13.0 Laatste feiten en trends

De belangrijkste feiten en trends over lachgas zijn:

• In 2021 had 1,6% in de bevolking van 18 jaar en ouder in het afgelopen jaar lachgas gebruikt. Vergeleken met 2020 nam het laatste-jaar-gebruik af. De daling deed zich met name voor onder vrouwen, 18-24 jarigen, mensen met een Nederlandse achtergrond en mensen in matig stedelijke gebieden (§ 13.2.1).
• De laatste jaar prevalentie van lachgasgebruik is het hoogst onder 18-19 jarigen en twintigers (§ 13.2.2).
• Het gebruik van lachgas daalde tussen 2019 en 2021 onder scholieren van het voortgezet onderwijs. De daling vond plaats onder zowel jongens als meisjes (§ 13.3.1).
• In 2019 is er een stijging van het aantal MBO en HBO studenten dat de afgelopen maand lachgas heeft gebruikt (van 6,4% in 2017 naar 8,1% in 2019). Het ooitgebruik stabiliseerde wel (§ 13.3.3).
• De onderzoeken naar het lachgasgebruik onder uitgaanders laten zien dat de prevalentie van het gebruik hoger ligt dan in de algemene bevolking. Het gebruik komt ook op verschillende locaties voor: in clubs, op festivals, thuis en buiten (§ 13.3.4). Onderzoek naar het lachgasgebruik onder uitgaanders tijdens de coronacrisis suggereert dat het gebruik van lachgas in deze periode is afgenomen. Of de daling blijvend is, is nog niet bekend (§ 13.1.2).
• Het gebruik onder leerlingen van het speciaal onderwijs (cluster 4) is in 2019 hoger dan onder leerlingen van het praktijkonderwijs en VMBO-b (§ 13.3.5).
• Er zijn indicaties dat in plaats van gebruik van losse lachgaspatronen er steeds meer gebruikt wordt gemaakt van lachgas uit grote tanks. Dit leidt soms tot een hogere dosering (meer lachgasballonnen per sessie) en frequentie van gebruik (§ 13.3.5).
• In de Monitor Drugsincidenten werd tussen 2017 en 2021 een toename in het aandeel gemelde gezondheidsincidenten met lachgas op de spoedeisende hulp geregistreerd. In tenminste 10% van de in 2021 gemelde incidenten met lachgas was sprake van (ernstige) neurologische uitvalsverschijnselen (§ 13.6.2).
• Bij het NVIC is het aantal informatieverzoeken over gezondheidsklachten na lachgasgebruik na een jarenlange stijging in 2021 gedaald (§ 13.6.2).
• Sinds 1 januari 2023 staat lachgas op lijst II van de Opiumwet. Vanaf die datum is het verboden om lachgas te importeren of exporteren, te verkopen of te hebben (§ 13.8.1).

Aanvullende informatie