7.3.4 Uitgaande jongeren en jongvolwassenen

In het kort: Amfetamine wordt door minder uitgaanders gebruikt dan andere stimulerende middelen zoals ecstasy en cocaïne. Dit aandeel lijkt al een aantal jaren stabiel, maar er zijn wel verschillen in gebruik van het middel in verschillende Nederlandse regio’s. Net als bij ecstasy gebruiken de meeste uitgaanders het middel enkele keren per jaar en wordt het vooral gebruikt op festivals of in nachtclubs.

Snel naar:

Uitgaanders in Nederland

In Het Grote Uitgaansonderzoek (HGU) 2020 ​[1]​ is het middelengebruik in kaart gebracht van 4.824 uitgaande jongeren en jongvolwassenen van 16-35 jaar die in het afgelopen jaar tenminste één keer een festival of club hebben bezocht.

• Ongeveer een derde (31,3%) van de uitgaanders had ooit amfetamine gebruikt en de meesten van hen (22,7%) gebruikten ook in het afgelopen jaar (tabel 6.3.5). Het percentage laatste-jaar-gebruikers in dit onderzoek niet veel lijkt te verschillen van dat in Het Grote Uitgaansonderzoek in 2016 (22,7% vs. 25,1%) ​[2]​.
• Vrouwen gebruikte amfetamine half zo vaak als mannen.
• Van de deelnemers die amfetamine in het afgelopen jaar hadden gebruikt, nam 24,3% het eenmalig in dat jaar, 52,1% nam het middel een paar keer per jaar maar minder dan maandelijks, 11,2% eens per maand. De overige 12,4% van de respondenten nam amfetamine een paar keer per maand of vaker.
• Amfetamine werd onder uitgaanders met name gebruikte door 25-29 en 30-35 jarigen.
• De frequentie van feest-, festival- en clubbezoek hangt samen met de kans om amfetamine te gebruiken, hoe vaker men een festival bezoekt, hoe groter de kans dat uitgaanders in het laatste jaar amfetamine gebruikten.

Uitgaanders in Amsterdam en in het Gooi en Vechtstreek

De Antenne-monitor volgt het middelengebruik in het Amsterdamse uitgaansleven en in het Gooi en Vechtstreek via een panelstudie met sleutelfiguren uit het uitgaansleven en surveys onder wisselende groepen jongeren en jongvolwassenen.

• In 2016 was amfetamine in het Amsterdamse uitgaansleven even populair geworden als cocaïne. Tussen 2016 en 2019 is de populariteit van amfetamine echter weer gedaald en in 2019 was amfetamine weer minder populair geworden dan cocaïne ​[3]​. Sommigen gebruiken daarbij de amfetamine als goedkoper alternatief voor cocaïne, maar andere gebruikers hebben een duidelijke voorkeur voor amfetamine boven cocaïne.
• Onder bezoekers van clubs, raves en festivals daalde het laatste-jaar-gebruik van amfetamine van 26% in 1998 naar 12% in 2008, en het steeg daarna naar 33% in 2013 en stabiliseerde op 31% in 2017 ​[4]​. Het laatste-maand-gebruik vertoonde een zelfde patroon. Onder bezoekers van feestcafés, clubs en poppodia in Hilversum lag in 2017 het gebruik van amfetamine lager dan in Amsterdam (laatste jaar: 19%; laatste maand 7%) ​[5]​.
• Ook in de Antenne-survey in 2015 onder coffeeshopbezoekers was de aanvankelijke stijging in het amfetaminegebruik al te zien. Het laatste-jaar-gebruik steeg in deze groep van 5% in 2009 naar 15% in 2015 ​[6]​. Het laatste-maand-gebruik lag in 2015 op 5% en 30% had ooit amfetamine gebruikt, iets minder dan het ooit-cocaïnegebruik (34%). Twee derde (64%) van de amfetaminegebruikende coffeeshopbezoekers gebruikte het middel 1 of 2 keer in hun leven en 21% deed dit 10 keer of vaker.
• Onder Amsterdamse cafébezoekers steeg tussen 2010 en 2014 het percentage ooitgebruikers van amfetamine van 18% naar 34% en steeg het percentage laatste-maand-gebruikers van 2% naar 9% ​[7]​. Tussen 2014 en 2018 bleef het gebruik, evenals voor de club-en partbezoekers, stabiel. Van de Amsterdamse cafébezoekers in 2018 had 38% ooit amfetamine gebruikt en had 12% in de afgelopen maand nog amfetamine gebruikt ​[8]​. In 2018 had van de cafébezoekers in de samengenomen gemeenten Hilversum, Bussum en Huizen 26% ooit amfetamine gebruikt en had 5% in de afgelopen maand nog amfetamine gebruikt ​[9]​.
• Amfetamine wordt vooral gecombineerd met alcohol, ecstasy, GHB en/of cocaïne ​[3]​.

Uitgaanders in Den Haag

Onder sommige groepen van uitgaanders in Den Haag is het gebruik van amfetamine gestegen. In 2014 ​[10]​, 2017 ​[11]​, en 2019 ​[12]​ werd een survey-onderzoek gehouden onder uitgaanders in Den Haag en omstreken. In 2019 werd bovendien een kwalitatieve panelstudie uitgevoerd. Het Haagse panel bestond uit “dertien panelleden, zes professionals en zeven uitgaanders” ​[12]​.

• Het gebruik van amfetamine in het afgelopen jaar steeg onder de uitgaanders in Den Haag van 15% in 2014 naar 18% in 2019 (tabel 7.3.4).
• De panelleden zien een toename van het gebruik van amfetamine in met name de hardstyle- en teknoscene. Daarbij is de tekno “een (muziek)stroming die zich uit in de underground scene. Dit houdt, onder andere, in dat er voor een selectiever en kleiner publiek illegale raves (die gratis zijn voor de bezoekers) worden georganiseerd op illegale locaties” ​[12]​. De amfetamine is bovendien goedkoop, een gram kost tussen de 5 en 10 euro.

Tabel 7.3.4        Gebruik van amfetamine onder uitgaande jongeren en jongvolwassenen.

Aanvullende informatie