HomeCannabis3.2 Gebruik: volwassenen

3.2 Gebruik: volwassenen

3.2.1 Cannabisgebruik onder volwassenen

Hoeveel volwassenen gebruiken cannabis?

In het kort: In 2024 gebruikte 6,9% van de volwassenen cannabis in het laatste jaar. Dat zijn bijna een miljoen volwassenen. Het gebruik van cannabis komt vooral voor onder mannen, jongvolwassenen, volwassenen met een opleiding op mbo 2-4 niveau of hoger, volwassenen met een herkomst binnen Europa (excl. NL) en volwassenen die wonen in (zeer) sterk stedelijke gebieden.

Ongeveer één op de veertien volwassenen gebruikte in het laatste jaar cannabis

In 2024 gebruikte 6,9% van de volwassenen in het laatste jaar cannabis. Dat zijn ongeveer 980.000 volwassenen. Bijna een kwart (23,4%) van de volwassenen gebruikte cannabis ooit in het leven en 4,2% gebruikte in de laatste maand. Tot slot gebruikte 1,1% van de volwassenen cannabis dagelijks of bijna dagelijks. Cannabis is daarmee de meest gebruikte drug onder volwassenen.

Het aantal gebruikers van cannabis ooit in het leven, in het laatste jaar, in de laatste maand en de (bijna) dagelijks gebruikers kunnen worden uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, herkomst en stedelijkheid.

Meer mannen dan vrouwen gebruiken cannabis

In 2024 was het cannabisgebruik in het laatste jaar ruim twee keer zo hoog onder mannen (9,7%) als onder vrouwen (4,1%). Ook het gebruik ooit in het leven, in de laatste maand en het (bijna) dagelijks gebruik was hoger onder mannen dan onder vrouwen.

Cannabisgebruik komt het meest voor onder jongvolwassenen

In 2024 was het cannabisgebruik het hoogst in de leeftijdsgroepen tussen 18 en 29 jaar. Daarna neemt het laatste-jaar-gebruik af met de leeftijd. Voor het gebruik in de laatste maand zien we eenzelfde patroon. Het gebruik ooit in het leven was met 47,8% het hoogst onder 25-29-jarigen. Het (bijna) dagelijks gebruik was onder 50-plussers (0,4%) lager dan onder 18-29-jarigen (2,3%) en 30-49-jarigen (1,4%).

Cannabisgebruikers zijn gemiddeld 33,2 jaar oud

De gemiddelde leeftijd van de volwassenen die in het laatste jaar cannabis hebben gebruikt was 32,5 jaar (SD = 12,8) in 2023.

In de LSM-A Middelen 2024 is aan de laatste-jaar-gebruikers gevraagd hoe oud zij waren toen zij voor het eerst cannabis gebruikten. De gemiddelde startleeftijd was 18,6 jaar (SD = 5,6).

Cannabisgebruik in het laatste jaar komt het minst voor onder volwassenen met een opleiding op het basisonderwijs, lbo, mavo, vmbo of mbo niveau 1

In 2024 was het cannabisgebruik in het laatste jaar het laagst onder volwassenen met een opleiding op het basisonderwijs, lbo, mavo, vmbo of mbo niveau 1 (4,8%). Ook het gebruik ooit in het leven was het laagst in deze groep (12,6%). Het gebruik ooit in het leven was het hoogst onder volwassenen met een hbo- of universitaire opleiding (30,7%). Volwassenen met mbo niveau 2-4, havo of vwo opleiding zaten hier tussenin (22,2%).

Het gebruik in de laatste maand was ongeveer gelijk onder de verschillende opleidingsniveaus. Het (bijna) dagelijks gebruik was onder volwassenen met een hbo- of universitaire opleiding het laagst (0,6%).

Cannabisgebruik komt het meest voor onder volwassenen met een Europese herkomst (excl. NL)

In 2024 was het cannabisgebruik in het laatste jaar hoger onder volwassenen met een Europese herkomst (excl. NL) (12,8%) dan onder volwassenen met een Nederlandse (5,7%) of niet-Europese herkomst (8,8%). Hetzelfde geldt voor het gebruik ooit in het leven.

Het gebruik in de laatste maand en (bijna) dagelijks gebruik was hoger onder volwassenen met een Europese (excl. NL) of niet-Europese herkomst dan onder volwassenen met een Nederlandse herkomst.

Cannabisgebruik komt het meest voor onder volwassenen die wonen in (zeer) sterk stedelijke gebieden

In 2024 was het cannabisgebruik in het laatste jaar hoger onder volwassenen in (zeer) sterk stedelijke gebieden (8,8%) dan onder volwassenen in matig stedelijke gebieden (4,6%) en weinig/niet stedelijke gebieden (4,3%). Dit geldt ook voor het gebruik ooit in het leven en in de laatste maand. Het (bijna) dagelijks gebruik verschilde niet significant tussen de stedelijkheidsniveaus.

