3.3.5 Uitgaande jongeren en jongvolwassenen

In het kort: Het algemene beeld dat uit onderstaande onderzoeken naar voren komt is dat het gebruik van cannabis onder uitgaande jongeren en jongvolwassenen hoger ligt dan onder scholieren op reguliere middelbare scholen en de algemene bevolking. Hoewel cannabis geen typische uitgaansdrug is, wordt het wel vaak gebruikt door jongeren en jongvolwassenen die uitgaan. Uit verschillende landelijke en lokale studies blijkt dat het gebruik van cannabis in de afgelopen jaren stabiel is gebleven.

Snel naar:

Uitgaanders in Nederland

In het Grote Uitgaansonderzoek (HGU) 2020 is het middelengebruik in kaart gebracht van 4.824 uitgaande jongeren en jongvolwassenen van 16-35 jaar, die in het afgelopen jaar tenminste één keer een festival of club hebben bezocht ​[1]​.

• In HGU 2020 was cannabis de meest gebruikte illegale drug. Van de jongeren had 74,6% ervaring met cannabis en 51,0% had cannabis in het afgelopen jaar gebruikt. Dat is meer dan het percentage laatste-jaar-gebruikers onder leeftijdsgenoten uit de algemene bevolking (§ 3.2).
• Van degenen die in het afgelopen jaar cannabis hadden gebruikt, deed iets minder dan de helft (45,4%) dat minimaal één keer per maand, 8,0% gebruikte (bijna) dagelijks.
• Cannabis wordt niet tot de typische uitgaansdrugs gerekend. Wiet of hasj worden het meest (bij anderen) thuis gebruikt (84,4%).
• Als uitgaanders blowen, is er weinig verschil in het gemiddeld aantal joints tussen een dag waarop wordt uitgegaan (1,6 joints) en een dag waarop niet wordt uitgegaan (1,4 joints).
• Het laatste-jaar-gebruik van cannabis (51,0%) ligt op hetzelfde niveau als in voorgaande jaren (52,8% in 2016, en 52,0% in 2013).
• Van de laatste-jaar-gebruikers zou 20,5% willen minderen en 16,3% zou willen stoppen met het gebruik van cannabis. Willen minderen of willen stoppen sloten elkaar niet uit, respondenten konden beide aangeven.

Uitgaanders in Amsterdam en in Gooi en Vechtstreek

De Antenne-monitor volgt het middelengebruik onder uitgaande jongeren in Amsterdam en in de Gooi en Vechtstreek middels vragenlijsten onder wisselende groepen jongeren en jongvolwassenen.

• In de Antenne monitor van 2018 werden cafébezoekers ondervraagd ​[2,3]​. In 2018 had van de cafébezoekers in Amsterdam 27,0% in de laatste maand cannabis gebruikt en 1,3% deed dit dagelijks. Deze percentages liggen met respectievelijk 32,6% en 3,3% iets hoger onder de cafébezoekers in de Gooi en Vechtstreek. Het cannabisgebruik onder cafébezoekers in Amsterdam bleef op hetzelfde niveau als in 2014 ​[4]​.
• In de Antenne monitor survey van 2017 zijn bezoekers van clubs, raves en festivals onderzocht. In 2017 had van deze uitgaanders in Amsterdam 43,0% in de afgelopen maand cannabis gebruikt ​[5]​, vergeleken met 30,3% van de uitgaanders in Hilversum ​[6]​. Het cannabisgebruik bleef op hetzelfde niveau als in 2013 (zie onderstaande tabel) ​[7]​.
• In voorgaande onderzoeken van de Antenne monitor daalde tussen 1995 en 2013 het percentage dat tijdens het uitgaan blowde zowel onder clubbers als ravers ​[7]​, net als tussen 2000 en 2014 onder Amsterdamse cafébezoekers ​[4]​. Het percentage uitgaanders die tijdens het uitgaan blowden verschilt niet tussen 2013 en 2017 ​[5]​.

In de Antenne monitor Amsterdam van 2019 zijn ook kwalitatieve gegevens van sleutelfiguren uit het uitgaansleven verzameld ​[8]​.

• Sleutelfiguren signaleren dat, terwijl de meerderheid van de blowers nog steeds op de klassieke manier cannabis gebruikt (in een joint met tabak), het aantal vaporizers mondjesmaat lijkt toe te nemen. Vaporizers worden steeds populairder en worden als een minder schadelijk alternatief gezien. Sommigen voorspellen dat de doorbraak van het vapen pas komt als geen joints (met tabak) meer mogen worden gerookt in coffeeshops (vanaf 1 april 2020).
• In sommige kringen wordt nog stevig geblowd, maar er is over het algemeen sprake van een daling van het cannabisgebruik. Naast scherpere regelgeving zijn meer uitgaanders kritischer over gezondheidsrisico’s van tabak.

Uitgaanders in Den Haag

In het Haags Uitgaansonderzoek (HUO) 2019 van GGD Haaglanden is het middelengebruik van 519 uitgaande jongeren en jongvolwassenen van 15-35 jaar op vier Haagse uitgaanslocaties in kaart gebracht ​[9]​. Deze studie combineert eveneens een survey met panelinterviews met sleutelfiguren uit het Haagse uitgaansleven. Dit onderzoek werd ook in 2017 ​[10]​ en 2014 ​[11]​ uitgevoerd.

• In 2019 had 87% van de deelnemers ervaring met cannabis, 63% gebruikte het in het laatste jaar en 33% gebruikte het in de laatste maand. Ten opzichte van 2017 is het laatste-jaar-gebruik gestegen en het laatste-maand-gebruik stabiel gebleven.
• Het laatste-maand-gebruik neemt af met het ouder worden. Van de uitgaanders van 20 jaar of jonger had de helft (49%) de afgelopen maand cannabis gebruikt; onder degenen van 30 jaar of ouder lag dit op 35%.
• Panelleden constateren dat cannabis makkelijk te verkrijgen is, dat het gebruik onder uitgaanders normaal is geworden en dat cannabis met ‘alles’ te combineren is. Het meest genoemd worden alcohol en ecstasy.
• De drempel om te blowen is laag. Cannabis wordt vooral thuis of op afterparty’s gebruikt. Motieven om cannabis te gebruiken zijn onder meer dat het ontspannend, gezellig en sociaal is.
• In 2017 was de gemiddelde leeftijd waarop deelnemers voor het eerst wiet of hasj gebruikten 17 jaar.

Tabel 3.3.7     Gebruik van cannabis onder uitgaande jongeren en jongvolwassenen

Aanvullende informatie