HomeEcstasy (MDMA)6.2.2 Veranderingen in ecstasygebruik onder volwassenen

6.2.2 Veranderingen in ecstasygebruik onder volwassenen

Is het ecstasygebruik onder volwassenen veranderd?

In het kort: In 2024 is het ecstasygebruik in het laatste jaar onder volwassenen niet veranderd vergeleken met 2023. Vergeleken met 2015 is gebruik in het laatste jaar in 2024 wel hoger. Deze stijging deed zich met name voor onder 18-29-jarigen en 30-49-jarigen, volwassenen met een hbo- of universitair opleidingsniveau en volwassenen die wonen in (zeer) sterk en weinig/niet stedelijke gebieden

Ecstasygebruik sinds vorige meting niet veranderd, maar op lange termijn gestegen

In 2024 is het ecstasygebruik (ooit, laatste jaar, laatste maand) niet veranderd in vergelijking met de vorige meting in 2023. Op de lange termijn steeg het laatste jaar gebruik van 2,8% in 2015 naar 4,1% in 2024. Ook het ooitgebruik steeg, van 7,0% in 2015 naar 11,6% in 2024. Het laatste maand gebruik was in 2024 op ongeveer hetzelfde niveau als in 2015.

Ecstasygebruik onder mannen en vrouwen op lange termijn gestegen

In 2024 is het ecstasygebruik in het laatste jaar onder zowel mannen als vrouwen niet veranderd vergeleken met de vorige meting in 2023. Vergeleken met de eerste meting in 2015 is in 2024 het gebruik in het laatste jaar wel gestegen, zowel onder mannen als vrouwen.

Ecstasygebruik onder 18-29-jarigen en 30-49-jarigen op lange termijn gestegen

Tussen 2023 en 2024 is het ecstasygebruik in het laatste jaar in geen van de leeftijdsgroepen veranderd. Vergeleken met de eerste meting in 2015 is het gebruik in het laatste jaar in 2024 hoger onder 18-29- en 30-49-jarigen. Onder 50-plussers bleef het gebruik in het laatste jaar ongeveer gelijk.

De gemiddelde leeftijd van ecstasygebruikers is niet veranderd

De gemiddelde leeftijd van volwassenen die in het laatste jaar ecstasy hebben gebruikt was 30,3 (SD = 9,4) jaar in 2024. Dit verschilt niet van de vorige meting (2023) of de eerste meting (2015).

In de LSM-A Middelen 2024 is aan ecstasygebruikers gevraagd op welke leeftijd zij ecstasy voor het eerst gebruikten. De gemiddelde startleeftijd was 23,1 jaar (SD = 8,5). Dit is op ongeveer hetzelfde niveau als bij de vorige meting in 2022 (22,3 jaar, SD=6,9), maar hoger dan bij de eerste meting in 2016 (21,8 jaar, SD=6,1).

Ecstasygebruik onder volwassenen met een hbo- of universitaire opleiding op lange termijn gestegen

Tussen 2023 en 2024 is het ecstasygebruik in het laatste jaar onder geen van de opleidingsniveaus veranderd.

Vergeleken met de eerste meting in 2015 was het gebruik in het laatste jaar onder volwassenen met een hbo- of universitaire opleiding gestegen (van 5,1% naar 6,7%). Onder de andere opleidingsniveaus bleef het laatste-jaar-gebruik ongeveer gelijk.

Ecstasygebruik gestegen onder volwassenen met een niet-Europese herkomst

Tussen 2023 en 2024 is het ecstasygebruik in het laatste jaar onder geen van de herkomstgroepen veranderd. Vergeleken met 2022 is het ecstasygebruik in het laatste jaar gedaald onder volwassen met een niet-Europese herkomst (van 3,8% naar 2,2%). Sinds 2022 hanteert het CBS een nieuwe indeling naar herkomst, er zijn daarom geen trendgegevens beschikbaar tussen 2015 en 2022.

Ecstasygebruik in zeer (sterk)- en weinig/niet stedelijke gebieden op lange termijn gestegen

Tussen 2023 en 2024 is het ecstasygebruik in het laatste jaar onder geen van de stedelijkheidsniveaus veranderd. Vergeleken met de eerste meting in 2015 steeg het gebruik in het laatste jaar onder volwassenen in zeer (sterk) stedelijke gebieden (van 4,0% in 2015 naar 5,6% in 2024) en onder volwassenen in weinig/niet stedelijke gebieden (van 1,1% in 2015 naar 2,1% in 2024).

Landelijke cijfers over middelengebruik onder volwassenen

Landelijke prevalentiecijfers over middelengebruik onder volwassenen worden verzameld in de Leefstijlmonitor. De Leefstijlmonitor bestaat uit meerdere bronnen. Voor drugs gaat het om de Gezondheidsenquête (GE) en de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen) Beide onderzoeken zijn representatief voor de volwassen Nederlandse bevolking. Zie voor meer informatie: Bijlage A.

De hoofdbron voor middelengebruik onder volwassenen van 18 jaar en ouder is de Gezondheidsenquête (GE). De GE wordt elk jaar uitgevoerd door het CBS. De gegevens over onder andere middelengebruik worden verzameld met een online vragenlijst of persoonlijk interview. Bij het persoonlijke interview vullen deelnemers gevoelige vragen over bijvoorbeeld drugsgebruik zelf in via een computer. Het gebruik van ecstasy wordt sinds 2015 op vergelijkbare wijze uitgevraagd in de vragenlijst van de GE. In 2024 vulden 7.740 volwassenen van 18 jaar en ouder de vragenlijst van de GE in.

Verdiepende gegevens over middelengebruik komen uit de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen). De LSM-A Middelen is een aparte verdiepende vragenlijst die sinds 2016 om de twee jaar wordt uitgezet. De vragenlijsten worden meestal digitaal afgenomen, maar ook via een (telefonisch) interview. Bij het persoonlijke interview vullen deelnemers gevoelige vragen over bijvoorbeeld drugsgebruik zelf in via een computer. De LSM-A Middelen bevat naast de vragen over de middelen die in de GE worden meegenomen ook vragen over middelen zoals truffels, nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) en psychoactieve medicatie. Daarnaast worden sommige drugs, zoals cocaïne en crack, apart uitgevraagd, terwijl deze in de GE onder één categorie vallen. Ook worden aanvullende vragen gesteld over gebruiksfrequentie, aankooplocaties, gezondheidsproblemen en hulpzoekgedrag. In 2024 vulden 10.085 volwassenen van 18 jaar en ouder de vragenlijst van de LSM-A Middelen in.

Aanvullende informatie

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.