Is het gebruik van psychedelica onder volwassenen veranderd?

In het kort: Het gebruik van paddo’s, LSD en truffels in het laatste jaar onder volwassenen is sinds de vorige meting stabiel, maar op lange termijn gestegen. Het gebruik van ayahuasca in het laatste jaar bleef tussen de eerste meting in 2022 en 2024 gelijk. De stijging in het paddogebruik tussen 2015 en 2024 deed zich voor onder mannen en vrouwen, 18-29-jarigen en 30-49-jarigen, hbo- of universitair opgeleiden en volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden. De stijging in het truffelgebruik tussen 2016 en 2024 deed zich voor onder vrouwen, 30-49-jarigen en volwassenen in weinig/niet stedelijke gebieden.

Snel naar:
Paddo’s
Truffels
LSD
Ayahuasca

Paddogebruik sinds vorige meting stabiel, maar op lange termijn gestegen 

Het percentage volwassenen dat paddo’s heeft gebruik (ooit, laatste jaar, laatste maand) is in 2024 niet veranderd vergeleken met de vorige meting uit 2023. Vergeleken met de eerste meting in 2015 (0,4%) is in 2024 (1,0%) het paddogebruik wel hoger.

Paddogebruik is onder mannen en vrouwen op lange termijn gestegen

Tussen 2023 en 2024 is het percentage volwassenen dat in het laatste jaar paddo’s heeft gebruikt onder zowel mannen als vrouwen gelijk gebleven. Vergeleken met 2015 is in 2024 zowel het percentage mannen als vrouwen dat in het laatste jaar paddo’s heeft gebruikt hoger.

Paddogebruik is onder 18-29-jarigen en 30-49-jarigen op lange termijn gestegen

Tussen 2023 en 2024 is er voor geen van de leeftijdsgroepen een statistisch significante verandering in het gebruik van paddo’s. Vergeleken met 2015 is het gebruik van paddo’s in het laatste jaar onder 18-29-jarigen en onder 30-49-jarigen in 2024 hoger (respectievelijk 1,4% versus 3,2% en 0,3% versus 1,2%). Onder 50-plussers is het paddogebruik in 2024 hetzelfde als in 2015.

De gemiddelde leeftijd van paddogebruikers is stabiel, startleeftijd is wel gestegen

De gemiddelde leeftijd van de volwassenen die in het laatste jaar paddo’s hebben gebruikt is tussen 2024 en 2023 niet veranderd. Ook vergeleken met 2015 is in 2024 de gemiddelde leeftijd van gebruikers van paddo’s niet veranderd. 

De gemiddelde leeftijd waarop laatste-jaar-gebruikers voor het eerst paddo’s hebben gebruikt is 2024 (27,8 jaar, SD=11,2) hoger vergeleken met 2016 (21,7 jaar, SD=5,2). Voor truffels is de startleeftijd niet veranderd tussen 2016 en 2024.

Paddogebruik is alleen onder volwassenen met een hbo- of universitaire opleiding op lange termijn gestegen

Tussen 2023 en 2024 is er voor geen van de opleidingsniveaus een statistisch significante verandering in het gebruik van paddo’s. Vergeleken met 2015 is in 2024 alleen het percentage gebruikers van paddo’s in het laatste jaar hoger onder volwassenen met een hbo- of universitaire opleiding (0,9% versus 1,7%).

Paddogebruik onder alle herkomstgroepen gelijk gebleven

Onder alle herkomstgroepen is het percentage dat in het laatste jaar paddo’s heeft gebruikt in 2024 niet veranderd vergeleken met 2023 en 2022. Sinds 2022 gebruikt het CBS een nieuwe indeling naar herkomst, er zijn daarom nog geen trendgegevens voor de nieuwe herkomstgroepen beschikbaar over de periode voor 2022.

Paddogebruik is alleen onder volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden op lange termijn gestegen

Tussen 2023 en 2024 is het percentage volwassenen dat in het laatste jaar paddo’s heeft gebruikt onder geen van de stedelijkheidsniveaus veranderd. Vergeleken met 2015 is het percentage dat in het laatste jaar paddo’s heeft gebruikt alleen onder volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden hoger in 2024 (0,7% versus 1,5%).

Truffelgebruik op lange termijn gestegen 

Het percentage volwassenen dat in het laatste jaar en in de laatste maand truffels heeft gebruikt is in 2024 niet veranderd vergeleken met de vorige meting uit 2022. Het truffelgebruik ooit in het leven ligt in 2024 wel hoger dan in 2022. Vergeleken met de eerste meting in 2016 is in 2024 het gebruik ooit in het leven en in het laatste jaar hoger. Het gebruik in de laatste maand is in 2024 op hetzelfde niveau als in 2016.

