14.3.3 Uitgaande jongeren en jongvolwassenen

In het kort: Het algemene beeld dat uit de onderzoeken naar voren komt is dat onder uitgaande jongeren en jongvolwassenen het gebruik van ketamine de afgelopen jaren fors is toegenomen. Het middel wordt op verschillende locaties gebruikt, maar vooral thuis (op afterparties). Voor de meeste uitgaanders is het gebruik wel incidenteel: minder dan maandelijks.

Snel naar:

Uitgaanders in Nederland

In Het Grote Uitgaansonderzoek (HGU) 2020 ​[1]​ is het middelengebruik in kaart gebracht van 4.824 uitgaande jongeren en jongvolwassenen van 16-35 jaar die in het afgelopen jaar tenminste één keer een festival of club hebben bezocht.

• In 2020 had 27,3% van de uitgaanders ooit ketamine gebruikt en 22,1% had ketamine in het jaar voorafgaand aan de vragenlijst nog gebruikt. Vergeleken met 2016, is het gebruik van ketamine fors toegenomen. In 2016 had 17,3% van de uitgaanders ervaring met ketamine. Het laatste-jaar-gebruik verdubbelde bijna (12,3% in 2016).
• Ketamine werd vaker door mannen dan door vrouwen gebruikt en was met name hoog onder de twintigers. Ook een hogere mate van stedelijkheid ging gepaard met een hogere prevalentie van ketaminegebruik.
• De meeste laatste-jaar-gebruikers gebruikten minder dan maandelijks ketamine: 23,2% nam het één keer, en 49,9% nam het een paar keer, maar minder dan maandelijks. 13,2% gebruikte ketamine maandelijks. De rest deed het meerdere keren per maand.
• De frequentie van feest/festival- en clubbezoek hangt samen met de kans om ketamine te gebruiken: hoe vaker men een festival bezoekt, hoe groter de kans dat uitgaanders in het laatste jaar ketamine gebruikten.
• Ketamine wordt zowel thuis als op feesten gebruikt. De meest genoemde locaties van gebruik van de respondenten waren ‘thuis of bij vrienden thuis’ (72,2%), op een huisfeest (49,6%) en op een festival of feest (39,9%).
• Een op de drie gebruikers combineert ketamine wel eens of met alcohol en/of ecstasy: 21% zei ketamine meestal met alcohol te combineren en 16% deed dat altijd. Voor de combinatie met ecstasy zijn deze percentages respectievelijk 21% (meestal) en 11% (altijd).
• Het gebruik van ketamine samen met cannabis kwam het minst voor: 8% zegt dit meestal te doen en 7% altijd.

In HGU 2020 is respondenten ook gevraagd of zij zelf vinden dat zij te vaak of teveel ketamine gebruiken en of zij zouden willen minderen of stoppen met het gebruik van ketamine. Er is niet gevraagd in welke tijdsperiode de respondenten dit zouden willen doen.

• Ongeveer 1 op de 7 ketaminegebruikers (14,9%) vindt dat zij zelf te veel of te vaak gebruiken.
• Het aandeel gebruikers dat wil minderen (18,8%) ligt hoger dat het aandeel dat wel zou willen stoppen (13,0%). Meer frequente dan niet-frequente gebruikers zouden willen minderen (27,3% versus 15,7%). 
• Voor stoppen lag het juist andersom: 4,1% van de frequente gebruikers zou willen stoppen, tegenover 16,2% van de niet-frequente gebruikers. De drempel om te stoppen lijkt voor frequente gebruikers dus hoger.

Uitgaanders in Amsterdam en Gooi en Vechtstreek

De Antenne-monitor volgt het middelengebruik onder uitgaande jongeren in Amsterdam en in de Gooi en Vechtstreek middels vragenlijsten onder wisselende groepen jongeren en jongvolwassenen.

• In 2017 had 33,3% van de bezoekers van clubs en festivals ooit in het leven ketamine gebruikt, 25,7% in het afgelopen jaar en 15,2% had dit gedaan in de laatste maand ​[3]​.
• Club- & festivalbezoekers die ketamine gebruikten in het afgelopen jaar deden dit op gemiddeld 10 dagen. Iets meer dan een derde (37,7%) gebruikte één of twee keer, en ongeveer een vijfde (19,8%) gebruikte meer dan tien keer.
• In de survey van 2018 onder cafébezoekers in Amsterdam werd een forse toename in het ketaminegebruik geconstateerd. Het laatste-jaar-gebruik steeg van 3,8% in 2010 naar 14,2% in 2014. Daarna steeg het gebruik verder naar 19,8% in 2018 ​[4]​.
• Ketaminegebruik onder de cafébezoekers uit de Gooi- en Vechtstreek kwam minder vaak voor. Van deze groep heeft 14,1% ervaring met ketamine, 6,5% gebruikte in het laatste jaar en 2,2% in de laatste maand. Het gebruik lijkt hoger dan in de algemene bevolking, maar lager dan onder Amsterdamse bezoekers van clubs, festivals en raves in 2017 ​[5]​. De gemiddelde startleeftijd van ketamine was in deze onderzoeksgroep 21 jaar.

In de Antenne-monitor Amsterdam van 2019 zijn ook kwalitatieve gegevens van sleutelfiguren uit het uitgaansleven verzameld ​[2]​.

• Sleutelfiguren signaleren dat het gebruik van ketamine is gestabiliseerd op het niveau van 2016. Ketamine wordt in verschillende settingen gebruikt. In het ene netwerk wordt het tijdens het uitgaan (in de club) gebruikt, in andere netwerken alleen op een afterparty. In 2019 wordt er wel vaker gezien dat het middel in clubs en op festivals genomen wordt.
• Weer in een ander netwerk wordt ketamine genomen op spelletjesavonden of puur als tijdverdrijf.

Uitgaanders in Den Haag

In het Haags Uitgaansonderzoek (HUO) 2019, een uitgaansonderzoek van GGD Haaglanden, is het middelengebruik van 519 uitgaande jongeren en jongvolwassenen van 15-35 jaar op vier Haagse uitgaanslocaties in kaart gebracht ​[6]​. Deze studie combineert eveneens een survey met panelinterviews met sleutelfiguren uit het Haagse uitgaansleven.

In Den Haag en omstreken is het gebruik van ketamine “minder ‘populair’ en bekend dan andere middelen”.

• Bijna een kwart (23%) van de uitgaanders in de vragenlijst had ooit ketamine gebruikt en 17% in het afgelopen jaar.
• Het laatste-jaar-gebruik van ketamine is het hoogst onder jongeren tussen 20-24 jaar (22%).
• In Den Haag wordt ketamine gebruikt op huisfeesten, afterparty’s, hangouts (bijeenkomsten) en festivals.

Tabel 14.3.2 Gebruik van ketamine onder uitgaande jongeren en jongvolwassenen

Aanvullende informatie