HomeAmfetamine7.2.2 Gebruik onder groepen in de volwassen bevolking

7.2.2 Gebruik onder groepen in de volwassen bevolking

Let op: Er zijn nieuwe kerncijfers over amfetaminegebruik in 2023, deze zijn te vinden in de Kerncijfertabel Gezondheidsenquête. De gegevens worden later dit jaar verwerkt in de paragrafen, wanneer ook de aanvullende analyses en significantie toetsen zijn uitgevoerd.

In het kort: Het gebruik van amfetamine is het hoogst onder mannen, jongvolwassenen (18-29 jaar), hoogopgeleiden, volwassenen met een Europese herkomst en mensen die wonen in (zeer) sterk stedelijke gebieden.

Snel naar:

Deze paragraaf beschrijft kerncijfers over het gebruik van amfetamine in de bevolking van 18 jaar en ouder op basis van de Gezondheidsenquête, jaarlijks uitgevoerd door het CBS in samenwerking met het RIVM en het Trimbos-instituut. Aanvullende gegevens zijn afkomstig uit de tweejaarlijkse Aanvullende Module Middelen van de Leefstijlmonitor (LSM-A). Daar waar resultaten zijn opgenomen uit de LSM-A, wordt dit apart vermeld. De cijfers op deze pagina gaan over amfetamine, meer informatie over methamfetamine vindt u in § 7.3.5.

Kerncijfers over amfetaminegebruik in de bevolking van 18 jaar en ouder zijn vanaf 2015 beschikbaar. Voor meer informatie over de Gezondheidsenquête zie bijlage A1 en voor meer informatie over de Leefstijlmonitor zie bijlage A2.

Naast de gegevens uit de Gezondheidsenquête en de Leefstijlmonitor zijn er ook regionale gegevens over ecstasygebruik beschikbaar uit de GGD Corona Gezondheidsmonitor jongvolwassen 2022 ​[1]​. Deze cijfers zijn door de verschillende vraagstelling en leeftijdsgroep niet vergelijkbaar met de cijfers uit de Gezondheidsenquête of de Leefstijlmonitor maar geven wel een beeld van ecstasygebruik onder 16-25-jarigen. Deze gegevens zijn toegevoegd in het onderdeel over leeftijden op deze pagina.

De cijfers over het gebruik van amfetamine worden hieronder uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, migratieachtergrond en stedelijkheid. Het aantal laatste-maand-gebruikers van amfetamine in de steekproef is te klein om nader uit te splitsen naar deze demografische kenmerken.

Geslacht

  • Het percentage vrouwen dat amfetamine gebruikt ligt lager dan het percentage mannen dat amfetamine gebruikt, dit is vanaf 2015 onveranderd.
  • Het percentage volwassenen vrouwen (3,1%) dat ooit amfetamine gebruikte lag in 2022 meer dan twee keer zo laag als onder mannen (7,2%).
  • Het percentage vrouwen dat in het laatste jaar amfetamine gebruikte was ook kleiner dan onder mannen (0,9% versus 1,9%).

7.2.2 Gebruik van amfetamine in de bevolking van 18 jaar en ouder naar geslacht. Peiljaar 2021

Leeftijd

  • In 2022 kwam laatste-jaar-gebruik van amfetamine het meeste voor onder jongvolwassen van 18-29 jaar (4,3%). Dertigers en veertigers (30-49 jaar) gebruikten minder (1,6%) en vijftigplussers gebruikten nauwelijks amfetamine (0,2%).
  • In de LSM-A (bijlage A2) uit 2022 werd aan laatste-jaar-gebruikers van amfetamine gevraagd wanneer zij dit middel voor het eerst hadden genomen. De gemiddelde startleeftijd van alle gebruikers is 22,0 jaar, dit is voor mannen (21,9 jaar) en vrouwen vrijwel gelijk (22,0 jaar).
  • Lees meer over amfetaminegebruik onder jongeren en jongvolwassen op deze pagina.

Figuur 7.2.2         Gebruik van amfetamine in de bevolking van 18 jaar en ouder, naar leeftijdsgroep. Peiljaar 2021

Opleidingsniveau

Het ooitgebruik van amfetamine was het laagst onder laagopgeleiden (3,1%) en het hoogst onder hoogopgeleiden (6,8%), middelbaar opgeleiden zaten daar tussenin (4,9%). Voor gebruik in het laatste jaar lag het gebruik van amfetamine onder hoogopgeleiden hoger dan onder middelbaar- en laagopgeleiden.

Tabel 7.2.3           Gebruik van amfetamine in de bevolking van 18 jaar en ouder naar opleidingsniveauI. Peiljaar 2021

Herkomst

  • Het percentage volwassenen met een niet-Europese herkomst (zie ‘herkomst in bijlage D) dat ooit amfetamine heeft gebruikt (3,7%) was lager dan onder volwassenen met een Nederlandse- (5,3%) of Europese (6,9%) herkomst.
  • Het laatste-jaar-gebruik lag in 2022 onder volwassenen met een Europese herkomst (2,5%) hoger dan onder volwassenen met een Nederlandse (1,4%) of niet-Europese herkomst (0,9%).

Tabel 7.2.4           Gebruik van amfetamine in de bevolking van 18 jaar en ouder naar migratieachtergrondI. Peiljaar 2021

Stedelijkheid

Het gebruik van amfetamine lag onder bewoners van (zeer) sterk stedelijke gebieden hoger dan in de matig stedelijke – en weinig/niet stedelijke gebieden. De bevindingen van de GGD Gezondheidsmonitor 2022 lieten zien dat er tussen GGD-regio’s grote verschillen kunnen bestaan in het gebruik van amfetamine (zie ‘regionale verschillen’ op deze pagina).

Tabel 7.2.5           Gebruik van amfetamine in de bevolking van 18 jaar en ouder naar stedelijkheidI. Peiljaar 2021

Werkenden

In 2023 heeft het Trimbos-instituut voor het eerst gegevens gepubliceerd over het middelengebruik onder werkenden versus niet-werkenden ​[2]​. Hiervoor zijn de gegevens gebruikt van de LSM-A van het peiljaar 2022.

  • Er is geen verschil in het laatste-jaar-gebruik van amfetamine onder werkenden en niet-werkenden.

Regionale verschillen

Uit de GGD Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen die wordt gehouden onder 16-25-jarigen blijkt dat er regionale verschillen bestaan in het gebruik van amfetamine ​[1]​.

  • In 2022 werden de hoogste percentages amfetaminegebruik gevonden in GGD-regio Amsterdam (2,5%) en GGD-regio Haaglanden (1,7%). 
  • Amfetamine werd het minst gebruikt in de GGD-regio Zuid-Limburg (0,5%)  en GGD-regio Noord- en Oost Gelderland (0,7%).

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    GGD’en en RIVM. Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022 [Internet]. 2023. Available from: https://www.vzinfo.nl/drugsgebruik/regionaal/jongvolwassenen
  2. 2.
    Tuithof M, Blokland M, Sannen M. Alcohol, drugs, medicijnen (ADM) en werk. Werkend Nederland in 2022. Utrecht: Trimbos-instituut;

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.