HomeLachgas13.2.2 Gebruik onder groepen in de volwassen bevolking

13.2.2 Gebruik onder groepen in de volwassen bevolking

Let op: Er zijn nieuwe kerncijfers over lachgasgebruik in 2023, deze zijn te vinden in de Kerncijfertabel Gezondheidsenquête. De gegevens worden later dit jaar verwerkt in de paragrafen, wanneer ook de aanvullende analyses en significantie toetsen zijn uitgevoerd.

In het kort: Lachgasgebruik komt bij volwassenen vaker voor onder mannen, 18-29-jarigen, hoogopgeleiden en mensen die wonen in sterk stedelijke gebieden.

Snel naar:

Deze paragraaf beschrijft kerncijfers over het gebruik van lachgas in de bevolking van 18 jaar en ouder op basis van de Gezondheidsenquête, jaarlijks uitgevoerd door het CBS in samenwerking met het RIVM en het Trimbos-instituut. Aanvullende gegevens zijn afkomstig uit de tweejaarlijkse Aanvullende Module Middelen van de Leefstijlmonitor (LSM-A) 2020 (zie bijlage A1 en A2). Daar waar resultaten zijn opgenomen uit de LSM-A, wordt dit apart vermeld.

Naast de gegevens uit de Gezondheidsenquête en de Leefstijlmonitor zijn er ook landelijke gegevens over lachgasgebruik beschikbaar uit de GGD Corona Gezondheidsmonitor jongvolwassen 2022 ​[1]​. Deze cijfers zijn door de verschillende vraagstelling en leeftijdsgroep niet vergelijkbaar met de cijfers uit de Gezondheidsenquête of de Leefstijlmonitor maar geven wel een beeld van regionale verschillen in lachgasgebruik onder 16-25-jarigen. Deze gegevens zijn toegevoegd aan het onderdeel over regionale verschillen op deze pagina.

Het ooit- en laatste-jaar-gebruik van lachgas kan worden uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, herkomst en stedelijkheid. Het aantal laatste-maand-gebruikers van lachgas in de steekproef is te klein om nader uit te splitsen naar deze demografische kenmerken.

Geslacht

Onder mannen gebruikt een groter deel lachgas dan onder vrouwen.

  • In 2022 was het ooitgebruik onder mannen bijna twee keer zo hoog als onder vrouwen.
  • Het laatste-jaar-gebruik was ongeveer anderhalf keer zo hoog onder mannen als onder vrouwen.
  • Het laatste-jaar-gebruik daalt vanaf 2019 geleidelijk onder zowel mannen als vrouwen.

Leeftijd

Gebruik van lachgas komt bij volwassenen het meest voor onder 18-29-jarigen.

  • In 2022 had bijna een kwart (24,8%) van 18-29-jarigen ervaring met lachgas. Onder de 30-49- jarigen en 50+’ers lag het deel dat ervaring heeft met lachgas een stuk lager. Zie figuur hieronder.
  • Ook het laatste-jaar-gebruik was het hoogst onder 18-29-jarigen. 
  • Het laatste-jaar-gebruik van lachgas daalde tussen 2021 en 2022 onder 30-49-jarigen van 1,1% naar 0,5%. In de andere leeftijdsgroepen bleef het gebruik in deze periode stabiel.
  • In 2022 was de gemiddelde leeftijd van de laatste-jaar-gebruikers 25,8 jaar.
  • In de LSM-A 2022 is aan de laatste-jaar-gebruikers gevraagd hoe oud zij waren toen zij voor het eerst lachgas gebruikten. De helft van hen was tussen de 17 en 23 jaar oud.
  • Lees meer over lachgasgebruik onder jongeren en jongvolwassen op deze pagina.

Opleidingsniveau

Onder hoogopgeleiden gebruikt een groter deel lachgas dan onder laagopgeleiden.

  • In 2022 hadden hoogopgeleiden ongeveer vier keer zo vaak ervaring met lachgas dan laagopgeleiden. Middelbaar opgeleiden zitten daar tussen in.
  • Het laatste-jaar-gebruik is onder middelbaar en hoogopgeleiden ongeveer drie keer hoger dan onder laagopgeleiden.

Herkomst

Het lachgasgebruik verschilt niet tussen mensen met een Nederlandse herkomst, mensen met een Europese herkomst en mensen met een niet-Europese herkomst.

Stedelijkheid

Lachgasgebruik komt vaker voor in (zeer) sterk stedelijke gebieden dan in matig- en weinig/niet stedelijke gebieden. Dit geldt voor het gebruik ooit in het leven en in het laatste jaar.

Werkenden

In 2023 heeft het Trimbos-instituut voor het eerst gegevens gepubliceerd over het middelengebruik onder werkenden versus niet-werkenden ​[2]​. Hiervoor zijn de gegevens gebruikt van de LSM-A van het peiljaar 2022.

Er is geen verschil in het laatste-jaar-gebruik van lachgas onder werkenden en niet-werkenden.

Aanvullende informatie

  1. 1.
    GGD’en en RIVM. Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022 [Internet]. 2023. Available from: https://www.vzinfo.nl/drugsgebruik/regionaal/jongvolwassenen
  2. 2.
    Tuithof M, Blokland M, Sannen M. Alcohol, drugs, medicijnen (ADM) en werk. Werkend Nederland in 2022. Utrecht: Trimbos-instituut;

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.