7.2 Gebruik: algemene bevolking

7.2.1 Kerncijfers en trends algemene bevolking

Let op: er zijn nieuwe kerncijfers over amfetaminegebruik in 2022, deze zijn te vinden in de Kerncijfertabel Gezondheidsenquête. De gegevens worden later dit jaar verwerkt in de paragrafen, wanneer ook de aanvullende analyses en significantie toetsen zijn uitgevoerd.

In het kort: Iets meer dan 1 op de 100 volwassen Nederlanders heeft in 2021 amfetamine gebruikt, dat komt neer op ongeveer 170 duizend volwassenen. Dit aantal ligt al sinds 2015 op ongeveer hetzelfde niveau. Het gebruik van amfetamine is het hoogst onder mannen, twintigers, hoogopgeleiden, mensen met een westerse migratieachtergrond en mensen die wonen in (zeer) sterk stedelijke gebieden (§ 7.2.2).

Snel naar:

Kerncijfers 2021

Ongeveer één op twintig (5,3%) volwassenen van 18 jaar en ouder heeft in 2021 ooit amfetamine gebruikt en iets meer dan een op de honderd (1,3%) gebruikte in het afgelopen jaar (tabel 7.2.1). Dat komt neer op 740 duizend volwassen Nederlanders die ooit amfetamine gebruikten en 170 duizend die dat in het laatste jaar nog deden. Een klein percentage (0,4%) van de volwassen gebruikte amfetamine in de laatste maand, dat komt neer op ongeveer 60.000 volwassenen.

Tabel 7.2.1           Percentage en aantal amfetaminegebruikers in de bevolking van 18 jaar en ouder. Peiljaar 2021.

Trends in amfetaminegebruik

Vanaf 2015 zijn jaarlijks vergelijkbare gegevens beschikbaar over het gebruik van amfetamine in de algemene bevolking van 18 jaar en ouder (zie ook bijlage A1).

• Het ooitgebruik van amfetamine onder volwassenen lag vanaf 2016 rond de 4,5%, in 2021 lag dit percentage voor het eerst boven dit niveau (5,3%) (zie figuur hieronder). Dit verschil kwam met name tot stand vanwege de stijging van het ooit gebruik onder mannen, van 5,9% in 2020 naar 7,7% in 2021. Het ooitgebruik onder vrouwen bleef gelijk. Het ooitgebruik was hoger onder hoogopgeleiden, bewoners van zeer stedelijke gebieden en volwassen met een Westerse migratieachtergrond.
• Het laatste-jaar-gebruik ligt in 2021 echter op hetzelfde niveau als in 2020 (1,3%), en rond het niveau van de jaren daarvoor met uitzondering van 2019 waar dit percentage hoger lag.
• Het gebruik in de laatste maand is als jaren op ongeveer hetzelfde niveau, rond de 0,5%.
• De rioolwateranalyses waarin de hoeveelheid amfetamine in het rioolwater in drie Nederlandse steden gemeten werd vertoonde geen duidelijke trend ​[1]​. Waar in Eindhoven sprake was van een daling, steeg de hoeveelheid aangetroffen amfetamine in Utrecht terwijl in Amsterdam geen duidelijk trend waarneembaar was.

• Voor methamfetamine vertonen de Nederlandse steden een duidelijk stijgende trend, hoewel de hoeveelheid methamfetamine in het rioolwater in vergelijking met andere (buitenlandse) steden en andere middelen laag zijn. In Eindhoven steeg het gehalte amfetamine tussen 2016 en 2020 van 2,31 naar 26,61 mg per 1000 inwoners per dag. Tussen 2012 en 2021 steeg in Amsterdam de hoeveelheid methamfetamine in het rioolwater van 6,41 naar 38,18 en in Utrecht van 1,40 naar 5,70 mg per 1.000 inwoners per dag. Bij het interpreteren van deze rioolwateranalyses moeten wel de kanttekeningen in acht worden genomen zoals beschreven in de bijlagen (zie bijlage B7).

Figuur 7.2.1         Gebruik van amfetamine in de bevolking van 18 jaar en ouder vanaf 2015, naar geslacht

Aanvullende informatie