden met cafeïne

Amfetamine wordt relatief vaak versneden met andere stoffen. Het gaat dan meestal om cafeïne. In 2023 bevatte 30,4% van de monsters met amfetamine ook cafeïne. In monsters waarin géén amfetamine zat, werd ook vaak cafeïne gevonden (39,0%).

Als amfetamine versneden wordt met cafeïne, dan is het aandeel cafeïne vaak aanzienlijk. In 2023 bestonden amfetaminemonsters waarin ook cafeïne zat gemiddeld voor 44,8% uit cafeïne.

Ook wordt er soms fenetylamine in als amfetamine verkochte monsters gevonden. Fenetylamine is een middel dat het effect van amfetamine nabootst.

Methamfetamine wordt nauwelijks ingeleverd bij testlocaties

In 2023 werden in totaal 58 monsters ingeleverd die waren verkocht als methamfetamine. Dit is minder dan 0,5% van het totaal ingeleverde aantal drugsmonsters (19.109) bij de testlocaties. In 2022 werden 34 samples ingeleverd die verkocht zijn als methamfetamine. Deze kleine aantallen zeggen niet direct iets over de omvang van het gebruik in Nederland. Wel toont dit aan dat het middel onder gebruikers van de testlocaties niet populair is. Het gaat hier mogelijk om een andere gebruikersgroep. Het gebruik van methamfetamine komt in de algemene populatie erg weinig voor. Het wordt vooral gebruikt in kleine niches, met name in de chemsex scene (voor meer informatie zie: Methamfetamine). Mogelijk zijn deze gebruikers minder snel geneigd hun drugs te laten testen.

Methamfetaminemonsters in Nederland bevatten gemiddeld 63,5% methamfetamine

In 2023 hadden methamfetaminemonsters een gemiddeld gehalte methamfetamine van 63,5%. Dit is lager dan in de voorgaande drie jaren. Toen was het gemiddelde gehalte methamfetamine ongeveer 75%. Vanwege de lage aantallen ingeleverde methamfetaminemonsters is lastig te bepalen hoe betrouwbaar deze gegevens zijn.

Monitoren van de illegale drugsmarkt

Het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS) is een landelijk netwerk van drugstestlocaties. Het DIMS-netwerk bestaat uit 12 instellingen voor verslavingszorg en Stichting Mainline en wordt gecoördineerd vanuit het Trimbos-instituut. Het doel van het DIMS is het inzicht krijgen in de markt van illegale drugs. Consumenten kunnen anoniem hun drugs laten testen bij 32 testlocaties verspreid over heel Nederland. Het DIMS onderzoekt welke stoffen aanwezig zijn in deze ingeleverde drugsmonsters ​[1]​​​. Hiervoor worden verschillende analysemethoden gebruikt. Welke analysemethoden worden gebruikt hangt onder andere af van de vorm van het drugsmonster en de samenstelling. De meeste analyses worden gedaan in een extern laboratorium met GC-MS (gaschromatografie-massaspectrometrie) en LC-DAD (vloeistofchromatografie). Bepaalde poedermonsters en GHB kunnen soms ook direct op een aantal testlocaties of bij het DIMS-hoofdkantoor geanalyseerd worden met behulp van een FT-IR (Fourier-Transform-Infraroodspectroscopie). Een deel van de monsters in pil-vorm wordt op basis van bepaalde kenmerken, zoals logo, gewicht en diameter, herkend. 

Voorlichting en waarschuwingsfunctie

De testlocaties hebben een belangrijke voorlichtingsfunctie. Consumenten die drugs laten testen krijgen informatie over de effecten en risico’s van de ingeleverde drugs. Als er drugs in omloop zijn die een extra risico met zich meebrengen waarschuwt het DIMS landelijk, regionaal of lokaal, of via sociale media.

Meer informatie over het testen van drugs is te vinden op de website van het DIMS.

Europese drugsmarkt

Het EUDA (voorheen het EMCDDA) monitort de Europese drugsmarkt in samenwerking met Europol ​​[2]​​.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    Hutten N, Smit-Rigter L. Jaarbericht 2023 Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS). Trimbos-instituut; 2024.
  2. 2.
    EMCDDA. European Drug Report 2024: Trends and Developments [Internet]. Luxemborug: Publications Office of the European Union; 2024. Available from: https://www.emcdda.europa.eu/publications/european-drug-report/2024_en

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.