HomeTabak12.3 Gebruik: jongeren en jongvolwassenen

12.3 Gebruik: jongeren en jongvolwassenen

12.3.1 Kerncijfers en trends scholieren regulier onderwijs

In het kort: Onder scholieren van het voortgezet onderwijs is in 2019 en 2021 de dalende trend in het roken gestopt.

Kerncijfers over het gebruik van middelen onder scholieren van 12 tot en met 16 jaar worden om de twee jaar alternerend verzameld via het Peilstationsonderzoek Scholieren ​[1]​ en via de Health Behaviour in School-aged Children (HBSC)-studie ​[2]​​​. Sinds de meting van 2017 is de HBSC-studie wat betreft de steekproef vergelijkbaar met het Peilstationsonderzoek (zie bijlage B1). In 2021 werd de HBSC-studie uitgevoerd in het voortgezet onderwijs in 288 klassen en konden de gegevens worden geanalyseerd van 5.733 leerlingen, waaronder 5.243 scholieren van 12 tot en met 16 jaar ​[2]​. De HBSC-studie bevat minder vragen over middelengebruik dan het Peilstationsonderzoek scholieren. Daarom kan maar een deel van de gegevens geüpdatet worden naar 2021 en hebben de overige gegevens nog betrekking op 2019.

Trends

  • Het (dagelijks) roken onder jongeren steeg sinds eind jaren tachtig tot midden jaren negentig, waarna een daling inzet. Onderstaand figuur laat zien dat de dalende trend onder scholieren van 12-16 jaar, die tussen 2011 en 2015 waarneembaar was, zich weliswaar in 2017 heeft voortgezet, maar in 2019 en 2021 is gestopt ​​[2]​​. Uitzondering hierop is het dagelijks roken dat al sinds 2015 niet meer verder daalt.
  • Het percentage scholieren tussen 12 en 16 jaar dat de afgelopen maand heeft gerookt, daalde tussen 2011 en 2015 van 16,9% naar 10,6%. In 2017 nam het percentage verder af naar 7,8%, maar de daling is daarna gestopt. In 2019 had 7,7% van de scholieren de afgelopen maand gerookt en in 2021 was dat 9,5%. Het verschil tussen 2019 en 2021 is niet statistisch significant ​[2]​​.
  • Tussen 2011 en 2015 daalde het percentage scholieren dat ooit had gerookt van 33,2% naar 22,8%. In 2017 daalde het percentage verder naar 17,3% maar bleef vervolgens op ongeveer hetzelfde niveau (17,2% in 2021) ​​[2]​.
  • Het percentage dagelijkse rokers halveerde tussen 2011 en 2015 van 6,3% naar 3,1%, maar in 2017, 2019, en 2021 bleef dit percentage steken op 2,1%, 1,8%, en 2,5% ​​[2]​.

Figuur 12.3.1       Roken onder scholieren van 12-16 jaar, 2007-2019

Aanvullende informatie

Bronnen

  1. 1.
    Rombouts M, Van Dorsselaer S, Scheffers-van Schayck T, Tuithof M, Kleinjan M, Monshouwer K. Jeugd en riskant gedrag 2019: Kerngegevens uit het Peilstationsonderzoek Scholieren. Utrecht: Trimbos-instituut; 2020.
  2. 2.
    Boer M, Van Dorsselaer S, De Looze M, De Roos S, Brons H, Van den Eijnden R, et al. HBSC 2021: Gezondheid en welzijn van jongeren in Nederland. Utrecht: Universiteit Utrecht; 2022.

Hoe te verwijzen

    Nationale Drug Monitor, editie 2024. . . Geraadpleegd op: . Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.