3.2.4 Medicinaal gebruik

In Nederland is de medicinale cannabisverstrekking strikt gescheiden van de gedoogde verkoop van cannabis via coffeeshops (zie § 2.1.4). Medicinale cannabis wordt onder toezicht van het Bureau Medicinale Cannabis gekweekt volgens strikte richtlijnen en is alleen verkrijgbaar op doktersrecept. Daarnaast zijn ook tal van producten met CBD vrij te koop bij drogisterijen en via het internet. CBD is een niet-psychoactief component van cannabis die niet onder de Opiumwet valt. In de LSM-A 2020 zijn vragen gesteld over het gebruik van verschillende cannabis(producten) voor medicinale doeleinden, bijvoorbeeld als pijnstillend middel. Ook is gevraagd of de cannabis(producten) op doktersrecept zijn verkregen.

• Van alle volwassen gaf 3,5% aan cannabis of een cannabisproduct voor medicinale doeleinden te gebruiken. Bijna iedereen (3,3%) deed dat (ook) zonder een doktersrecept.
• Dat komt neer op 480 duizend (95% betrouwbaarheidsinterval 420-540 duizend) volwassenen die cannabis voor medicinale doeleinden gebruiken en 460 duizend (95% betrouwbaarheidsinterval 400-510 duizend) volwassenen die dat (ook) zonder doktersrecept doen.
• Van alle mensen die cannabis voor medicinale doeleinden gebruiken, deed 92,7% dit zonder doktersrecept; 4,7% gebruikte cannabis als medicijn uitsluitend op doktersrecept en de overige 2,6% gebruikte zowel met als zonder doktersrecept.
• Binnen de groep die ook ‘recreatief’ cannabis gebruikt, is de prevalentie van medicinaal gebruik van enige vorm van een cannabisproduct hoger. Onder deze mensen gebruikt 20,8% een of meerdere producten (ook) medicinaal.
• Er worden verschillende cannabisproducten gebruikt. Van alle mensen die cannabis voor medicinale doeleinden gebruiken, gebruikt de helft een CBD-olie (49,4%), meer dan een derde wiet (37,5%) en minder dan een vijfde THC-olie (18,7%). Overige vormen kwamen minder vaak voor: 2,3% gaf aan een cannabisolie te gebruiken zonder te weten wat er in zit en 1,6% gebruikte andere cannabisproducten voor medicinale doeleinden.

Tabel 3.2.6     Percentage cannabisgebruikers van 18 jaar en ouder die cannabis (ook) als medicijn gebruiken met of zonder doktersrecept. Peiljaar 2020

Het aantal verstrekkingen van medicinale cannabis door openbare apotheken nam van 2008 tot 2017 toe. In 2018 en 2019 daalde het aantal verstrekkingen ​[1]​.

• In 2016 was er nog een flinke stijging in het aantal verstrekkingen, mogelijk doordat toen naast de cannabis flos (gedroogde cannabis bloem) ook medicinale cannabisolie beschikbaar kwam.
• In 2018 daalde het aantal verstrekkingen van medicinale cannabis met 4% van 53.300 naar 51.000. De afname betrof vooral de flos variant (daling van 19%). Het aantal verstrekkingen van cannabisolie steeg nog steeds met 4% en vormde in 2018 ongeveer de helft van alle medicinale cannabis verstrekkingen.
• In 2019 daalde het aantal verstrekkingen van medicinale cannabis verder met 5% van 51.000 naar 48.000.
• De daling houdt waarschijnlijk verband met het advies van juni 2018 van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) om terughoudend te zijn met het voorschrijven van medicinale cannabis en dit alleen bij palliatieve patiënten te overwegen.

Aanvullende informatie