Alcohol
Home ❯ Alcohol ❯ 11.3.5 Studenten

11.3.5 Studenten

Wijzigingsdatum: 14 | 02 | 2023

In deze paragraaf:

11.3 Gebruik: jongeren en jongvolwassenen

In het kort: De overgrote meerderheid van de studenten drinkt alcohol. Het alcoholgebruik onder MBO- en HBO-studenten is niet significant veranderd tussen 2015 en 2021. Wel drinken MBO-studenten vaker meer dan 10 glazen op een weekenddag dan HBO-studenten en leeftijdsgenoten op het voortgezet onderwijs. Er zijn geen verschillen in overmatig en zwaar drinken tussen HBO- en WO-studenten.

Snel naar:

Gegevensbronnen

Om een beeld te krijgen van het middelengebruik onder jongeren 16 t/m 18 jaar, onderzoekt het Trimbos-instituut sinds 2015 elke twee jaar het middelengebruik onder MBO- en HBO-studenten in deze leeftijdsgroep met de Middelenmonitor MBO-HBO ​[1–3]​. Deze monitor onderzocht ook het alcoholgebruik onder 16-18 jarige studenten van het MBO en het HBO. Het gaat om een landelijk onderzoek. In 2019 namen 4.167 studenten deel aan het onderzoek ​[1]​.

Daarnaast is in 2021 voor het eerst een grootschalig onderzoek verricht naar de mentale gezondheid en middelengebruik onder studenten van het hoger onderwijs (HBO en WO). Ook deze monitor zal iedere twee jaar worden uitgevoerd. Deze Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs is ontwikkeld en uitgevoerd door een consortium van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de brancheorganisatie van de Gemeentelijke Gezondheidsdiensten en Geneeskundige Hulpverleningsorganisaties in de Regio (GGD GHOR Nederland) en het Trimbos-instituut (zie bijlage B9). Deze monitor is gestart vanwege zorgen over de mentale gezondheid, het middelengebruik en de interactie tussen die twee factoren onder studenten ​[4,5]​. In 2021 namen 28.442 studenten deel, verdeeld over 15 instellingen voor hoger onderwijs ​[5]​. Het middelengebruik werd vergeleken tussen studenten in het HBO en studenten op de universiteit. De focus lag hierbij op de mate van het gebruik: overmatig drinken (meer dan 21 glazen per week voor mannen en meer dan 14 glazen per week voor vrouwen) en zwaar drinken (tenminste één keer per week 6 (mannen) of 4 (vrouwen) glazen alcohol op één dag).

De Antenne Amsterdam voerde in 2016 en 2021 een vragenlijstonderzoek uit onder studenten van Amsterdamse MBO-scholen (bijlage B8). De vragenlijst bevat vragen over middelengebruik en werd afgenomen door veldwerkers. In 2021 deden 1.174 MBO’-studenten (> 16 jaar) van acht MBO-scholen in Amsterdam mee aan het onderzoek. De gemiddelde leeftijd was 19 jaar. Cijfers over middelengebruik zijn gebaseerd op gewogen data ​[6]​.

Er is een zekere mate van overlap tussen de doelgroepen in deze onderzoeken, bijvoorbeeld HBO-studenten. De onderzoeken zijn door verschillen in de methode van dataverzameling en leeftijdsgroepen niet vergelijkbaar.

De cijfers over het alcoholgebruik uit deze verschillende onderzoeken zijn samengevat in de tabel onderaan de pagina.

Gebruik onder studenten van het MBO en HBO

De Middelenmonitor van het MBO en het HBO gaf voor alcoholgebruik in 2015, 2017, 2019 en 2021 het volgende beeld ​[1]​:

  • Van de 16-18-jarige MBO- en HBO-studenten had in 2021 79,4% ooit alcohol gedronken en 67,3% in de afgelopen maand.
  • Het alcoholgebruik onder MBO- en HBO-studenten is sinds 2015 stabiel, met uitzondering van 2017 toen het alcoholgebruik ooit in het leven (85,0%) en in de afgelopen maand (73,3%) wat hoger lag dan in 2019 (respectievelijk 80,3% en 68,2%) en 2021 (respectievelijk 79,4% en 67,3%).
  • MBO-studenten drinken vaker meer dan 10 glazen alcohol op een weekenddag dan HBO-studenten of scholieren in het voortgezet onderwijs. Onder 17-jarigen die alcohol drinken, drinken meer MBO-studenten meer dan 10 glazen op een weekenddag (23,0%) dan HBO-studenten (11,1%) of scholieren in het voortgezet onderwijs (14,4%). Ook onder 18-jarigen komt dit vaker voor bij MBO-studenten (20,3%) dan bij HBO-studenten (12,1%). Onder 16-jarigen ligt het percentage op 21,0% bij MBO-studenten en op 13,4% bij scholieren op het voortgezet onderwijs.
  • Er zijn geen verschillen in ooitgebruik of laatste-maand-gebruik van alcohol tussen de verschillende typen onderwijs (voortgezet onderwijs, MBO, HBO) zichtbaar.
  • Van de MBO- en HBO-studenten die alcohol drinken geeft 31% van de 16-jarige en 39% van de 17-jarige studenten aan dit zelf wel eens te kopen.

