HomeEcstasy (MDMA)6.3.3 Studenten

6.3.3 Studenten

In het kort: Het ecstasygebruik onder 16- tot 18-jarige MBO- en HBO-studenten is tussen 2015 en 2021 stabiel gebleven. Het aantal 17-jarige MBO-studenten dat ervaring heeft met ecstasy ligt hoger dan onder leeftijdgenoten (16 en 17 jaar) in het reguliere voortgezet onderwijs en het HBO. Onder studenten op de universiteit lag in 2020 het ecstasygebruik hoger dan onder HBO-studenten.

Snel naar:

Om een beeld te krijgen van het middelengebruik onder jongeren van 16 t/m 18 jaar, onderzoekt het Trimbos-instituut sinds 2015 elke twee jaar het middelengebruik onder MBO- en HBO-studenten in deze leeftijdsgroep met de Middelenmonitor MBO-HBO ​[1–4]​​. Deze monitor onderzocht in 2017, 2019 en 2021 het ecstasygebruik onder 16-18 jarige studenten van het MBO en het HBO. Het gaat om een landelijk onderzoek. In 2021 namen 4.103 studenten deel aan het onderzoek ​[3]​.

Daarnaast is in 2021 voor het eerst een grootschalig landelijk onderzoek verricht naar de mentale gezondheid en middelengebruik onder studenten van het hoger onderwijs (HBO en WO). Ook deze monitor zal iedere twee jaar worden uitgevoerd. Deze Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs is ontwikkeld en uitgevoerd door een consortium van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de brancheorganisatie van de Gemeentelijke Gezondheidsdiensten en Geneeskundige Hulpverleningsorganisaties in de Regio (GGD GHOR Nederland) en het Trimbos-instituut (bijlage B9). Deze monitor is gestart vanwege zorgen over de mentale gezondheid, het middelengebruik en de interactie tussen die twee factoren onder studenten​. In 2021 namen 28.442 studenten deel, verdeeld over 15 instellingen voor hoger onderwijs ​[5]​​. Het middelengebruik werd vergeleken tussen studenten in het HBO en studenten op de universiteit, maar is voor ecstasy niet getoetst op statistische significantie.

De Antenne Amsterdam voerde in 2016 en 2021 een vragenlijstonderzoek uit onder studenten van Amsterdamse MBO-scholen (bijlage B8). De vragenlijst bevat vragen over middelengebruik en werd afgenomen door veldwerkers. In 2021 deden 1.174 MBO’-studenten (> 16 jaar) van acht MBO-scholen in Amsterdam mee aan het onderzoek ​[6]​. De gemiddelde leeftijd was 19 jaar. Cijfers over middelengebruik zijn gebaseerd op gewogen data.

Er is een zekere mate van overlap tussen de doelgroepen in deze onderzoeken, bijvoorbeeld HBO-studenten. De onderzoeken zijn door verschillen in de methode van dataverzameling en leeftijdsgroepen niet vergelijkbaar.

De cijfers over het ecstasygebruik uit deze verschillende onderzoeken zijn samengevat in de tabel onderaan de pagina.

Studenten van het MBO en HBO

De Middelenmonitor MBO-HBO gaf voor het ecstasygebruik onder 16-18 jarige MBO-HBO studenten in 2015, 2017, 2019 en 2021 het volgende beeld:

  • In 2021 gebruikte minder dan eén op de tien MBO- en HBO-studenten gebruikte ecstasy ooit in het leven (9,1%).
  • Het gebruik van ecstasy ooit is vrij constant sinds 2015. Het ooitgebruik van ecstasy is in 2021 (9,1%) wat hoger dan in 2019 (7,3%) maar het verschil is niet significant.
  • Het gebruik van ecstasy onder MBO-HBO studenten in de afgelopen maand ligt sinds 2015 rond de 3%. met uitzondering van 2017 waar het gebruik op een lager niveau lag (2,1%) vergeleken met 2,7% in 2021.
  • Het percentage 16-jarige MBO-studenten dat ooit ecstasy heeft gebruikt (5,5%) is niet verschillend van 16-jarige scholieren van het regulier voortgezet onderwijs (VMBOHAVOVWO) (5,2%).
  • Onder 17- en 18-jarigen lijkt het gebruik van ecstasy onder mbo-studenten wat hoger dan onder hbo-studenten maar de verschillen zijn niet significant. 

