3.6.3 Incidenten

In het kort: Angst is een veelvoorkomende klacht is bij cannabis-intoxicaties, met name onder toeristen. In 2022 was cannabis de meest gerapporteerde drug bij druggerelateerde incidenten met patiënten onder de 18 jaar. Het NVIC zag in 2022 een toename in het aantal informatieverzoeken over cannabis ‘edibles’ zoals bijv. spacecake en cannabis bevattend snoepgoed.

Snel naar:

Drugsgerelateerde incidenten

In 2022 werden in totaal 6.411 drugsincidenten geregistreerd. Het gebruik van cannabis werd bij 1.247 (20%) van de incidenten gemeld, waarvan 69% als enige gebruikte drug (monogebruik) met of zonder alcohol. Bij de overige incidenten was cannabis in combinatie met één of meer andere drugs gebruikt, meestal met cocaïne, ecstasy, amfetamine en/of GHB.

• De helft van alle tussen 2018 en 2019 geregistreerde patiënten met cannabis als enige gebruikte drug (met of zonder alcohol) was toerist. De meerderheid van hen (66%) werd behandeld in de regio Amsterdam. Tijdens de ingestelde reisbeperkingen als gevolg van de COVID-19-pandemie daalde het aandeel toeristen onder patiënten met een cannabis-intoxicatie naar 27% in 2020 en 17% in 2021. Ook in 2022 bleef het aandeel toeristen (27%) onder het niveau van voor de COVID-19-pandemie.
• In 2022 was onder Nederlandse ingezetenen het aandeel geregistreerde cannabis-mono-intoxicaties met of zonder alcohol vergelijkbaar met eerdere jaren.
• In 2022 werd 20% van de geregistreerde incidenten met cannabis als enige drug gemeld door ambulancediensten, 24% door MDI-ziekenhuizen, 28% door LIS-ziekenhuizen, 8% door EHBO-diensten en 21% door forensisch artsen.
• Het grootste deel van de patiënten (45%) die in 2022 werden behandeld voor een cannabisintoxicatie (met of zonder alcohol) was ernstig onder invloed. Een groot deel van deze patiënten was bewusteloos of dermate angstig of agressief dat zij een sederend middel kregen toegediend. Ook klachten zoals een versnelde hartslag en zowel een te lage als een te hoge bloeddruk kwamen relatief vaak voor in deze groep patiënten. Een op de zes van de patiënten met een ernstige cannabisintoxicatie vertoonde symptomen die duiden op een psychose.
• Ongeveer één vijfde (19%) van de patiënten die in 2022 werden behandeld voor een cannabisintoxicatie (met of zonder alcohol) was matig onder invloed. Hierbij was bijvoorbeeld sprake van flauwvallen of van dermate hevige (angst)klachten dat patiënten behandeld dienden te worden met rustgevende middelen.
• Ongeveer één derde (36%) van de patiënten die in 2022 werden behandeld voor een cannabisintoxicatie (met of zonder alcohol) was licht onder invloed. Deze patiënten waren vaak misselijk, voelden zich niet lekker of waren duizelig. Ruim een derde van deze patiënten was angstig, al dan niet met pijn op de borst en/of hartkloppingen. In deze gevallen gingen de klachten vaak na geruststelling door de zorgverlener vanzelf over.
• Angst is een zeer veelvoorkomende klacht bij cannabisintoxicaties. Opvallend is dat toeristen hier vaker (42%) last van hebben dan Nederlands ingezetenen (30%). Ook worden toeristen vaker dan ingezetenen behandeld met rustgevende middelen. Mogelijk worden toeristen vaker overvallen door de effecten van de relatief sterke nederwiet.
• Bij 50% van de in 2022 geregistreerde incidenten met cannabis als enige gebruikte drug werd ook alcohol gebruikt. Dit is vergelijkbaar met voorgaande jaren.
• Bij incidenten met patiënten onder 18 jaar was cannabis de meest geregistreerde drug in 2022.
• Van alle drugspatiënten werd lichamelijk letsel het meest opgelopen door patiënten die cannabis hadden gebruikt.