Cannabisgebruik verschilt per regio

In de GGD-regio Amsterdam is het percentage volwassenen dat aangeeft in de laatste 12 maanden cannabis te hebben gebruikt (15,6%) significant hoger dan in andere regio’s. In de GGD-regio’s Zeeland, Noord- en Oost-Gelderland, Limburg-Noord, Twente en Drenthe ligt het percentage cannabisgebruik onder volwassenen aanzienlijk lager (minder dan 5%) vergeleken met de rest van Nederland.

Ook uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen die werd gehouden onder 16-25-jarigen blijkt dat er regionale verschillen zijn in het gebruik van cannabis ​[1]​. In 2024 werden de hoogste percentages cannabisgebruik in de laatste 12 maanden gevonden in GGD-regio Amsterdam (39,1%) en GGD-regio Gooi en Vechtstreek (34,5%). Cannabis werd het minst gebruikt in de GGD-regio Drenthe (20,0%) en GGD-regio IJsselland (19,5%).

Jaarlijks analyseert het EUDA gegevens van rioolwateranalyses uit verschillende Europese steden, waaronder ook een aantal Nederlandse steden ​[2]​​. De resultaten worden beschreven op de pagina over internationale verschillen, ook deze resultaten suggereren dat er regionale verschillen zijn in het gebruik van cannabis. Het is echter nog onduidelijk in hoeverre rioolwateranalyses gebruikt kunnen worden om een goede vergelijking te maken van het cannabisgebruik in verschillende regio’s.

Landelijke cijfers over middelengebruik onder volwassenen

Landelijke prevalentiecijfers over middelengebruik onder volwassenen worden verzameld in de Leefstijlmonitor. De Leefstijlmonitor bestaat uit meerdere bronnen. Voor drugs gaat het om de Gezondheidsenquête (GE) en de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen) Beide onderzoeken zijn representatief voor de volwassen Nederlandse bevolking. Zie voor meer informatie: Bijlage A.

De hoofdbron voor middelengebruik onder volwassenen van 18 jaar en ouder is de Gezondheidsenquête (GE). De GE wordt elk jaar uitgevoerd door het CBS. De gegevens over onder andere middelengebruik worden verzameld met een online vragenlijst of persoonlijk interview. Bij het persoonlijke interview vullen deelnemers gevoelige vragen over bijvoorbeeld drugsgebruik zelf in via een computer. Het gebruik van cannabis wordt sinds 2015 op vergelijkbare wijze uitgevraagd in de vragenlijst van de GE. In 2024 vulden 7.740 volwassenen van 18 jaar en ouder de vragenlijst van de GE in.

Verdiepende gegevens over middelengebruik komen uit de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen). De LSM-A Middelen is een aparte verdiepende vragenlijst die sinds 2016 om de twee jaar wordt uitgezet. De vragenlijsten worden meestal digitaal afgenomen, maar ook via een (telefonisch) interview. Bij het persoonlijke interview vullen deelnemers gevoelige vragen over bijvoorbeeld drugsgebruik zelf in via een computer. De LSM-A Middelen bevat naast de vragen over de middelen die in de GE worden meegenomen ook vragen over middelen zoals truffels, nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) en psychoactieve medicatie. Daarnaast worden sommige drugs, zoals cocaïne en crack, apart uitgevraagd, terwijl deze in de GE onder één categorie vallen. Ook worden aanvullende vragen gesteld over gebruiksfrequentie, aankooplocaties, gezondheidsproblemen en hulpzoekgedrag. In 2024 vulden 10.085 volwassenen van 18 jaar en ouder de vragenlijst van de LSM-A Middelen in.

Regionale cijfers

Naast de landelijke cijfers uit de Leefstijlmonitor zijn er ook regionale cijfers beschikbaar over drugsgebruik uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen. De meest recente gegevens komen uit 2024 , toen meer dan 135.000 jongvolwassenen tussen de 16 en 25 jaar de vragenlijst invulden. In tegenstelling tot 2022 werd er in 2024 geen steekproef getrokken; de vragenlijst was via een open link beschikbaar en respondenten werden vooral geworven via sociale media. De resultaten zijn gestandaardiseerd naar GGD-regio, leeftijd en gender om representativiteit te verbeteren, maar de wervingsmethode kan mogelijk leiden tot een oververtegenwoordiging van jongvolwassenen met een slechtere (mentale) gezondheid. Deze cijfers zijn door verschillen in de vraagstelling en leeftijdsgroep niet direct vergelijkbaar met de cijfers uit de GE of de LSM-A Middelen, maar bieden wel inzicht in regionale verschillen in middelengebruik onder 16-25-jarigen.

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    GGD’en, RIVM. Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2024 [Internet]. 2025. Available from: https://www.monitorgezondheid.nl/gezondheidsmonitor-jongvolwassenen/2024
  2. 2.
    EMCDDA. Wastewater analysis and drugs — a European multi-city study: Page last updated: March 2022 [Internet]. 2022. Available from: https://www.emcdda.europa.eu/publications/html/pods/waste-water-analysis_en#source-data

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.