Ecstasy (MDMA)
Home ❯ Ecstasy (MDMA) ❯ 6.2 Gebruik: algemene bevolking

6.2 Gebruik: algemene bevolking

Wijzigingsdatum: 02 | 12 | 2025

In deze paragraaf:

6.2.1 Ecstasygebruik onder volwassenen

Hoeveel volwassenen gebruiken ecstasy?

In het kort: In 2024 had 4,1% van de volwassenen in het laatste jaar ecstasy gebruikt. Dat zijn ongeveer 590 duizend volwassenen. Het gebruik van ecstasy is het hoogst onder mannen, jongvolwassenen, volwassenen met een hbo- of universitair opleidingsniveau en volwassenen die wonen in (zeer) sterk stedelijke gebieden.

Ongeveer één op de vijfentwintig volwassenen gebruikte in het laatste jaar ecstasy

In 2024 gebruikte 4,1% van de volwassenen in het laatste jaar ecstasy. Dat zijn ongeveer 590 duizend volwassenen. Ruim een op de tien volwassenen (11,6%) gebruikte ooit in het leven ecstasy en 1,0% gebruikte in de laatste maand. Ecstasy is na cannabis de meest gebruikte drug onder volwassenen.

Het aantal gebruikers van ecstasy ooit in het leven, in het laatste jaar en in de laatste maand kan worden uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, herkomst en stedelijkheid.

Meer mannen dan vrouwen hebben in het laatste jaar ecstasy gebruikt

In 2024 was het ecstasygebruik in het laatste jaar hoger onder mannen (5,0%) dan onder vrouwen (3,2%). Ook het gebruik ooit in het leven was hoger onder mannen dan onder vrouwen. Het gebruik in de afgelopen maand verschilde niet significant tussen mannen en vrouwen.

Ecstasygebruik komt het meest voor onder jongvolwassenen

In 2024 was het ecstasygebruik in het laatste jaar het hoogst onder 18-29-jarigen (13,4%) en het laagst onder 50-plussers (0,4%). Het gebruik onder 30-49-jarigen (4,6%) zat daar tussen in. Hetzelfde geldt voor het gebruik ooit in het leven en in de laatste maand. 

Ecstasygebruikers zijn gemiddeld 30,3 jaar oud

De gemiddelde leeftijd van volwassenen die in het laatste jaar ecstasy hebben gebruikt was 30,3 (SD = 9,4) jaar in 2024.

In de LSM-A Middelen 2024 is aan ecstasygebruikers gevraagd op welke leeftijd zij ecstasy voor het eerst gebruikten. De gemiddelde startleeftijd was 23,1 jaar (SD = 8,5).

Ecstasygebruik komt het meest voor onder volwassenen met een hbo- of universitaire opleiding

In 2024 was het ecstasygebruik in het laatste jaar onder volwassenen met een hbo- of universitaire opleiding (6,7%) 6 keer zo hoog als onder volwassenen met een opleiding op het basisonderwijs, lbo, mavo, vmbo of mbo niveau 1 (1,1%). Het gebruik onder volwassenen met een opleiding op mbo niveau 2-4, havo en vwo (3,2%) zat daartussen in. Voor het gebruik ooit in het leven zien we eenzelfde patroon. Het gebruik in de laatste maand was hoger onder volwassenen met een hbo- of universitaire opleiding dan onder volwassenen met een opleiding op het basisonderwijs, lbo, mavo, vmbo of mbo niveau 1.

Ecstasygebruik het laagst onder volwassen met een niet-Europese herkomst

In 2024 was het laatste-jaar-gebruik van ecstasy het laagst onder volwassen met een niet-Europese herkomst. Dit geldt ook voor het gebruik ooit in het leven. Er waren geen significante verschillen in het laatste-maand-gebruik van ecstasygebruik tussen de herkomstgroepen.

Ecstasygebruik komt meer voor onder volwassenen die wonen in (zeer) sterk stedelijke gebieden

In 2024 was het ecstasygebruik in het laatste jaar hoger onder volwassenen die wonen in (zeer) sterk stedelijke gebieden (5,6%) dan onder volwassenen in matig stedelijke (2,5%) en weinig/niet stedelijke gebieden (2,1%). Dit geldt ook voor het gebruik ooit in het leven. Het gebruik in de laatste maand was ook het hoogst voor volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden, maar het verschil met weinig/niet stedelijke gebieden was niet significant.

