NPS
Home ❯ NPS ❯ 8.2.2 Veranderingen in NPS-gebruik onder volwassenen

8.2.2 Veranderingen in NPS-gebruik onder volwassenen

Wijzigingsdatum: 21 | 03 | 2025

In deze paragraaf:

Let op: er zijn nieuwe kerncijfers over 3-MMC-gebruik in 2024, deze zijn te vinden in de Kerncijfertabel Leefstijlmonitor. De gegevens worden later dit jaar verwerkt in de NDM, wanneer ook de aanvullende analyses en significantie toetsen zijn uitgevoerd.

Is het gebruik van NPS onder volwassenen veranderd?

In het kort: Er zijn nog geen vergelijkbare trendgegevens beschikbaar voor 3-MMC-gebruik onder volwassenen. Het gebruik van 2C-B is stabiel tussen 2018 en 2022, maar het gebruik van 4-FA is in diezelfde periode wel gedaald.  

Snel naar:

Nog geen vergelijkbare trendgegevens beschikbaar voor 3-MMC

Er zijn in 2023 nog geen vergelijkbare trendgegevens beschikbaar voor het gebruik van 3-MMC onder volwassenen. Dat komt omdat het gebruik van 3-MMC in 2023 voor het eerst is uitgevraagd in de vragenlijst van de Gezondheidsenquête. Daarvoor is het gebruik van 3-MMC één keer eerder uitgevraagd in de vragenlijst van de LSM-Middelen in 2022. In 2022 gebruikte 1,4% van de Nederlandse volwassenen van 18 jaar en ouder ooit 3-MMC, 0,8% gebruikte in het laatste jaar 3-MMC en 0,2% deed dit in de laatste maand.

Hoewel de Gezondheidsenquête en de LSM-A Middelen allebei een representatieve groep uit de Nederlandse bevolking vertegenwoordigen, zijn er methodologische verschillen die de resultaten misschien beïnvloeden. De Gezondheidsenquête en de LSM-A Middelen zijn twee afzonderlijke onderzoeken die elkaar aanvullen, maar niet rechtstreeks vergelijkbaar zijn.

Wel zijn er verschillende andere onderzoeksgegevens (uitgaansonderzoek, gezondheidsincidenten, marktgegevens) die wijzen op een toename in het gebruik van 3-MMC, in ieder geval in bepaalde (lokale) groepen in de bevolking.

Het gebruik van 2C-B is stabiel sinds 2018

Het gebruik van 2C-B in het laatste jaar is in 2022 niet veranderd vergeleken met de vorige meting in 2020 en de eerste meting in 2018. Vergeleken met 2018 is het gebruik ooit in het leven in 2022 wel hoger. Het gebruik van 2C-B ooit in het leven is in 2018 niet uitgevraagd in de LSM-A, er zijn daarom nog geen trendgegevens beschikbaar voor het gebruik ooit in het leven.

Het gebruik van 4-FA is sinds 2018 afgenomen

In 2023 is het gebruik van 4-FA niet meer uitgevraagd in de Gezondheidsenquête. Er zijn daarom geen recente trendgegevens meer beschikbaar vanaf dit jaar. Het gebruik van 4-FA (ooit, laatste jaar) was in de vorige meting 2022 niet veranderd vergeleken met de meting daarvoor in 2021. Vergeleken met de eerste meting in 2018 is in 2022 het gebruik ooit in het leven ook niet veranderd, maar het gebruik in het laatste jaar is wel afgenomen.

Meer informatie over de onderzoeken op deze pagina

Landelijke cijfers

Landelijke cijfers over het gebruik van drugs worden verzameld in de Leefstijlmonitor. De Leefstijlmonitor bestaat uit meerdere bronnen.

De hoofdbron voor drugsgebruik onder volwassenen (18+) is de Gezondheidsenquête (GE). Dit is een vragenlijst waarmee we gegevens verzamelen over hoeveel mensen drugs gebruiken. De vragenlijst wordt ieder jaar herhaald.

Verdiepende gegevens over drugsgebruik komen uit de Aanvullende Module Middelen (LSM-A Middelen). De LSM-A Middelen is een aparte dieptestudie die sinds 2016 om de twee jaar wordt uitgevoerd. In deze vragenlijst worden ook de frequentie van gebruik en probleemgebruik, aankooplocaties, aan middelen gerelateerde gezondheidsproblemen en hulpzoekgedrag uitgevraagd.

De GE en LSM-A zijn twee losstaande onderzoeken. Beide onderzoeken zijn zoveel mogelijk vergelijkbaar opgezet. Maar er zijn wel verschillen tussen de twee onderzoeken, zoals de manier waarop de vragenlijst wordt afgenomen, steekproeftrekking en beloningen. Hierdoor kunnen sommige cijfers uit de GE verschillen van de cijfers uit de LSM-A. Lees daarover meer op deze pagina.

Het gebruik van 3-MMC en 2C-B ooit in het leven en in het laatste jaar kan worden uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, herkomst en stedelijkheid. Het aantal 3-MMC- en 2C-B-gebruikers in de laatste maand in de steekproef is te klein om nader uit te splitsen naar deze demografische kenmerken. Voor veranderingen over tijd kijken we alleen naar het gebruik in het laatste jaar. 

Vanwege het kleine aantal gebruikers worden de gegevens over het gebruik van 4-FA, 4-MMC, synthetische cannabis, MXE en 6-APB niet verder uitgesplitst naar demografische subgroepen of over tijd.

Het monitoren van nieuwe psychoactieve stoffen is lastig

Vanwege het grote aantal stoffen dat kan worden gecategoriseerd als NPS en de snelheid waarmee ze op de markt verschijnen, is het monitoren van deze stoffen lastig. Ook is het definiëren van NPS erg lastig in vragenlijstonderzoek. Daarom vragen we naar specifieke NPS of NPS-stofgroepen:

  • In de Gezondheidsenquête is sinds 2018 gevraagd naar het gebruik van 4-Fluoramfetamine (4-FA, 4-FMP of Flux). In 2023 is in de Gezondheidsenquête voor het eerst gevraagd naar het gebruik van 3-MMC (Poes of 3M), en wordt er niet langer meer gevraagd naar het gebruik van 4-Fluoramfetamine.
  • In de LSM-A Middelen is in 2022 het gebruik van de volgende NPS uitgevraagd: 2C-B, 4-MMC (Miauw-Miauw of Mefedron), synthetische cannabis, methoxetamine (MXE) en 6-APB (Benzo Fury of 5-APB).

Aanvullende informatie

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2025. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.

In deze paragraaf:

Start met typen en klik op zoeken

Accessibility by WAH