Studenten van het HBO en de universiteit

  • Bijna een op de vier (22,5%) studenten gebruikte ecstasy ooit in het leven. Dit percentage ligt op de universiteit (27,7%) aanzienlijk hoger dan in het HBO (18,6%).
  • Een kleiner deel (13,2%) gebruikte ecstasy in het afgelopen jaar; ook hier lag het gebruik bij studenten op de universiteit (17,2%) hoger dan studenten in het HBO (10,2%).
  • Het gebruik in de laatste maand kwam voor onder 3,3% van de ondervraagde studenten, met meer gebruikers onder studenten op de universiteit (4,2%) dan onder studenten in het HBO (2,6%).
  • Meer mannen (4,1%) dan vrouwen (2,5%) gebruikte in de laatste maand ecstasy, dit verschil tussen mannen en vrouwen werd zowel in het HBO (3,5 vs. 1,8%) als op de universiteit (5,0 vs. 3,5%) gevonden.
  • Het gebruik in de laatste maand onder studenten die zelfstandig wonen (4,5%) ligt hoger dan onder studenten die wonen bij hun ouders/verzorgers (1,9%). Dit verschil is nog groter onder studenten op de universiteit (5,3% vs. 1,7%) in vergelijking met studenten in het HBO (3,6% vs. 2,0%).
  • Het gebruik van ecstasy in de laatste maand hangt niet samen met het type opleiding (alfa, bèta of gamma), mentaal welbevinden, psychische klachten, ervaren stress, prestatiedruk, slaapproblemen, ervaren sociale steun of eenzaamheid. Voor sommige van deze indicatoren voor mentale gezondheid geldt dat zij wel samenhangen met alcoholgebruik (§ 11.3.5) of cannabisgebruik (§ 3.3.4).
  • Het gebruik van ecstasy in de afgelopen maand komt vaker voor onder studenten jonger dan 30 jaar dan vergeleken met oudere studenten.
  • Studenten met een studieschuld die hoger is dan €20.000,- gebruiken vaker maandelijks ecstasy dan studenten die minder dan €5.000,- studieschuld hebben.

MBO-studenten in Amsterdam

Ook in de Monitor Antenne Amsterdam wordt het ecstasygebruik van MBO-studenten uitgevraagd ​[6]​. Het is van belang om op te merken dat het hier om een oudere leeftijdsgroep (gemiddeld 19,0 jaar) gaat dan in de hierboven genoemde MBO-HBO monitor (gemiddeld 17,3 jaar). De percentages zijn daarom niet een op een vergelijkbaar.

  • Een op de acht MBO-studenten in Amsterdam heeft ervaring met het gebruik van ecstasy (13,0%).
  • Bijna een op de tien heeft het afgelopen jaar ecstasy gebruikt (8,6%).
  • Het gebruik van ecstasy in de laatste vier weken ligt op 2,9%.
  • Het laatste-jaar-gebruik van ecstasy is sinds de laatste meting onder mbo-studenten in Amsterdam afgenomen van 15,1% in 2016 tot 8,6% in 2021.

Tabel 6.3.4        Percentage ecstasygebruikers onder studenten

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    Verdurmen JE, Van Dorsselaer S, Monshouwer K. Middelengebruik onder studenten van 16-18 jaar op het MBO en HBO 2015. Utrecht: Trimbos-instituut; 2016.
  2. 2.
    Tuithof M, Van Dorsselaer S, Monshouwer K. Middelengebruik onder studenten van 16-18 jaar op het MBO en HBO 2017. Utrecht: Trimbos-instituut; 2018.
  3. 3.
    Monshouwer K, Tuithof M, Van Dorsselaer S. Middelengebruik onder studenten van 16-18 jaar op het MBO en HBO 2021. Utrecht: Trimbos-instituut; 2022.
  4. 4.
    Van Dorsselaer S, De Beurs D, Monshouwer K. Middelengebruik onder studenten van 16-18 jaar op het MBO en HBO 2019. Utrecht: Trimbos-instituut; 2020.
  5. 5.
    Dopmeijer JM, Nuijen Jasper, Busch MCM, Tak NI. Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs Deelrapport II Middelengebruik van studenten in het hoger onderwijs. Utrecht, the Netherlands: RIVM, GGD GHOR, Trimbos-instituut; 2021 p. 1–123.
  6. 6.
    Benschop A, Nabben T. Antenne Amsterdam 2021: Trends in gebruik van alcohol, tabak, cannabis en andere drugs. Amsterdam: Hogeschool van Amsterdam; 2022.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2023. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.