Ecstasygebruik verschilt per regio

Uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen die werd gehouden onder 16-25-jarigen blijkt dat er regionale verschillen zijn in het gebruik van ecstasy ​[1]​. In 2024 werden de hoogste percentages ecstasygebruik in de laatste 12 maanden gevonden in GGD-regio Amsterdam (26,4%) en GGD-regio Kennemerland (18,7%). Ecstasy werd het minst gebruikt in de GGD-regio Drenthe (7,0%) en GGD-regio Noord- en Oost-Gelderland (7,5%).

Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina

Landelijke cijfers over middelengebruik onder volwassenen

Landelijke prevalentiecijfers over middelengebruik onder volwassenen worden verzameld in de Leefstijlmonitor. De Leefstijlmonitor bestaat uit meerdere bronnen. Voor drugs gaat het om de Gezondheidsenquête (GE) en de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen) Beide onderzoeken zijn representatief voor de volwassen Nederlandse bevolking. Zie voor meer informatie: Bijlage A.

De hoofdbron voor middelengebruik onder volwassenen van 18 jaar en ouder is de Gezondheidsenquête (GE). De GE wordt elk jaar uitgevoerd door het CBS. De gegevens over onder andere middelengebruik worden verzameld met een online vragenlijst of persoonlijk interview. Bij het persoonlijke interview vullen deelnemers gevoelige vragen over bijvoorbeeld drugsgebruik zelf in via een computer. Het gebruik van ecstasy wordt sinds 2015 op vergelijkbare wijze uitgevraagd in de vragenlijst van de GE. In 2024 vulden 7.740 volwassenen van 18 jaar en ouder de vragenlijst van de GE in.

Verdiepende gegevens over middelengebruik komen uit de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen). De LSM-A Middelen is een aparte verdiepende vragenlijst die sinds 2016 om de twee jaar wordt uitgezet. De vragenlijsten worden meestal digitaal afgenomen, maar ook via een (telefonisch) interview. Bij het persoonlijke interview vullen deelnemers gevoelige vragen over bijvoorbeeld drugsgebruik zelf in via een computer. De LSM-A Middelen bevat naast de vragen over de middelen die in de GE worden meegenomen ook vragen over middelen zoals truffels, nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) en psychoactieve medicatie. Daarnaast worden sommige drugs, zoals cocaïne en crack, apart uitgevraagd, terwijl deze in de GE onder één categorie vallen. Ook worden aanvullende vragen gesteld over gebruiksfrequentie, aankooplocaties, gezondheidsproblemen en hulpzoekgedrag. In 2024 vulden 10.085 volwassenen van 18 jaar en ouder de vragenlijst van de LSM-A Middelen in.

Regionale cijfers

Naast de landelijke cijfers uit de Leefstijlmonitor zijn er ook regionale cijfers beschikbaar over drugsgebruik uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen. De meest recente gegevens komen uit 2024 ​[1]​, toen meer dan 135.000 jongvolwassenen tussen de 16 en 25 jaar de vragenlijst invulden. In tegenstelling tot 2022 werd er in 2024 geen steekproef getrokken; de vragenlijst was via een open link beschikbaar en respondenten werden vooral geworven via sociale media. De resultaten zijn gestandaardiseerd naar GGD-regio, leeftijd en gender om representativiteit te verbeteren, maar de wervingsmethode kan mogelijk leiden tot een oververtegenwoordiging van jongvolwassenen met een slechtere (mentale) gezondheid. Deze cijfers zijn door verschillen in de vraagstelling en leeftijdsgroep niet direct vergelijkbaar met de cijfers uit de GE of de LSM-A Middelen, maar bieden wel inzicht in regionale verschillen in middelengebruik onder 16-25-jarigen.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    GGD’en, RIVM. Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2024. https://www.monitorgezondheid.nl/gezondheidsmonitor-jongvolwassenen/2024. 2025.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.

In deze paragraaf:

Start met typen en klik op zoeken

Accessibility by WAH