Studenten van het HBO en de universiteit

  • De meeste studenten van het hoger onderwijs drinken alcohol: 85% in het afgelopen jaar ​[5]​.
  • Van alle studenten van het hoger onderwijs drinkt 10,6% overmatig en 16,2% zwaar.
  • Er zijn geen verschillen in overmatig of zwaar drinken tussen HBO- en WO-studenten.
  • Overmatig en zwaar drinken komt meer voor bij mannelijke studenten en studenten die zelfstandig wonen.
  • Overmatig alcoholgebruik hangt samen met studievertraging van meer dan één jaar en het ervaren van (heel) veel slaapproblemen ​[5]​.
  • Studenten met een studieschuld hoger dan €5.000 drinken vaker overmatig dan studenten die minder dan €5.000 studieschuld hebben ​[5]​.

MBO-studenten in Amsterdam

Ook in de Monitor Antenne Amsterdam wordt het alcoholgebruik van MBO-studenten uitgevraagd ​[6]​. Het is van belang om op te merken dat het hier om een oudere leeftijdsgroep (gemiddeld 19,0 jaar) gaat dan in de hierboven genoemde MBO-HBO monitor (gemiddeld 17,3 jaar). De percentages zijn daarom niet één op één vergelijkbaar.

  • In 2021 had de meerderheid van de Amsterdamse MBO-studenten (68%) ooit alcohol gedronken. In het laatste jaar had 61% alcohol gedronken en in de laatste maand 48%.
  • Dagelijks drinken komt weinig voor (1%) onder Amsterdamse MBO-studenten. Meer dan de helft (57%) drinkt alleen in het weekend. Zij drinken dan gemiddeld 6 glazen alcohol.
  • Van de Amsterdamse MBO-studenten die alcohol drinken, drinkt 90% meer dan de richtlijn van de Gezondheidsraad (maximaal 1 glas alcohol per dag), ofwel 51% van alle MBO’ers.
  • Overmatig drinken komt voor bij 6% van alle MBO-studenten en zwaar drinken bij 12%.
  • Van de Amsterdamse MBO-studenten die alcohol drinken, zou 6% willen stoppen of minderen met alcohol.
  • Vergeleken met 2016 is het alcoholgebruik onder Amsterdamse MBO-studenten in 2021 lager (zie tabel).

Tabel 11.3.5 Percentage alcoholgebruikers onder MBO- en HBO-studenten van 16-18 jaar.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    Van Dorsselaer S, De Beurs D, Monshouwer K. Middelengebruik onder studenten van 16-18 jaar op het MBO en HBO 2019. Utrecht: Trimbos-instituut; 2020.
  2. 2.
    Verdurmen JE, Van Dorsselaer S, Monshouwer K. Factsheet: Middelengebruik onder studenten van 16-18 jaar op het MBO en HBO 2015. Utrecht: Trimbos-instituut; 2016.
  3. 3.
    Tuithof M, Van Dorsselaer S, Monshouwer K. Middelengebruik onder studenten van 16-18 jaar op het MBO en HBO 2017. Utrecht: Trimbos-instituut; 2018.
  4. 4.
    Dopmeijer JM, Nuijen Jasper, Busch MCM, Tak NI. Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs Deelrapport I Mentale gezondheid van studenten in het hoger onderwijs. Utrecht, the Netherlands: RIVM, GGD GHOR, Trimbos-instituut; 2021 p. 1–116.
  5. 5.
    Dopmeijer JM, Nuijen Jasper, Busch MCM, Tak NI. Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs Deelrapport II Middelengebruik van studenten in het hoger onderwijs. Utrecht, the Netherlands: RIVM, GGD GHOR, Trimbos-instituut; 2021 p. 1–123.
  6. 6.
    Benschop A, Nabben T. Antenne Amsterdam 2021: Trends in gebruik van alcohol, tabak, cannabis en andere drugs. Amsterdam: Hogeschool van Amsterdam; 2022.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2023. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.

In deze paragraaf:

11.3 Gebruik: jongeren en jongvolwassenen
Accessibility by WAH