Verkeersongevallen

In 2022 heeft VeiligheidNL onderzoek gedaan naar middelengebruik (alcohol, drugs en rijgevaarlijke medicijnen) onder verkeersslachtoffers in de periode 2012-2021. Er zijn gegevens verzameld bij de SEH’s van 14 LIS-ziekenhuizen ​[2]​. De hieronder genoemde cijfers zijn een ondergrens van het werkelijke aantal verkeerslachtoffers dat cannabis heeft gebruikt, omdat er op de SEH-afdeling niet altijd wordt gevraagd naar middelen- of medicijngebruik voorafgaand aan een ongeval. Sommige percentages zijn gebaseerd op kleine aantallen en moeten daarom voorzichtig worden geïnterpreteerd.

• Cannabis is de meest gebruikte drug bij verkeersslachtoffers op de SEH van LIS-ziekenhuizen.
• Van alle 7.179 verkeersslachtoffers op de SEH tussen 2012 en 2021 die alcohol en/of drugs hadden gebruikt voorafgaand aan het ongeval (inclusief passagiers en voetgangers), had 2,2% (n=155) cannabis gebruikt al dan niet in combinatie met alcohol of andere drugs, 0,7% (n=48) gebruikte uitsluitend cannabis.
• Van alle verkeersslachtoffers op de SEH die voorafgaand aan het ongeval alcohol en/of drugs hadden gebruikt (2012-2021), was 20,0% (n=1.434) bestuurder van een gemotoriseerd voertuig. Van hen had 3,7% (n=53) cannabis gebruikt al dan niet in combinatie met alcohol of andere drugs, 1,5% (n=22) had uitsluitend cannabis gebruikt.
• Van alle verkeersslachtoffers op de SEH die voorafgaand aan het ongeval alcohol en/of drugs hadden gebruikt (2021-2021) was 72,8% fietser (inclusief elektrische fiets) (n=5.224). Van hen had 1,5% (n=76) cannabis gebruikt al dan niet in combinatie met alcohol of andere drugs, 0,3% (n=14) had uitsluitend cannabis gebruikt.

Informatieverzoeken over acute vergiftigingen

Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) voorziet artsen en andere hulpverleners van informatie over de mogelijke gezondheidseffecten en behandeling van acute vergiftiging ​[3]​. De hieronder genoemde gegevens betreffen enkel informatieverzoeken, dit geeft geen informatie over het daadwerkelijke aantal cannabisblootstellingen of -vergiftigingen. Ook de mate waarin de hulpverleners kennis hebben (opgebouwd) over het middel zal van invloed zijn op het aantal informatieverzoeken. Bij het interpreteren van trendgegevens moet hier rekening mee worden gehouden. Daarnaast bestaat in Nederland geen meldingsplicht voor acute vergiftigingen.

• In 2022 was cannabis de drug met het hoogste aantal telefonische informatieverzoeken bij personen van 13 jaar en ouder (275 telefonische informatieverzoeken).
• Op de website www.vergiftigingen.info waren in 2022 voor cannabis 359 online raadplegingen. Cannabisproducten stonden hier op de vijfde plaats in de categorie drugs (exclusief NPS), na MDMA, cocaïne, amfetamine en GHB.
• Opvallend is het aantal raadplegingen over cannabis-bevattende voedingssupplementen (‘edibles’). Het aantal telefonische informatieverzoeken aan spacecake is bijvoorbeeld bijna verdubbeld (26 telefonische informatieverzoeken in 2021 versus 46 in 2022). Ook ontving het NVIC enkele vragen over gezondheidseffecten na het gebruik van cannabis-bevattend snoepgoed (14 informatieverzoeken in 2022). Bij drie van deze gevallen ging het om minderjarigen.

Aanvullende informatie