18.3.3 Studenten

In het kort: Onder studenten op de universiteit lag in 2020 het gebruik van zowel paddo’s en/of truffels en LSD hoger dan onder HBO-studenten.

Snel naar:

Om een beeld te krijgen van het middelengebruik onder jongeren van 16 t/m 18 jaar, onderzoekt het Trimbos-instituut sinds 2015 elke twee jaar het middelengebruik onder MBO- en HBO-studenten in deze leeftijdsgroep met de Middelenmonitor MBO-HBO ​[1,2]​. In deze monitor wordt ook het gebruik van paddo’s, truffels en LSD gemeten. Het is een landelijk onderzoek waar in 2021 4.103 studenten aan deelnamen ​[2]​.

Daarnaast is in 2021 voor het eerst een grootschalig onderzoek verricht naar de mentale gezondheid en middelengebruik onder studenten van het hoger onderwijs (HBO en WO). Ook deze monitor zal iedere twee jaar worden uitgevoerd. Deze Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs is ontwikkeld en uitgevoerd door een consortium van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de brancheorganisatie van de Gemeentelijke Gezondheidsdiensten en Geneeskundige Hulpverleningsorganisaties in de Regio (GGD GHOR Nederland) en het Trimbos-instituut (zie bijlage B9). Deze monitor is gestart vanwege zorgen over de mentale gezondheid, het middelengebruik en de interactie tussen die twee factoren onder studenten ​[3]​. In 2022 namen 28.442 studenten deel, verdeeld over 15 instellingen voor hoger onderwijs ​[4]​. Het middelengebruik werd vergeleken tussen studenten in het HBO en studenten op de universiteit.

De Antenne Amsterdam voerde in 2016 en 2021 een vragenlijstonderzoek uit onder studenten van Amsterdamse MBO-scholen (bijlage B8). De vragenlijst bevat vragen over middelengebruik en werd afgenomen door veldwerkers. In 2021 deden 1.174 MBO’-studenten (> 16 jaar) van acht MBO-scholen in Amsterdam mee aan het onderzoek. De gemiddelde leeftijd was 19 jaar. Cijfers over middelengebruik zijn gebaseerd op gewogen data ​[5]​.

Er is een zekere mate van overlap tussen de doelgroepen in deze onderzoeken, bijvoorbeeld HBO-studenten. De onderzoeken zijn door verschillen in de methode van dataverzameling en leeftijdsgroepen niet vergelijkbaar.

De cijfers over het psychedelicagebruik uit deze verschillende onderzoeken zijn samengevat in de tabel onderaan de pagina.

Studenten van het MBO en HBO

De Middelenmonitor MBO-HBO gaf voor het psychedelicagebruik in 2015, 2017, 2019 en 2021 het volgende beeld ​[1,2,6]​:

  • Het gebruik van psychedelica komt onder 16- t/m 18-jarige studenten van het MBO en HBO weinig voor: 2,9% gaf in 2021 aan ooit in het leven paddo’s te hebben gebruikt. Voor LSD was dit nog minder: 1,4%. Ter vergelijking: het ooitgebruik van cannabis was 30% in 2021 (§ 3.3.4) en voor ecstasy was dit 9,1% (§ 6.3.3).
  • Minder dan 1% gebruikte paddo’s (0,7%) of LSD (0,3%) in de afgelopen maand.
  • Het ooitgebruik van paddo’s was in 2021 (2,9%) lager dan in 2015 (4,2%; niet in tabel), maar het verschil is niet significant. Het laatste-maand-gebruikt schommelde in diezelfde periode onder de 1%. Het ooitgebruik van LSD bleef tussen 2015 en 2021 op hetzelfde niveau.
  • Jongens hebben vaker paddo’s (ooit) en LSD (laatste maand) gebruikt dan meisjes. 

Studenten van het HBO en de universiteiten

  • In 2021 had 13,9% van de studenten in het HBO en op de universiteit (16 jaar en ouder) ooit in het leven paddo’s en/of truffels gebruikt. Ter vergelijking: dat is iets meer dan voor cocaïne (12,2%; § 4.3.3). Voor LSD was dit percentage 5,1. Er waren minder ooit-gebruikers onder studenten van het HBO dan onder studenten van de universiteit (zie tabel hieronder). 
  • Een kleiner deel van de studenten gebruikte paddo’s en/of truffels (6,7%) en LSD (2,3%) in het afgelopen jaar. Laatste-jaar-gebruik lag bijna twee keer lager onder HBO-studenten dan onder studenten van de universiteit.
  • In totaal gaf 1,0% van de studenten aan paddo’s en/of truffels in de laatste maand te hebben gebruikt; het laatste-maand-gebruik van LSD was 0,4%. Ook laatste-maand-gebruik kwam minder vaak voor onder studenten van het HBO dan onder studenten van de universiteit.

MBO-studenten in Amsterdam

Ook in de Monitor Antenne Amsterdam wordt het psychedelicagebruik van MBO-studenten uitgevraagd ​​[5]​​. Het is van belang om op te merken dat het hier om een oudere leeftijdsgroep (gemiddeld 19,0 jaar) gaat dan in de hierboven genoemde MBO-HBO monitor (gemiddeld 17,3 jaar). De percentages zijn daarom niet een op een vergelijkbaar.

  • In 2021 heeft 5,0% van de Amsterdamse MBO-studenten ervaring met paddo’s en 3,7% heeft ervaring met LSD ​[5]​.
  • Het ooitgebruik van paddo’s ligt in 2021 aanzienlijk lager dan in 2016 (10,6%), terwijl in ooitgebruik van LSD onveranderd is gebleven (4,5% in 2016) ​[5]​.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    Tuithof M, Van Dorsselaer S, Monshouwer K. Middelengebruik onder studenten van 16-18 jaar op het MBO en HBO 2017. Utrecht: Trimbos-instituut; 2018.
  2. 2.
    Van Dorsselaer S, De Beurs D, Monshouwer K. Middelengebruik onder studenten van 16-18 jaar op het MBO en HBO 2019. Utrecht: Trimbos-instituut; 2020.
  3. 3.
    Dopmeijer JM, Nuijen Jasper, Busch MCM, Tak NI. Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs: Deelrapport I: Mentale gezondheid van studenten in het hoger onderwijs. Utrecht: RIVM, GGD GHOR, Trimbos-instituut; 2021.
  4. 4.
    Dopmeijer JM, Nuijen J, Busch MCM, Tak NI. Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs: Deelrapport II: Middelengebruik van studenten in het hoger onderwijs. Utrecht: RIVM, GGD GHOR, Trimbos-instituut; 2021.
  5. 5.
    Benschop A, Nabben T. Antenne Amsterdam 2021: Trends in gebruik van alcohol, tabak, cannabis en andere drugs. Hogeschool van Amsterdam; 2022.
  6. 6.
    Monshouwer K, Tuithof M, Van Dorsselaer S. Middelengebruik onder studenten van 16-18 jaar op het MBO en HBO 2021. Trimbos-instituut; 2022.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2023. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.