Truffelgebruik is alleen onder vrouwen op lange termijn gestegen

In 2024 verschilt het percentage mannen en vrouwen dat in het laatste jaar truffels heeft gebruikt niet van 2022. Vergeleken met 2016 is in 2022 het percentage vrouwen dat in het laatste jaar truffels heeft gebruikt hoger, en onder mannen onveranderd.

Truffelgebruik is op korte termijn gedaald onder 18-29-jarigen en gestegen onder 30-49-jarigen; op lange termijn alleen onder 30-49-jarigen gestegen

Onder 18-29-jarigen is het percentage dat in het laatste jaar truffels heeft gebruikt in 2024 lager (1,7%) dan in 2022 (2,9%), terwijl dit percentage onder 30-49-jarigen is verdubbeld (van 0,6% naar 1,2%). Onder 50-plussers is het percentage dat in het laatste jaar truffels heeft gebruikt niet veranderd tussen 2022 en 2024. Tussen 2016 en 2024 is het percentage dat in het laatste jaar truffels heeft gebruikt alleen gestegen onder 30-49-jarigen (van 0,2% naar 1,2%). Voor de andere leeftijden is het truffelgebruik in 2024 niet anders dan in 2016.

De gemiddelde leeftijd van truffelgebruikers gestegen

De gemiddelde leeftijd van volwassenen die in het laatste jaar truffels hebben gebruikt was in 2024 (32,8 jaar) hoger vergeleken met de vorige meting in 2022 (27,6 jaar) en de eerste meting in 2016 (26,0 jaar).

De gemiddelde leeftijd waarop laatste-jaar-gebruikers voor het eerst truffels hebben gebruikt is in 2024 (25,6 jaar) iets hoger vergeleken met 2016 (22,2 jaar), maar het verschil is niet statistisch significant.

Truffelgebruik is voor geen van de opleidingsniveaus veranderd over tijd

Tussen 2022 en 2024 is er voor geen van de opleidingsniveaus een statistisch significante verandering in het gebruik van truffels.  Ook ten opzichte van 2016 is het percentage volwassenen dat in het afgelopen jaar truffels heeft gebruikt in 2024 voor geen van de opleidingsniveaus significant veranderd.

Truffelgebruik is voor geen van de herkomstgroepen veranderd over tijd

Tussen 2022 en 2024 is er voor geen van de herkomstgroepen een statistisch significante verandering in het gebruik van truffels. Sinds 2022 gebruikt het CBS een nieuwe indeling naar herkomst, er zijn daarom nog geen trendgegevens voor de nieuwe herkomstgroepen beschikbaar over de periode voor 2022.

Truffelgebruik is alleen onder volwassenen in weinig/niet stedelijke gebieden op lange termijn gestegen

Tussen 2022 en 2024 is er voor geen van de stedelijkheidsniveaus een statistisch significante verandering in het gebruik van truffels. Onder volwassenen in weinig/niet stedelijke gebieden is het percentage dat in het laatste jaar truffels heeft gebruikt in 2024 (0,5%) hoger dan in 2016 (0,1%). Voor de andere stedelijkheidsniveaus is het truffelgebruik in 2024 niet anders dan in 2016.

LSD-gebruik sinds vorige meting stabiel, maar op lange termijn gestegen

Het percentage volwassenen dat LSD heeft gebruikt (ooit, laatste jaar, laatste maand) is in 2024 niet veranderd vergeleken met de vorige meting in 2023. Vergeleken met de eerste meting in 2015 is het LSD-gebruik ooit in het leven en in het laatste jaar wel hoger. Het gebruik in de laatste maand is op hetzelfde niveau gebleven (0,1%).

Ayahuascagebruik tussen 2022 en 2024 niet veranderd

In 2024 is het percentage volwassenen dat in het laatste jaar ayahuasca heeft gebruikt niet veranderd ten opzichte van de vorige meting in 2022. Het gebruik ooit in het leven was in 2024 wel hoger dan in 2022. Het gebruik in de laatste maand kwam in 2022 en 2024 vrijwel niet voor (<0,1%).

Het gebruik van ayahuasca is voor het eerst uitgevraagd in 2022. Er zijn daarom geen lange termijn trends beschikbaar.

Het aantal gebruikers van LSD en ayahuasca in het laatste jaar in de steekproef is te klein om uitsplitsingen te maken naar geslacht, leeftijd, opleiding, herkomst en stedelijkheid.

Aanvullende informatie